Pismo přećiwo wójnje

póndźela, 31. měrca 2025 spisane wot:

Rom (B/SN). Italska nowina Corrirere della Sera je pismo swjateho wótca přećiwo wójnam wozjewiła. W nim wón namołwja: „Dyrbimy naše rěče, myslenje, cyły swět wotbrónić. Trjebamy přemyslowanje, nutřkowny měr a zmysł za kompleksnosć, diplomatiju a wozrodźenje mjezynarodnych organizacijow.“ Wšitkich, kotřiž w komunikaciji skutkuja, namołwi wón na skutkownosć słowow dźiwać.

Historiski wopyt přestorčeny

London (B/SN). Składnostnje swjateho lěta za 8. apryla planowany wopyt jendźelskeho krala Charlesa III. a jeho mandźelskeje Camille pola bamža bu chorosće dla krótkodobnje přestorčeny. Bucking­ham Palace w medijowej zdźělence wuske zwiski mjez katolskej a anglikanskej cyrkwju wuzběhny, kotrejež swětny předstejićel Charles III. je.

Wužiwanje nabožnych twarow

Sudnistwo: Le Pen wina

póndźela, 31. měrca 2025 spisane wot:

Paris (dpa/SN). W procesu přećiwo francoskej prawicarskej populistiskej politikarce Marine Le Pen překřiwjenja spěchowanskich srědkow EU dla je sudnistwo rozsudźiło, zo je Le Pen wina. Měru chłostanja chcychu w běhu dnja wozjewić. Statne rěčnistwo žada sej za 56lětnu pjeć lět jastwa a pjenježnu pokutu. Nimo toho chcedźa jej zakazać, k wólbam nastupić. Le Pen chce k prezidentskim wólbam 2027 nastupić. Wona wšitke wumjetowanja wotpokazuje.

Kijew wumjetuje Putinej

Kijew (dpa/SN). Hladajo na dale trajace ruske napady na ukrainske města a na frontu ukrainski prezident Wolodymyr Zelenskyj ruskemu prezidentej Wladimirej Putinej wumjetuje, zo nima žadyn zajim na měrliwym skónčenju konflikta mjez krajomaj. Surowosć ruskich nadpadow pokazuje, kak mało Putina diplomatija zajimuje, rjekny Zelenskyj w swojim widejowym poselstwje.

Steinmeier wopyta Armenisku

Indonescy muslimojo so na přibrjohu Parangkusumo w Bantulu zhromadnje ze swojimi swójbami modla. Po wšěm swěće su muslimojo wčera kónc póstneho měsaca Ramadana woswjećili. Po tym zhromadźichu so k wulkim hosćinam ze słódnymi ­jědźemi a zwjeselichu dźěći ze słódkosćemi. Foto: dpa/Rizqullah Hamiid

1 700 mortwych zemjerženja dla

póndźela, 31. měrca 2025 spisane wot:

Bangkok (dpa/SN). W Bangkoku buchu dźensa rano znowa wjacore wysokodomy ewakuowane, po tym zo bě zemja znowa ržała. Tři dny po ćežkim zemjerženju sylnosće 7,7 ze srjedźišćom w Myanmaru njeje tuž hišće měr zaćahnył. Knježerstwo zdźěli, zo njejsu fachowcy žane střasenja registrowali. Najebać to je mjez wobydlerjemi masowa panika wudyriła. Zamołwići ludźi namołwjeja, dale skedźbliwi wostać a při dalšich střasenjach hnydom twarjenja wopušćić.

W Myanmaru rěča mjeztym wo 1 700 smjertnych woporach zemjerženja. Wjace hac 3 400 ludźi bu zranjenych, wojerske knježerstwo zdźěla. Zemjerženje je tež w susodnych krajach Thailandskej, Kambodźi a Chinje škody zawostajiło.

Hišće raz kandidować?

póndźela, 31. měrca 2025 spisane wot:
Washington (dpa/SN). Prezident USA Donald Trump třeću wólbnu dobu za ­sebje njewuzamkuje, byrnjež tole po wustawje móžno njebyło. „Moji přiwisnicy chcedźa, zo dale činju“, rjekny Trump sćelakej NBC. Na prašenje nowinarjow, kak sej wón tole předstaja, Trump rjekny: „Su metody, z kotrymiž móžemy to činić.“ Móžno by było, zo wiceprezident J.D. Vance za prezidenta kandiduje a potom Trumpej městno přewostaji. Wustawa USA postaja, zo njesmě nichtó wjace hač dwójce za prezidenta wuzwoleny być. Trump bě minjene měsacy wospjet wo tym rěčał, zo móhł sej dalšu dobu ­zastojnstwa předstajić, „dokelž mnozy naše dźěło lubuja“. Tež jurisća hižo wo postupowanju Trumpa spekuluja.

Rozsudne koło za koaliciju zahajene

póndźela, 31. měrca 2025 spisane wot:

Berlin (dpa/SN). CDU, CSU a SPD zahaja dźensa rozsudne koło koaliciskich jednanjow. Předsyda CDU Friedrich Merz zhladuje z wulkim optimizmom na přichodne dny, rjekny wón do zetkanja hłowneje jednanskeje skupiny w centrali SPD w Berlinje. Při tym dźe pak tež wo „někotre wulke zadźěwki“, kotrež chcedźa zhromadnje wotstronić. Hladajo na nowe koaliciske zrěčenje Merz rjekny: „Trjebamy w zasadnych prašenjach němskeje politiki nowy započatk.“ Konkretnje mjenowaše wón wobmjezowanje njeregularneje migracije, sylnjenje hospodarstwa hladajo na mjezynarodne wužadanja a financne planowanje zwjazkoweho etata. „Budźemy wobšěrnje lutować dyrbjeć.“

Předsyda SPD Lars Klingbeil rjekny: „Wšelake dobre žadanja njejsu hišće žane koaliciske zrěčenje. Wažne z wida SPD je modernizowanje kraja a stabilne hospodarstwo a derjeměće tych, kotřiž so napinaja.“ Podobnje rjekny to předsyda CSU Markus Söder. „Dyrbimy zasadne wěcy změnić. To je naš nadawk. To ludźo wot nas prosće wočakuja.“

Trump hrozy Zelenskemu

póndźela, 31. měrca 2025 spisane wot:

Prezident USA planuje dalši telefonat z ruskim prezidentom Putinom

Washington (dpa/SN). Prezident USA Donald Trump je ukrainskemu prezidentej Wolodymyrej Zelenskemu z konsekwencami hrozył, jeli so zrěčenju wo wužiwanju ukrainskich surowiznow spjećuje. Trump ma zaćišć, zo chcył Zelenskyj pječa hižo dojednane zrěčenje wupowědźić a nowe žadanja stajeć, rjekny wón žurnalistam w swojim prezidentskim lětadle. „Jeli wón tole čini, dóstanje wón problemy – jara, jara wulke problemy.“ Nimo Zelenskeho je tež ruski prezident Wladimir Putin hněw Trumpa zbudźił, tola z druhich přičin.

Partnerstwo za niwow

póndźela, 31. měrca 2025 spisane wot:
„Mudrišo z Maćicu“ rěka nowy format na instagramowym kanalu towarstwa Serbska murja. Tutón cyłk młodych Serbow je dawno dobra marka za zabawny patriotizm a lóštne šěrjenje wědy wo Serbstwje. Zo Maćica z nimi kooperuje a zo je runje tu w socialnych syćach interneta hižo wotmołwu na prašenje „Što je Maćica Serbska?“ wozjewiła, je woprawdźe jara mudre. To najmudriše pak je, zo su Maćicarjo na eksistowacy poskitk ludźi nawjazali, kotřiž su na Instagramje doma – porno čłonam předsydstwa Maćicy. Za to so tež hańbować njetrjebaja, wšako ma kóždy prawo, sej swoje rumy aktiwneje komunikacije sam wuzwolić. Nimo toho njetrjeba so kóždy z techniskimi ćežemi digitalneho swěta bědźić, kotrež jeho njezajimuja. Syć je dawno połna pisaneho čapora, kotryž drje je technisce perfektnje zhotowjeny, ale bjeze substancy. Serbska murja je dobra adresa za substancu a Maćica Serbska tohorunja. W tutym zmysle: Daj Bóh zbožo na zhromadnym puću! Marcel Brauman

Zběžk Budyskich jatych wopominali

póndźela, 31. měrca 2025 spisane wot:
Na wopomnišću na Nuklacej horje w susodstwje Budyskeho jastwa su wčera 75. róčnicu zběžka jatych w něhdyšej NDR wopominali. Zastupnik Budyskeho měšćanosty Robert Böhmer (naprawo) přitomnych witaše, mjez nimi zapósłancow politiskeho žiwjenja a wobydlerjow města. 31. měrca 1950 běchu so jeći Budyskeho jastwa ­po­zběhnyli a přećiwo nječłowjeskim žiwjenskim poměram protestowali. Za 1 000 jatych twarjene jastwo bě ze 6 000 jatymi dospołnje přepjelnjene. Zběžk bu brutalnje podušeny. Najebać to móžachu jeći wšelake wolóženja přesadźić. Rěčnicy wuzběhnychu wčera zmužitosć jatych w času komunistiskeje diktatury. Foto: Werner Lindner

To a tamne (31.03.25)

póndźela, 31. měrca 2025 spisane wot:

Lěta trajaca zwada wo psyči dawk w sewjerorynsko-westfalskim Hildenje je skónčena. Muž bě so jako lubowar psow w interneće stajnje zaso z psami pokazał. Na to bě jemu měšćanske zarjadnistwo zličbowanku 1 404 eurow za psyči dawk pósłało, dokelž njebě muž jako wobsedźer psow scyła zapisany. Sudnistwo ­nětko rozsudźi, zo njebě zličbowanka woprawnjena. Psy słušachu mjenujcy dźowce, přećelce, znatym abo susodam.

Atrapa błyskača na priwatnej ležownosći njedaloko württembergskeho Tuttlingena je jara wuspěšna. Wobsedźer zahrody na kromje wsy Frittlingen twjerdźi, zo šoferojo tam nětko wo wjele kedźbliwišo jědu. Zakazać jemu atrapu njemóža. Přiwšěm je sej policija nastroj bliže wobhladała, kotryž runa so błyskačowemu sćežorej. W nim pak njesteji awtomatiska kamera, ale kórkowa škleńca.

Chróšćan Šulerjo

nowostki LND