Chaos na njebju jenož pozdatny
Takrjec ornitologiske zajimawosće běchu zašły čas na łužiskim njebju widźeć, mjenujcy ćahace dźiwje husy. Wo tym je so Marian Wjeńka z hobbyjowym ornitologu a wučerjom Symanom Šołtu rozmołwjał.
Husćišo wuhladachmy minjeny čas syły dźiwich husow ćahać. Zwotkel wone poprawom přińdu a dokal wone leća?
S. Šołta: Jónu su to wězo naše dźiwje husy, kotrež do zapada abo juhozapada ćahnu abo jednorje tu přezymuja a jenož hdys a hdys swoju městnosć měnjeja. Potom mamy tu pola nas tež skupiny wulkich łysakow (Blessgänse) a pólnych husow (Saatgänse). To stej družinje husow ze sewjerneje Europy. Wone tu pola nas přezymuja. Druhdy móžeš mjez nimi hišće dalše družiny husow wobkedźbować, kotrež pak su jara rědke.
Wobkedźbować móžemy tuž, zo rozdźělne skupiny do wšelakich směrow leća. Nimaja wone wšitke samsny cil?
Klinkace kasya solotej faktow
Slědźi wo serbskim filmje
Kak předstajeja so etniske mjeńšiny w filmje? To je tema noweho, tři lěta trajaceho projekta na Serbskim instituće, z kotrymž so Denise Schallenkammerowa wotsrjedź awgusta zaběra. Cordula Ratajczakowa je so ze 27lětnej žonu, kotraž chce doktorske dźěło wo maćiznje pisać, rozmołwjała.
Kak je projekt nastał?
D. Schallenkammerowa: W swojim masterskim dźěle sym so hižo z tematiku rozestajała, a to na přikładźe indigeneho ludu Māori w Nowoseelandskej. Mój mentor dr. Andy Räda z Instituta za medijowe slědźenje na Uniwersiće Rostock bě wo NDRskim filmje promowował, zaběrajo so w tym wobłuku tež ze serbskim filmom, a měješe loni slědźerski stipendiat na Serbskim instituće. A tak je ideja za doktorske dźěło nastała.
Wo čo w nim dźe?
Na prawa młódšich dźiwać
Dźensa je składnosć, na prawa dźěći a młodostnych skedźbnić. 20. nowember dźě je Mjezynarodny dźeń dźěćacych prawow, kotrež bě generalna zhromadźizna UNO wobzamknyła. Hač pak su prawa dźěći a młodostnych dosć wobkedźbowane? Wo tym njech kóždy sam rozmysluje. Najwjetše dźěćom a młodostnym přistejace prawo je te, zo maja dorosćeni młódšich a młodych ludźi słyšeć. Tuchwilu, w dobje korony, so to lědma zwoprawdźa.
Kak žiwi być?
Kajke ma naše žiwjenje wupadać, kak chcemy naslědnosć zaručić. Zo móhli so z tym rozestajeć, kajki měł naš přichod być, měli sej wuwědomić, kotre zakłady w přitomnosći kładźemy. Što zakótwimy w towaršnosći, zo bychmy naslědnosć w najlěpšim zmysle zmóžnili.
Trenar Lottner sej wšo hinak předstaja
Nowy trenar – nowe zbožo? Pola FC Energije Choćebuz hišće nic. Na čim runje klaca a kak sej Dirk Lottner swoje mustwo předstaja, je wón Georgej Zielonkowskemu w rozmołwje přeradźił.
Knježe Lottnero, pohladamy na dotal poslednju hru w Stadionje přećelstwa. Tam sće přećiwo mustwu FSV Luckenwalde jenož 1:1 hrali. To bě chětro zbožowny dypk. Što k partiji měniće?
D. Lottner: Hra njeje derje běžała, a smy přećiwnika stajnje zaso k šansam přeprosyli. Je prosće na wšěm pobrachowało, čehoždla móžemy z dypkom hišće derje žiwi być.
Kak přesłapjeny sće z prěnimi tydźenjemi w Choćebuzu? Sće zawěsće z wjac dypkami ličił, abo?
D. Lottner: Přesłapjeny njejsym. Mi pak je napadnyło, zo pod mojej režiju hišće ženje přez cyły čas hrajersce lěpše mustwo njeběchmy. Sym na přikład wočakował, zo po dobyću w Jenje z wjac sebjewědomjom do hry přećiwo Luckenwaldej dźemy a zo to tež na kopanišću pokazamy.
Bě zetkanje na 13. hrajnym dnju zaso krok wróćo?
„Dalšemu horju wójny zadźěwać“
Nahubniktež wužiwać
Jedyn rekord honi dalši a to dźeń wote dnja. Pozitiwne pak to ničo njeje. Skerje ludźi nowe rekordy a nowe njerjane powěsće wo infekcijach z koronu dźeń a bóle zatrašeja. K tomu informacije wo tym, zo přińdu chorownje tež w našim wokrjesu na hranicu swojich kapacitow. A jako njeby to hišće dosahało, maja hladarnje starych z njerjanymi sćěhami schorjenja na koronawirus wojować. Mjeztym Dom swj. Ludmile w Chrósćicach wótře wo pomoc woła. Tam a wěsće tež druhdźe dale a wjac hladanskeho personala pobrachuje, dokelž ludźo schorjeja abo dyrbja do karanteny.
Za wirtuelnym blidom so zetkać
Přihoty za lětušu online-schadźowanku běža, a internetna strona wabi za zarjadowanje 21. nowembra. Cordula Ratajczakowa je so z čłonom přihotowanskeho teama a nawodu Budyskeje wotnožki Sakskeho wukubłanskeho a wupruwowanskeho kanala (SAEK) Michałom Cyžom rozmołwjała.
Što wšo na internetnej stronje www.schadzowanka.de planujeće?
Schadźowanka 2020 eksperiment
Lětušu mjeztym 146. schadźowanku chcedźa organizatorojo digitalnje přewjesć. Cordula Ratajczakowa je so ze zamołwitej ze stron Załožby za serbski lud Janu Pětrowej rozmołwjała.
Nimale wšitke zarjadowanja su w nowembrje wosebitych postajenjow korony dla wotprajene, čehodla nic schadźowanka?
J. Pětrowa: Smy sej wot spočatka lětušeho planowanja prajili, zo schadźowanku njewotprajimy a zo chcemy ju na kóždy pad přewjesć. W kotrej formje, bě wotewrjene. W lěću smy z toho wuchadźeli, zo móžemy ju normalnje w Budyskej „Krónje“ wotměć. Jako so pandemija dale rozšěrješe, smy na septemberskim zetkanju rozsudźili, zo je tež digitalna forma móžna. Wuspytamy tuž nětko digitalnu schadźowanku zarjadować, štož je wězo eksperiment. Mamy předstawy, hač pak so nam woprawdźe poradźa, njemóžu rjec. Fakt je, zo wšitcy wobdźěleni jara aktiwnje na pospyće dźěłaja.
Chceće tež interakciju mjez ludźimi zaručić?
