Połojca šulow bjez spěšneho interneta

póndźela, 17. decembera 2018 spisane wot:
Drježdźany (dpa/SN). W Sakskej ma runje połojca wšitkich šulow spěšny internet. Tak dyrbi wjace hač połojca wšitkich zjawnych kubłanišćow z poměrnje pomałym internetom wuńć, kultusowe ministerstwo na naprašowanje powěsćernje dpa zdźěla. Krajne knježerstwo bě poprawom přilubiło, hač do kónca lěta wšitkim šulam přistup k šerokopasmowemu internetej zmóžnić. Nimo toho chcychu hač do kónca 2019 na wšitkich kubłanišćach do přichoda kmane internetne přizamki instalować. Tutón zaměr su nětko hač do lěta 2021 přestorčili. Krajnemu knježerstwu je přizamk do přichoda kmany, hdyž w zakładnych šulach znajmjeńša 50 a w dale wjeducych šulach znajmjeńša sto megabitow na sekundu docpěwa. Kultusowe ministerstwo bě w rozprawje zwěsćiło, zo njeje so nastupajo přizamknjenje šulow k internetej wot lěta 2014 wjele činiło. Frakcija CDU w Sakskim krajnym sejmje je mjeztym přiznała, zo bě zaměr w zwisku ze spěšnym internetom chětro naročny. Chcedźa pak dale na tym dźěłać.

Chwalbu a kritiku zbudźili

póndźela, 17. decembera 2018 spisane wot:

Wuslědki klimoweho wjerška w Katowicach rozdźělnje hódnoćene

Katowice (dpa/SN). Swětowy klimowy wjeršk w pólskich Katowicach je wobšěrny rjad prawidłow wobzamknył, zo by dalšemu woćoplenju zemje z fatalnymi sćěhami kaž suchotu, njewjedrami a zapławjenjemi zadźěwał. Po tydźenjomaj wobćežnych jednanjow schwaleny dokument 196 statow předwidźi, zo maja wot lěta 2024 wšitke kraje rozprawjeć, kelko škódnych płunow produkuja a što chcedźa přećiwo nim činić. Generalny sekretar UNO António Guterres rěčeše wčera wo „solidnym“ wuslědku, zdobom pak namołwješe so bóle za škit klimy angažować. Dobre 130 stron wopřijacy dokument jako historisce zastopnjowane Pariske klimowe zrěčenje z lěta 2015 praktisce přesadźi. Zaměr je, woćoplenje zemje na mjenje hač dwaj stopnjej wobmjezować, štož by połoženju doindustrijneho časa wotpowědowało. Hižo nětko je so zemja wo jedyn stopjeń woćopliła.

To a tamne (17.12.18)

póndźela, 17. decembera 2018 spisane wot:

Ćeknjene cebry před Sakskim krajnym sejmom su dźensa w Drježdźanach zasadźenje policije zawinowali. Zwěrjata běchu prawdźepo­dobnje z bliskeho hodowneho cirkusa ćeknyli. Tam chcychu pruwować, hač cebry woprawdźe pobrachuja. W samsnym času spytachu je wjacori zastojnicy popadnyć a tomu zadźěwać, zo na dróhu běža.

Tysacy litrow mloka su we Westfalskej na dróze přimjerznyli. Njeznaći běchu sobotu wječor honače wotstajeneho mlokoweho připowěšaka wotwjertnyli. Šofer bě jón wotstajił, zo móhł dalše mloko pola burow we wokolinje wote­wzać. Jako so wróći, bě něhdźe 15 000 litrow mloka na dróhu wuběžało a při štyrjoch stopnjach minus hładku podłohu wutworiło. Dwaceći wohnjowych wobornikow je ze selu a wodu jězdnju zaso wurjedźiło. Policija nětko přepytuje.

Nadběh na FUEN

pjatk, 14. decembera 2018 spisane wot:

Drježdźany (SN/at). Namjet frakcije AfD w Sakskim krajnym sejmje na njedobro europskich organizacijow bu w diskusiji wo dwójnym etaće 2019/2020 kraja wotpokazany. AfD chcyše, zo Sakska Europski centrum za swobodu nowinarstwa a medijow kaž tež Federalistisku uniju europskich narodnych mjeńšin (FUEN) wot klětušeho hižo sobu njefinancuje. AfD chcyše srědki sobu „za naše dźěći, jich staršich, za našu wěstotu a žiwjenjahódniše tworjenje wjesneho ruma“ wužiwać, štož „žada sej zalutowanja w druhich wobłukach“, kaž to z wotpowědneho namjeta wo změnu wuchadźa.

Třeći splah móžny

pjatk, 14. decembera 2018 spisane wot:

Berlin (dpa/SN). Zwjazkowy sejm je wobzam­knył, třeću splažnu móžnosć zawjesć. Nimo „muski“ a „žónska“ je přichodnje tež opcija „diwerzne“ za interseksualnych ludźi móžna. Z wobzam­knjenjom wčera wječor je parlament zdobom lońši rozsud Zwjazkoweho wustawoweho sudnistwa zwoprawdźił. Tuchwilnu winowatosć, ludźom muski abo žónski splah přirjadować, bě sudnistwo jako ranjenje wosobinskeho prawa a di­s­kriminaciju hódnoćiło.

Wo brexiće wuradźowali

Brüssel (dpa/SN). Wobćežne jednanja wo wustupje Wulkeje Britaniskeje z Europskeje unije stejachu w srjedźišću wče­ra­wšeho wjerškoweho zetkanja w Brüsselu. Při tym je EU britiskej premierministerce Theresy May dalše přilubjenja předpołožiła, zo móhli blokadu w Londonskim parlamenće přewinyć. Wulka Britaniska chce uniju klětu 29. měrca wo­pušćić. Dotal njejsu hišće wšitke na­drob­nosće zrjadowane. Hłowny dypk zwady je žadanje EU za garantiju, zo njenatwarja na irskej kupje žane nowe mjezy.

Björn Höcke imunitu přisadźił

Rozhorjeni wobydlerjo su dźensa na japanskej južnej kupje Okinawa přećiwo pla­no­wanemu nowemu wojerskemu zepěranišću USA protestowali. Najebać spjećo­wanje su w přirodoškitnym pasmje dźensa twarić započeli. Foto: dpa/Kyodo

Strasbourg (dpa/SN). Francoscy policisća su pozdatneho Strasbourgskeho atentatnika Chérifa Chekatta morili. Wón je prawdźepodobnje za terorowy nadpad w elsaskej metropoli z třomi mortwymi zamołwity. Nutřkowny minister Christophe Castaner je identitu skućićela mjeztym wobkrućił. Po jeho informacijach běchu třo policisća skućićela wčera w Strasbourgskej měšćanskej štwórći Neu­dorf na dróze narěčeli, po tym zo běchu­ pokiw wobydlerki dóstali. Jako chcychu zastojnicy Chekatta zajeć, tón na nich třěleše. Woni so wobarachu a jeho zatřělichu. Mjeztym teroristiska mi­lica Islamski stat twjerdźi, zo je Chekatt minjenu wutoru w jeje nadawku jednał.

Klimowa konferenca dale bjez wuslědkow

pjatk, 14. decembera 2018 spisane wot:
Katowice (dpa/SN). Do dźensa planowaneho zakónčenja swětoweje klimoweje konferency w pólskich Katowicach su posrědnicy a ministrojo hač do pózdnjeje nocy wo naćisku zhromadneje de­klaracije wuradźowali. Hač do kónca pak wosta tójšto prašenjow njerozrisanych. Pólske prezidentstwo zhromadźizny, na kotruž bě wjace hač 30 000 wobdźělni­kow a wobkedźbowarjow přijěło, je mjeztym namjetowało konferencu podlěšić. Za­stupjerjo ze 196 krajow schadźuja so mjeztym dwaj tydźenjej. Zaměr je zdźěłać zhromadne směrnicy na zakładźe Pariskeje klimoweje konferency 2015, zo by so dalšemu woćoplenju zemje zadźěwało.

Posledni króć krajny sejm

pjatk, 14. decembera 2018 spisane wot:

Drježdźany (dpa/SN). Sakski krajny sejm je dźensa swoje poslednje lětuše ple­nar­ne posedźenje wotměł. Po tym zo běchu wčera dwójny etat 2019/2010 schwalili, stejachu dźensa dalše temy na dnjowym porjedźe. Na próstwu koalicije CDU a SPD debatowachu mjez druhim wo tym, kak měło so ze škodami suchoty a wichora dla w lěsach wobchadźeć.

W druhim dźělu su Zeleni w aktualnej hodźinje dźěło wuhloweje komisije wu­hód­noćili. Woni maja zadźerženje čor­no-čerwjeneho knježerstwa za blokadu na njedobro škita klimy a strukturneje změny. Wuhlowa komisija bě tež na iniciatiwu Sakskeje swoje dźěło podlěšiła. Wo wažnych prašenjach chcedźa nětko w mjeńšich dźěłowych skupinach wuradźować. Dalšej temje běštej wuwiće městow a spěchowanje bydlenjotwara.

Jenož horcy powětr

pjatk, 14. decembera 2018 spisane wot:
Klimowa konferenca w pólskich Katowicach zda so na prěni napohlad rozumne zarjadowanje być: Zastupnicy 196 krajow tam wuradźuja, kak móhli dalšemu woćoplenju zemje a klimowej katastrofje zadźě­wać. Rěča wo tym, što móhli sami k tomu přinošować, na přikład skónčnje přestać wuhlo w milinarnjach spalić. Bohužel je woprawdźitosć hinaša: Po wšěm swěće wokomiknje wjace hač 400 no­wych wuhlowych milinarnjow twarja – tež w Němskej –, wjace hač 700 planuja. Kabaretist Volker Pispers je klimowe konferency raz ze skupinu alkoholikarjow přirunał, kotřiž běchu sej kruće předewzali žlokać přestać. Po lěće so zaso zetkachu a při kašćiku piwa a bleši palenca su wuradźowali, kak móhło dale hić. To wažu sej šulerjow, kotřiž chcedźa na iniciatiwu šwedskeje holcy kóždy pjatk za lěpšu klimu stawkować. Z konferency w Katowicach drje njesměmy wjace wočakować hač trochu horceho powětra. Marko Wjeńka

Chróšćan Šulerjo

nowostki LND