Z nowym zakonjom wo holocausće je sej Pólska po mojim měnjenju klasiske samowrota třěliła. Oficialnje chcył so kraj tomu wobarać, zo so w zwisku z nacistiskimi zaničowanskimi lěhwami we wot němskich okupantow wobsadźenej Pólskej za čas Druheje swětoweje wójny přeco­ zaso mylnje wo „pólskich lěhwach“ rěči. To je na jednym boku zrozumliwe. Na tamnym boku so prašeš: Čehodla trjebaš za to zakoń a razne chłostanja? Nětko je takrjec jako pódlanski efekt znowa­ debata wo tym wudyriła, w kotrej měrje běchu Polacy swój čas na přesćěhanju a morjenju Židow wobdźěleni. Při tym drje so stare rany zaso puknu, wšako dźe tež wo historiske fakty, kaž wo morjenje 300 Židow 1941 we wuchodopólskim Jedwabne. Jich njeběchu němscy wojacy masakrěrowali, ale křesćanscy pólscy susodźa. To pak su fakty, kotrež tam dźensa tak rady njesłyša.

Powołanskošulski centrum „Konrad Zuse“ (BSZ) we Wojerecach přeproša zajimo­wanych šulerjow a jich staršich zajutřišim, sobotu, ­na dźeń wotewrjenych duri. A činja to prěni­ raz po nowym koncepće. Ze šulskim nawodu Wolfgangom Gösselom je so Silke Richter­ rozmołwjała.

Kak dny wotewrjenych duri na kubłanišću wuhotujeće?

W. Gössel: Dotal smy młodostnym regio­na wobšěrny kubłanski poskitk našeho­ BSZ předstajili. Kóždy kolega je wo tym­ rozmyslował, kak móže kubła­nišćo tón dźeń wopytowarjam informatiwne a zajimawe być. Nam bě přeco wažne, zo sej hosćo naš dom jenož njewobhladaja, ale zo su aktiwnje zapřijeći a wo wukubłanju derje informowani.

Čehodla ma to lětsa hinak być?

Lětuša inscenacija Němsko-Serbskeho ludoweho dźiwadła na hłownym jewišću­ „Paradiz w dobrej stwě“ změje sobo­tu, 17. februara, premjeru w Budyšinje. Składnostnje toho je so Bosćan Nawka z dramaturgowku hry a zastupjerku intendanta za serbske dźiwadło Madleńku Šołćic rozmołwjał.

Knjeni Šołćic, premjera „Paradiza w dobrej stwě“ Markusa Köbelija so bliži. Što móžeće nam k stawej přihotow rjec?

M. Šołćic: Tuchwilu wšědnje probujemy, a přihoty běža po planje. Mjez druhim zaklinči znaty serbski spěw, kotryž smy do ameriskeje jendźelšćiny, šwicarskeje němčiny, francošćiny a japanšćiny přełožić dali. Zdokonjeli su to za nas Ornafec swójba z New Yorka z Benjaminom Nawku, z Berna pochadźacy klankodźiwadźelnik našeho domu Jan Schneider, Marija Šołćic z Nancy a Goro Kimura z Tokija.­ Za tydźeń přewjedźemy potom kompletne proby.

Lětsa skupina lajkow sobu hraje. Bě to zwoprědka wotpohlad?

Choćebuz (SN/bn). Pod hesłom „Reja do raja“ su wčera w klubowni Choćebuskeho Serbskeho domu wustajeńcu mólbow a grafikow Marion Kwicojc wotewrěli. Titlej přehladki wotpowědnje steja hudźba, reje a drasta w srjedźišću. Sylne, swěćace so barby tworja razne kontrasty w mólbach; grafiki su z pjerom a tušu zwoprawdźene čornoběłe rumy.

Twórby „steja sej w samostatnej wobrazowej rěči napřećo“ a „wudospołnjeja so w mjezsobnej bjezwuwzaćnosći“, kaž Marion Kwicojc koncepciju ekspozicije sama wopisuje. Inspiraciju namaka wona w swojej wosobinskej serbskej wo­kolinje, na swjedźenjach, wšudźe tam, „hdźež ludźo wšědnemu dnjej wućeknu a hdźež knježi zynk, kotryž złožuje so na rytmus wutroby a kotremuž so rejwarjo podrjaduja“. W Lipsku bydlaca, z delnjołužiskich Bór­kowow pochadźaca tworjaca wuměłča a spěwarka – mjez druhim wustupuje wona ze skupinomaj „Serbska reja“ a „Kupazukow /Isle of Sounds“ kaž tež jako solistka – je wernisažu zhromadnje z hóstnej instrumentalnej skupinu hudźbnje wobrubiła. Lawdator bě dr. Hartmut Leipner.