Pjeć předstajenjow, njecyłe 200 sobuskutkowacych a pomocnikow kaž tež połdratysac přihladowarjow. Ličby to, kotrež njewědźachu sej ći, kotřiž dźeržachu wotežki projekta „Z TOBU – Bohu swjećene lěto“ w rukomaj, spočatnje předstajić.

Mjeztym je jewišćowa produkcija takrjec „wothrata“. Mnozy pak so dale z njej zaběraja. Jedna je hrajerka maćerje tam předstajeneje swójby Bernadet Ričlowa. Ju su widźeli w róli maćerje a ćety Rejzki.

Kreatiwnym žiłkam přisporjeć

srjeda, 09. nowembera 2022 spisane wot:

Budyšin (SN). Towarstwo Kamjentny dom a partnerojo wuhotuja přichodnej pjatkaj znowa dźěłarničku Pop2Go. Stajnje wot 14 hodź. poskićuja so wšelake hudźbne, rejowanske, dźiwadłowe a awdiowizuelne wuměłske workshopy. Program wopřijima mjez druhim instrumentowy karusel, při kotrymž móža so wobdźěleni na wšelakich „klasiskich“ instrumentach kaž tež na elektroniskich nastrojach, kaž su to na přikład synthesizer, drumpad a sampler, wuspytać. Zhromadnje z profesionalnymi hudź­bnicami a hudźbnikami móža nimo toho swójske a/abo zhromadne spěwy skomponować a aranžować. Zdobom maja so we wobłuku jednotliwych segmentow dźěłarnički ideje wuwiwać a přeća hromadźić. K tomu měli wobdźělnicy na prašenja wotmołwić, kaž na přikład: „Kotru hudźbu najradšo słyšiće?“ „Kotři wuměłcy so wam lubja?“ „Kotry wólnočasny program přejeće sej we wobłuku Pop2Go-projektow?“ Wuslědki idejowych work­shopow zapřijeja so bjezposrědnje do wuhotowanja slědowacych projektow a prózdninskich campow.

Nakładnistwowe myta spožčili

wutora, 08. nowembera 2022 spisane wot:
Jednaćel Ludoweho nakładnistwa Domowina Syman Pětr Cyž (srjedźa) je wčera w Lipšćanskim muzeju za ćišćerske wuměłstwo z rukow statneje ministerki za ­kulturu a turizm Barbary Klepsch (CDU) a statneho ministra za hospodarstwo, dźěło a wobchad Martina Duliga (SPD) Sakske nakładnistwowe myto přijimał. Z wuzna­mjenjenjom w hódnoće 10 000 eurow mytuja awtobiografiju Měrćina Weclicha ­„Sonić – to tla z hrěchom njej‘“. Dotal bu stajnje jenož jedne nakładnistwo za swoje wukony wuznamjenjene; lětsa je njewotwisna fachowa jury 20 najlěpšich wudawaćelow w swobodnym staće wuzwoliła. Foto: Clemens Šmit

Dorostej atraktiwny instrument spřistupnić

wutora, 08. nowembera 2022 spisane wot:

Budyšin (SN). Po dlěje trajacym procesu namakanja zhromadneho termina wotmě so fachowy sympozij za „wobstaće a dalewuwiće serbskich dudow“ minjenu sobotu w Budyskej Röhrscheidtowej bašće. Intendant Serbskeho ludoweho ansambla Tomas Kreibich-Nawka a zamołwity za wuwiće dudow Handrij Henčl běštaj na zetkanje přeprosyłoj. SLA bě prěni raz zarjadowanje tajkeho razu iniciěrował. Znaći serbscy dudakojo, tak Tomasz Nawka a Steffen Kostorž z folklorneje skupiny Sprjewjan kaž tež Wolfgang Kotissek ze Slepjanskeho folklorneho ansambla, běchu přeprošenje sćěhowali. Z hudźbnych kubłanišćow, kotrymž běchu wobdźělenje poskićeli, bě jeničce Budyska wokrjesna hudźbna šula přitomna. Ju zastupowaca Margitta Luttner poda impulsy nastupajo wukubłanje hudźbnych wučerjow za dudy, wšako „runje tam dorost pobrachuje. Bjez wučerjow njehodźi so instrument přichodnym generacijam dale sposrědkować“, wona podšmórny. Z „nowymi, načasnymi kruchami hodźała so atraktiwita instrumenta mjez šulerjemi stopnjować.

Na aktiwnu podpěru pokazany

wutora, 08. nowembera 2022 spisane wot:

Demokratija, wójna a migracija ćežišća prěnjeje „Budyskeje narěče“

Budyšin (TN/SN/bn). Nowy format „Budyske narěče“, wuhotowany wot iniciatiwy „Budyšin zhromadnje“ a Ekumeniskeho tachantskeho wobchoda sprjewineho města, je minjeny pjatk wjace hač 150 zajimcow do tamnišeje cyrkwje swj. Pětra přiwabił. Prěni rěčnik bě tuchwilny minister za hospodarstwo a wědomosć w Durinskej Wolfgang Tiefensee (SPD). Politikar powědaše so předstajejo wo swojej biografiji, mjenujo ju za wuchodnu Němsku typisku. Mjez druhim wón wuzběhny, zo „njeje runy puć stajnje najkmańši“, pokazawši na swojeho politiskeho nastajenja dla wobmjezowane móžnosće nastupajo wukubłanje a powołanje. Po politiskej změnje zastupi do SPD, dokelž bu „něhdy załožena, tak mjenowane socialne prašenje rozrisać. Dźensa mam za naš najwažniši nadawk, socialnu njesprawnosć wotstronić a nic socialnu sprawnosć wutworić. Něchtó dźě njemóže dokładnje rjec, što tajkule sprawnosć wučinja.“

Jónkrótna akcija

wutora, 08. nowembera 2022 spisane wot:
Ludowe nakładnistwo Domowina je lawreat Sakskeho nakładnistwoweho myta 2022. Za wuznamjenjenjom chowa so připóznaće za zdokonjane dźěło wšitkich, kotřiž běchu konkretnje na knize Měrćina Weclicha „Sonić – to tla z hrěchom njej‘“ wobdźěleni. A tola njemóžeš lětuše počesćenje z tajkimi minjenych lět přirunować. Wšako chcyše sakske knježerstwo ze swojim rozsudom, myto lětsa 20 nakładnistwam w swobodnym staće spožčić, jasne znamjo sadźić. Korony dla wupadnjene Lipšćanske knižne wiki su nakładnistwa sylnje trjechili, wšako pobrachowaštej mnohim regionalnje skutkowacym domam zwučene jewišćo a tamniša wuska wuměna ze swojimi čitarjemi. Wotewrjenje wubědźowanja bu móžne, dokelž wužiwachu za to marketingowu iniciatiwu „So geht sächsisch“. A tohodla je lětuše spožčenje Sakskeho nakładnistwoweho myta dotal jónkrótna wabjenska akcija za wšitkich, kotřiž knihi produkuja, wězo runje tak serbskorěčne. Axel Arlt

Wjesne tradicije w 1950tych lětach

wutora, 08. nowembera 2022 spisane wot:

Budyšin (SN/bn). We wobłuku zhromadneho rjadu Nysoweho filmoweho festiwala, Serbskeho ludoweho ansambla, Domowiny, Kamjentneho domu, Serbsko-němskeje syće Łužycafilm a Załožby za serbski lud „Łužiske dohlady“ dožiwi minjeny pjatk 15 zajimcow na žurli SLA prezentaciju třoch dokumentacijow, nastatych w 1950tych lětach jako wučbne paski. Film „Rockenstock und Zamperstrauß“ wotbłyšćuje wjesne tradicije w srjedźnej a Delnjej Łužicy, kaž na přikład plahowanje a předźěłanje lena kaž tež camprowanje. Produkcija „Wenn Jan und Lenka Hochzeit machen“ doku­mentuje serbski kwas. „Hexennacht ­und Maientanz“ pokaza chodojtypalenje a mejemjetanje w Hornjej Łužicy. Režiser wšitkich filmow je Hans-Günter Kaden, scenarije su z pjera Měrćina Nowaka-Njechorńskeho a Jana Meškanka. Hudźbu za nje běštaj Jurij Winar a Helmut Fryča skomponowałoj. Z nimaj „twori so zdobom móst k jubilejej 70lětneho wobstaća SLA, wšako běštaj jako direktor resp. ­chórowy nawoda prěnjej načolnikaj ­ansambla“, intendant SLA Tomas Kreibich-Nawka podšmórny.

SJ Njebjelčicy

wutora, 08. nowembera 2022 spisane wot:
8. nazymnika 1957 załožichu w Njebjelčicach sportowu jednotu (SJ). 27 přitomnych wuzwoli Franca Bernarda za předsydu, Gerata Libša za jednaćela a zdobom chronikarja a jako dalšeju čłonow předsydstwa Křesćana Korjeńka a Křesćana Buka. Jurij Krawc-Lemišowski přepoda w mjenje Domowiny koparjam košle a cholowy, čerwjeno-běłe, gmejna dari nowy bul. Přitomni so rozsudźichu dać nowej jednoće mjeno „Sokoł“. To pak přitomny zastupnik wokrjesneho wjednistwa DTSB (jednotneje sportoweje organizacije NDR) wotpokaza, kaž sportowy redaktor tehdyšeje Noweje doby Józef Kilank pisaše. Po Francu Bernardźe přewza w lěće 1964 Manfred Zickmüller funkciju nazwučowarja. Pozdźišo wutworichu tež druhe mustwo a na někotre lěta žónske mustwo. Njebjelčanscy koparjo postupichu wot 2. wokrjesneje klasy hač do wobwodneje klasy, wobdźělichu so na turněrach serbskich jednotow, w lěće 1968 nawjazachu přećelske styki k čěskim sportowcam TJ Sokol Roztoky. Najznaćiši hrajerjo w běhu nětko 65 lět běchu Frank Riče, Feliks Hrjehor, Jonas Krawčik, Denny Kral a Niclas Ričel. Frank Ričel je dźensa trenar Biskopic.

Konjaca kniha zaso předleži

póndźela, 07. nowembera 2022 spisane wot:
Budyšin (SN). W lěće 2014 wušła a spěšnje wupředata prěnja serbska konjaca kniha „Za wšě pady přećelki!“ z pjera Lubiny Hajduk-Veljkovićoweje je w dalšim nakładźe přistupna, kaž Ludowe nakładnistwo Domowina informuje. Tak změja wšitcy fanojo konjacych knihow wot dźewjeć lět składnosć, so z Anju a Paulu do jeju swěta podać. Přetož holcy matej starosće: Jurkec jěchanski dwór w Płóšecach, hdźež nimale wšón swój swobodny čas přežiwjatej, je wohroženy. Njezaměnliwe ilustracije Šćěpana Hanuša knihu wobohaćeja.

Stawiznar je nowy prezident

póndźela, 07. nowembera 2022 spisane wot:

Europska uniwersita Viadrina sadźa na fachowca za wuchodnu Europu

Frankfurt nad Wódru/Slubice (RD/SN). Senat a Załožbowa rada Europskeje uniwersity Viadriny w Frankfurće nad Wódru stej njedawno fachowca za Pólsku a historikarja wuchodneje Europy prof. dr. Eduarda Mühlu za noweho prezidenta woliłoj (SN informowachu).

Prof. dr. Eduard Mühle narodźi so w lěće 1957 a studowaše stawizny, slawistiku, filozofiju a teologiju w Paderbornje, Jerusalemje, Münsteru a Londonje. Po slědźenskich přebytkach w Kijewje, Leningradźe, Nowgorodźe a Moskwje je wón w lěće 1990 promowował. Po skutkowanju za nowinu Frankfurter Allgemeine Zeitung, Němsku slědźensku ­towaršnosć a Konferencu rektorow Wysokich šulow bě wot lěta 1995 do 2005 direktor Leibnizoweho instituta za slědźenje wo wuchodosrjedźnej Europje w Marburgu.

Chróšćan Šulerjo

nowostki LND