Z wudaća: srjeda, 12 septembera 2018

Wožiwja rěčnišćo

Nowa Wjeska. Za 1,7 milionow eurow wožiwja přichodne měsacy mjez Hrańcu a Nowej Wjesku rěčnišćo Klóšterskeje wody, kotruž něhdy Tušina mjenowachu. Zaměr je, zo móže tam woda zaso bjez problemow ćec. Za to dyrbja błóto a dalše wotsadźene maćizny wubagrować. Twarske dźěła, z kotrymiž su nětko započeli, přewjedu w nadawku krajneho zarjada za rěčne zawěry.

Hižo žadyn jěd we wodźe

Njezdašecy. Wobswětowy zarjad Budyskeho krajnoradneho zarjada informowaše wčera wo tym, zo njewobsteji hižo strach zajědojćeneje wody w Čornicy dla. Jěd cyanowodźik w rěčce, kotrehož dla je wjele rybow, wosebje pstruhow, Njezdašečanskeho rybarstwa zahinyło, bě jónkrótny pad. To wuchadźa z přepytowanjow sakskeho přepytowanskeho instituta, kotrež nětko předleža.

Pytaja pomoc přećiwo skórnikej

Na powołanske wiki w Budyskim Kamjentnym domje su dźensa tež šulerki 9. lětnika tudyšeje Serbskeje wyšeje šule přišli. Tam pokaza a rozłoži jim Jörg Pöttmesser z wuchowanskeje słužby promedica kročele prěnjeje pomocy. Foto: SN/Maćij Bulank

Lětni serial SN12. dźěl

Klepotaja-li wokřidła młyna, ma młynk dźěło. W Kulturnym młynje Bischheim-Häslich so skerje huby čumpaja, hdyž mějićelej Jens Reuter und Christian Schydlo na zarjadowanja přeprošataj. „Před 15 lětami steješe w nowinje nawěšk, zo hodźi so 1865 natwarjeny młyn wotnajeć. Smój so wo to prócowałoj. ­A dźensa nochcemoj jón hižo spušćić“, powěda Jens Reuter. Něhdyši wučer stara so mjez druhim wo to wuměłcow angažować. 28. septembra na přikład předstaji tam mjez Serbami derje znaty Matthias Kießling zhromadnje z huslerku Máire Breatnach keltisku hudźbu. Kießling bě drje hižo dwójce z programom w młynje, Reuter, kiž druhdźe přećelam w jich zarjadnišćach wupomha, hdyž je tam nuza, pak łužiskeho wuměłca lětsa prěni króć dožiwi. „Sym wćipny, irsku hudźbu mam wosebje rady. Wšako sym dlěši čas w Irskej dźěłał.“ Dalša, wosebje na wuchodźe Němskeje znata wuměłča Dorit Gäbler w młynje tež hižo bě. „Jednoho dnja bě Gäbler pola nas jako hósć a je hnydom připrajiła program wuhotować.“

Budyšin/Rakecy (SN/BŠe). Po horcym lěću z mało spadkami a dołho trajacej suchotu budu lětuše žně rybow hišće wjetša překwapjenka hač hewak. Hižo 22. septembra zahaja 17. łužiske rybowe tydźenje, tónkróć w Rakecach. „Snano móža ryby přichodne tydźenje hišće trochu narosć, wšako je hišće picujemy“, rozłožuje rybar Karsten Ringpfeil ze Stróže pola Rakec. Jako dyrbjachu ryby z někotrych hatow nuzowje wułójić, zwěsćichu, zo njejsu wone tónkróć tak rostli kaž tamne lěta. „Tuž je za prognozy hišće přezahe“, wón měni.

Pod hesłom „Wšelakorosć zwjazuje“ wuhotuje wokrjes Budyšin tež lětsa zaso interkulturne tydźenje, a to mjeztym dźewjaty raz. Dohromady 54 zarjadowanjow je planowanych.

Diana Karbowa ze Swinjarnje ma wulki organizaciski talent. W jeje móličkim běrowje často telefon klinka a mnozy pola njeje wo radu proša abo jej informacije dawaja. Lědma štó chcył wěrić, zo je wona tu praktikantka. „Njeboju so być iniciator za to, ideje a projekty zwoprawdźeć“, 39lětna Serbowka rozłožuje.

A nastajenje Swinjarčanki wě sej jeje partner za powołansku praksu we wobłuku dualneho studija wažić. We Wojerowskim Dźěłaćerskim dobroćelstwowym skutku (AWO) Łužica wona jako studentka Budyskeje statneje studijneje akademije wuspěšnje dźěła a chce studij w oktobrje zakónčić. Potom budźe zawodna hospodarka we wobłuku financneho managementa. Tež swoje přichodne dźěłowe městno hižo ma – jako při­stajena AWO we Wojerecach.

Budyšin (mkc/SN). Předsydstwo Maćicy Serbskeje je na swojim wuradźowanju wčera w Budyskim Serbskim domje – zhromadnje z nawodami sekcijow – so zaběrało z prěnimi přihotami 175. róčnicy załoženja serbskeho wědomostneho towarstwa, kotruž chcedźa w lěće 2022 woswjećić. To je zdobom lěto, w kotrymž wopominamy 150. posmjertniny Handrija Zejlerja a 200. narodniny Korle ­Awgusta Kocora. Wuznamnaj wótčincaj běštaj sobuzałožićelej Maćicy Serbskeje.

Dale sej wčera dorěčachu, kak zaručić mjez sobustawstwom wobdźělenje na „Naprašowanju čłonow wšitkich serbskich towarstwow a zwjazkow“, kotrež Domowina w swojich čłonskich, ale tež w nječłonskich serbskich towarstwach a zwjazkach­ wot kónca septembra hač do 14. oktobra 2018 přewjedźe. Z naprašowanja wočakuja informacije wo tym, kak wobydlerjo na dobro mjezsobnosće w dwurěčnej Łužicy skutkuja, kajki maja podźěl na serbskim kulturnym žiwjenju a w kotrej měrje so z třěšnym zwjazkom identifikuja. 6. nowembra zetka so předsydstwo Maćicy Serbskeje w 750lětnych Wojerecach z čłonami serbskeje přirady.

Miami (dpa/SN). Wobydlerjo juhowuchodneho pobrjoha USA hotuja so na jara sylny hurrikan. Bližaceho so wichora „Florence“ dla su zamołwići stata South Carolina wukazali cyły pobrjóžny region ewakuować. Guwerner Henry McMaster z tym liči, zo je něhdźe milion ludźi po­trjechenych. Tež w dźělach statow North Carolina a Virginia su wobydlerjow namołwjeli, swoje domy wopušćić. Po wěšćenju meteorologow „Florence“ přez morjo přišedši jutře rano ze spěšnosću 200 kilometrow na hodźinu kraj docpěje.

Hoberski manewer zahajeny

Wladiwostok (dpa/SN). Ruska je wčera najwjetši wojerski manewer po lěće 1981 zahajiła. Na nim wobdźěla so 300 000 wojakow, 36 000 tankow a druhich jězdźidłow a wjace hač 1 000 lětadłow a helikopterow. Manewer „Wostok“ (Wuchod) přewjeduja w Sibirskej na dalokim wuchodźe Ruskeje. Wojacy maja zakitowanje kraja zwučować, kaž zakitowanske ministerstwo informuje. Jako znamjo dowěry pósła tež China 3 000 wojakow a 30 lětadłow na manewer.

Wotpokazuja ataku USA

Na Bjerwałdskim jězoru móža pomocnicy zwučować, kak z wosebitymi wuchowanskimi jetskijemi znjezboženeho z wody wućehnješ. Wódna straža wukubłuje tam ­zajimcow ze wšeje Němskeje, a to pod nawodom Jensa Kammanna. Kónc tydźenja so tam z dwěmaj jězdźidłomaj wo wěstotu staraja. Foto: dpa/Oliver Killig

Berlin (dpa/SN). Kaž wočakowane, je dźensa w zwjazkowym sejmje k raznym rozestajenjam wo knježerstwowej politice zwjazkoweje kanclerki Angele Merkel (CDU) dóšło. Hłowna přičina je debata wo etaće kanclerskeho zarjada, štož je tradicionalny wjeršk wuradźowanjow nastupajo etat kraja. W srjedźišću stejachu politika ćěkancam napřećo a starosće před přiběracym prawicarskim ekstremizmom. Rěčnik AFD žadaše sej wotstup kanclerki. Předsyda FDP wumjetowaše knježerstwu chaotiske dźěło. Šef frakcije Lěwicy Dietmar Bartsch šwikaše planowane wyše wudawki za Zwjazkowu woboru na jednym a přiběracu chudobu dźěći a staršich ludźi na tamnym boku.