Kónc tydźenja wotměchu so w Budyskim „Wjelbiku“ 1. imobilijowe dny za Budyšin a region. Měrćin Weclich je so z organizatorom a imobilijowym maklerom Jensom Zuschku rozmołwjał.
Čehodla sće tajke dny organizowali?
J. Zuschke: Chcychmy kupcow wo wobšěrnosći imobilijoweho předewzaća při wotnajenju a předawanju imobilijow informować. Je lěpje z ludźimi rěčeć, kiž něšto wědźa, hač z tymi, kotřiž ničo njewědźa. Potom móžeš z nimi na jednej runinje jednać. Je wažne, zo su ludźo wo kompleksiće imobilijownistwa wobhonjeni a na to wo nakupje abo předaću rozsudźa. Tak móža tež lěpje posudźować, kajcy da ći maklerojo su a što so na wikach wšitko stawa.
Čehodla sće sej Budyšin wuzwolili?
J. Zuschke: Mój běrow je w Budyšinje, sym tu rodźeny a w towarstwje Nutřkowne město a we wobydlerskim zwjazku čestnohamtsce sobu skutkuju. Mam tež wutrobny zwisk k swojemu ródnemu městu nad Sprjewju.
Kak sće z wothłosom spokojom?
Něhdźe 180 sobuskutkowacych ze štyrjoch kulturow zjednoći zetkanje dudakow tutu njedźelu na přeprošenje Domowiny w Trjebinje na Šusterec statoku. Andreas Kirschke je so z tamnišej regionalnej rěčnicu Domowiny Dianu Maticowej rozwołwjał.
Što je motiwacija za lětuše zetkanje?
D. Maticowa: Chcemy na bohatu tradiciju dudakow w Slepjanskej wosadźe dopominać. Je to jenička městnosć po cyłej Němskej, hdźež so hudźenje na serbskich dudach dotal bjez přetorhnjenja pěstuje.
Kak so zetkanje financuje?
D. Maticowa: Dóstawamy srědki ze załožby předewzaća Vattenfall „Doma w Slepom, Rownom a Mułkecach“.
Kotre wobsahi planujeće?
Wot 20. junija hač do 4. julija wotměje so 38. mjezynarodny swjedźeń serbskeje poezije. Alfons Wićaz je so ze čłonom předsydstwa Zwjazka serbskich wuměłcow a zamołwitym za projekt Benediktom Dyrlichom rozmołwjał.
Pod kotrym hesłom steji lětuši 38. mjezynarodny swjedźeń serbskeje poezije?
B. Dyrlich: Wón je wěnowy Janej Arnoštej Smolerjej, sobu najwuznamnišemu Serbej 19. lětstotka a serbskeho narodneho a rozswětlerskeho wozrodźenja. Swjedźeń ma, kaž Budyska nóc poezije 24. junija při Starej wodarni, podhesło „Swětej wotewrjena a cuzym přećelna“. Tak skedźbnjamy na to, zo smy znowa wukrajnych a tukrajnych přećelow-basnikow zapřijimali.
Kotre dalše wažne zarjadowanja zajimcam poezije a hudźby skićiće?
Sakski Zwjazk žurnalistow Němskeje (DJV Sakska) je na němskej stronje hłowny iniciator nětko wupisaneho Němsko-čěskeho žurnalistiskeho myta. Z jeho jednaćelom Michaelom Hillerom je Axel Arlt wo zrawjenju projekta rěčał.
Němsko-čěski fonds přichoda wubědźowanje organizuje. Kak je k tomu dóšło?
M. Hiller: Dlěši čas hižo prócuje so DJV Sakska wo němsko-čěske žurnalistiske myto. Pytajo za partnerami je so před lětomaj wukopało, zo wotpohladuje Němsko-čěski fonds přichoda runje tajke myto wupisać. Tak smy styki nawjazali, a k tomu přišoł je čěski zwjazk Syndikát novinářů. Hromadźe, tež ze zastupjerjemi zwjazkoweje runiny DJV, smy spytali myto etablěrować.
Podpěruje sakska statna kenclija projekt?
Turistiska informacija w Złym Komorowje ma nowu nawodnicu. 1. junija je 35lětna Diana Lesche, pochadźaca z Łuchowa (Lauchhammer), ceptar zarjadnišća přewzała. Bianca Šeferowa je so z njej wo nowym wužadanju rozmołwjała.
Kotre nazhonjenja Wam jako nowej nawodnicy Złokomorowskeje turistiskeje informacije pomhaja?
D. Lesche: Studowach wobchadne hospodarstwo ze specializowanjom turizma na Drježdźanskej techniskej uniwersiće. Po studiju dźěłach w marketingowym wotdźělu Braniborskeje krajneje towaršnosće w Podstupimje. Dalše stacije dźěła wjedźechu mje do Błótowskeho muzeja na Lědach a do turistiskeho předewzaća w Sakskej Šwicy, hdźež starach so tohorunja wo marketing.
Što su Waše hłowne nadawki?
70. serbski ewangelski cyrkwinski dźeń je nimo. Marko Wjeńka je po tym z předsydu Serbskeho ewangelskeho towarstwa Měrćinom Wirthom rěčał.
Kak hódnoćiće wotběh a wobsah cyrkwinskeho dnja?
M. Wirth: W Slepjanskej wosadźe drje mamy najsylniši serbski zdónk mjez ewangelskimi wosadami. To wotbłyšćuje so tež w pisanym programje a na wobdźělenju wosadnych. Sym jim jara dźakowny za angažement a sym wjesoły, zo je so cyrkwinski dźeń tak derje radźił.
Prezenca oficialnych cyrkwinskich zastupnikow w Slepom je pokazała, zo maja Serbja w krajnymaj cyrkwjomaj Sakskeje a Braniborskeje dobre mjeno. Što za to činiće?
M. Wirth: My jich prosće přeprošujemy. Serbja w Ewangelskej cyrkwi Berlin-Braniborska-šleska Hornja Łužica su so minjene lěta jara wo připóznaće serbskeho wosadneho dźěła prócowali. To je tež w tamnišim cyrkwinskim wjednistwu zaćišć zawostajiło. Zo běše zastupjer Berlinskeho konsistorija, knjez farar dr. Eckhard Zemmrich, do Slepoho přijěł, je cyle wěsće tež sćěh a připóznaće prócowanja Serbow.
Po zhromadnym kóncu tydźenja ze šulerjemi z Lipska je so Jan Kral rozmołwjał ze šulerku Ralbičanskeje UNESCO-skupiny Claudiju Šěrakec z Konjec. Wona je při dźěłach na polu a na wodźenjach po ratarskich zawodach aktiwnje sobu skutkowała.
Claudia, ty w UNESCO-skupinje Ralbičanskeje šule aktiwnje sobu dźěłaš. Što bě nastork, tam sobu činić?
C. Šěrakec: Mje přiroda jara zajimuje, projekty skupiny we wobłuku UNESCO su wusko z přirodu zwjazane. Tak bě za mnje logiske, zo tam sobu činju. Hižo wot 5. lětnika sym pódla a mi je so stajnje lubiło. Minjeny projekt, zaběracy so z problemami ratarstwa, bě wusko z hospodarstwom na wsy zwjazany. To bě po mojim słodźe, hdyž móžachmy na burskich statokach a w ratarskich zawodach bjezposrědnje slědźić.
Njedawno sće zhromadnje ze šulerjemi partnerskeje šule z Lipska projektny kónc tydźenja w blišej wokolinje přewjedli. Kak šće so z nimi zrozumili?
Zwjazk serbskich spěwarskich towarstwo (ZSST) zhladuje na 25 lět znowazałoženja. Pod nawodom jeho předsydy Pětra Cyža wotměje so sobotu w Choćebuzu a njedźelu w Budyskim Němsko-Serbskim ludowym dźiwadle jubilejny koncert. Cordula Ratajczakowa je so z předsydu ZSST rozmołwjała.
ZSST přisłuša 16 chórow, spěwnych a folklornych skupin z něhdźe 500 čłonami – koho dožiwi publikum kónc tydźenja?
P. Cyž: Poprawom budu nimale wšitcy pódla. Zaspěwaja Błótowski žónski chór Lubin, Serbski muski chór Delany, chóry Łužyca, Lipa, Meja, Židźino a Budyšin, Němsko-serbski chór Žylow, Janšojski žónski chór kaž tež dźěćacy chór Budyskeho Serbskeho gymnazija w Budyšinje a chór Delnjoserbskeho gymnazija Choćebuz. Na jewišću budźe něhdźe dwěsćě ludźi stać. Wotpohlad jubilejneho koncerta bě wšitkich jednoćić, štož je wězo hoberske wužadanje.
Jednore zawěsće njeje, ze wšěch spěwarjow z Hornjeje, Delnjeje a srjedźneje Łužicy wulki cyłk tworić. Kelko króć sće scyła hromadźe zwučowali?
W Pančicach-Kukowje je zaměstnjeny zarjadniski zwjazk Při Klóšterskej wodźe, kotremuž přisłuša pjeć serbskich gmejnow. Z Měrkom Domašku, předsydu zarjadniskeho zwjazka, je so Měrćin Weclich rozmołwjał.
Wobsteji w zarjadniskim zwjazku jednotne postajenje – hdyž scyła – za cyły zwjazk, kajke měli sej wobydlerjo fasady barbić, kotre wokna zatwarić a kotre třěšne cyhele wužiwać?
M. Domaška: Ně, kóžda gmejna ma swójske postajenje, tak mjenowane wuhotowanske wustawki. Někotre gmejny to jara striktnje rjaduja, tamne su trochu tolerantniše. W Njebjelčicach na přikład dyrbi třěcha 45 stopnjow nachilena być.
Su zarjadniskemu zwjazkej ze stron wobydlerjow skóržby dóšli, zo so něchtó na susoda hórši, kiž je sej fasadu fijałkojtu wobarbił?
M. Domaška: Ně, pola nas nic. Snano pola wjesnjanostow.
Što gmejnam ze stron zwjazka radźiće, kak měli z wonkownym napohladom swójskich domow a twarjenjow wobchadźeć?
Kak zhladuje předsyda wobswětoweho a ratarskeho wuběrka Sakskeho krajneho sejma na mlokowu krizu? Axel Arlt je so ze zapósłancom Sebastianom Fischerom (CDU) rozmołwjał.
Mamy w Sakskej přewjele mloko produkowacych zawodow?
S. Fischer: Po wšej Němskej je něhdźe 78 000 zawodow, kotrež mloko produkuja, nimale 800 z nich w Sakskej. To je dobry poměr. Statistika tež pokazuje, zo je ličba wulkoskótnych jednotkow po hektarje ratarskeje wužiwanskeje přestrjenje w swobodnym staće pod přerězkom Zwjazka. Dyrbju pak rjec, zo lětny wukon dejkow wobstajnje přiběra a zo je na swětowych wikach poskićowane mnóstwo mloka přewulke.
Komisija EU je loni mlokowu kwotu zběhnyła. Bě to zmylk?
S. Fischer: Ně, tež ratarjo su sej to žadali. Hižo za čas kwoty běchu problemy, za mloko fairnu płaćiznu docpěć. Zo so kwota wróći, nježada sej po jeje cofnjenju ani Zwjazk plahowarjow dejkow.
Žiwidłowe rjećazy a discountery pak postajeja płaćiznu mloka na njelěpšinu producentow. Je to hišće wične hospodarstwo?