Wotmach je nuznje trěbny

srjeda, 14. nowembera 2018 spisane wot:

Mjez třomi delegatami z Budyskeho wo­krjesneho zwjazka CDU, kotřiž wu­zwo­la na zwjazkowym zjězdźe 8. decembra w Hamburgu sobu nowu před­syd­ku abo noweho předsydu strony, je Ro­land Ermer z Njedźichowa. Axel Arlt je z nim porěčał.

Kak sće wokrjesny stronski zjězd minjeny kónc tydźenja w Kumwałdźe dožiwił?

R. Ermer: Čłonojo so wjesela, zo započnje so w CDU něšto hibać. Su wćipni, štó so na zwjazkowym zjědźe přesadźi.

Změja čłonojo wšelakich faworitow?

R. Ermer: Po mnohich rozmołwach mam zaćišć, zo za nas Jens Spahn žanu rólu njehraje. Koho budu delegaća wu­zwolić, Friedricha Merza abo Annegret Kramp-Karrenbauer, njehodźi so hižo rjec. Jeju dožiwili hišće njejsmy. Tohodla streamuja regionalne zetkanja CDU samo online w interneće, zo móhł je kóždy slědować, kiž so wobdźělić njemóže.

A wosobinsce?

Dźakownosć přewažuje

pjatk, 09. nowembera 2018 spisane wot:
Marian Wjeńka

Kóždy drje ma w swojim žiwjenju dny, na kotrež so cyle jasnje a dokładnje dopomina a wo kotrychž wě, što je w kotrej hodźinje runje činił abo hdźe runje bě. Za mnje je jedyn z tajkich dnjow 9. nowember 1989. Runje dźensa před 29 lě­tami sedźach w swojej stwě w staršiskim domje wječor před telewizorom, w kotrymž zapadne sćelaki hladach, dokelž běchu domjacnosće w Radworju hižo tehdy telewizijnemu kablej a satelitowej škli přizamknjene. A tak widźach wo-srjedź wusyłanja na delnjej kromje wobrazowki pismo „NDR wočini swoje hranicy“. Krok po kroku jewjachu so na to wobrazy, kotrež su so takrjec do našeho kolektiwneho pomjatka zaryli: wo syłach ludźi na Berlinskim hraničnym přechodźe, wo do směra na zapad jěducych Trabantach, wo ludźoch na Berlinskej muri atd. Hišće dźensa mje huška, hdyž tele wobrazy widźu.

Partner SMWK je dale Domowina

wutora, 06. nowembera 2018 spisane wot:
Budyšin/Drježdźany (SN/JaW). Narěčenski partner w serbskich prašenjach wo­stanje sakskemu knježerstwu a sakskemu ministerstwu za wědomosć a wuměłstwo (SMWK), kotrež je za serbske naležnosće zamołwite, Domowina. To zdźěli wčera no­winski rěčnik SMWK Andreas Friedrich na naprašowanje Serbskeho rozhłosa. W sakskim serbskim zakonju „je postajene, zo ma třěšny zwjazk zajimy Serbow zastupować. Mamy jenož jedyn, a to je Domowina. Tuž wostanje nam wona centralny partner“, Friedrich potwjerdźi. Serbja měli pak so dojednać, štó jich zajimy zastupuje. „Nam je wažne, zo mamy awtorizowaneho zastupnika, z kotrymž móžemy wo spěchowanju serbskeho ludu, jeho rěče a kultury jednać a mjeńšinowe prašenja rozrisać. To stej za nas tuchwilu serbska rada a Domowina“, rěka z ministerstwa. Za změny zastupowanskeho prawa je trjeba serbski a dalše zakonje změnić. Prócowanja wo to pak po SMWK tuchwilu spóznajomne njejsu. Wólby sejma je ministerstwo na wědomje brało. „Sejmej njepřisteja žane zjawnoprawniske woprawnjenja, jasne tež njeje, kotre kompetency ma wón scyła měć.“

Dalekubłanje wužiwać

pjatk, 02. nowembera 2018 spisane wot:
Milenka Rječcyna

Mam to za woprawdźite zbožo, zo móžu jako redaktorka serbskeho dźenika wobstajnje wužiwać šansy dalekubłanja. Redakciji podate terminy, kotrež wšědnje posrědkowane dóstawamy, zaručeja nam redaktoram bohaty pokład temow. Za mnje je kóždy termin, na kotrymž so wobdźělam, naležnosć sebje kubłać resp. dale kubłać. Wosebje jimaja mje mjez druhim temy, zaběrace so z wuknjacymi – dźěćimi, młodostnymi a dorosćenymi.

Wjerća film wo Juraju Kubánce

póndźela, 29. oktobera 2018 spisane wot:

Nowe serbske filmy su wulka žadnostka. Milenka Rječcyna je so ze serbskim filmowcom a kameramužom Reinerom Johannesom Naglom rozmołwjała.

Dlěje hižo nosyće so z myslu, sfilmować takrjec „modernych serbskich wótcow“. Kak daloko projekt mjeztym je?

R. J. Nagel: Započeć chcychmy loni z Kitom Lorencom. Smy Załožbu za serbski lud wo financnu podpěru prosyli. Nažel pak struktury zarjada předołho za wobdźěłanje­ próstwy trjebachu.

Je załožba wam po pruwowanju pjenjezy přewostajiła?

R.J.Nagel: Ně, nažel nic. Serbski ludowy ansambl chcyše so na zwoprawdźenju wobdźělić. Tón pak je ze stron za­łožby hižo institucionelnje spěchowany, tuž je załožba próstwu wotpokazała.

Sće so ideje mjenowanych ćežow dla wzdał?

R. J. Nagel: Ně, na žadyn pad. Hakle ty­dźe­­nja nawróćich so z małym filmowym teamom z Bratislavy. Filmowali smy pola­ Juraja Kubánki, wjelelětneho choreo­grafa Serbskeho ludoweho ansam­bla, kiž zajutřišim, srjedu, 90ćiny swjeći.

Što Was na tymle projekće wabi?

Wuwiće jako šansu widźeć

pjatk, 26. oktobera 2018 spisane wot:
Bianka Šeferowa

Wšitcy čakaja na wuslědki. Hdy budu brunicowe milinarnje wotpinjene? Tak mjenowana wuhlowa komisija wo tym intensiwnje wuradźuje. Před tydźenjomaj přebywachu jeje čłonojo we Łužicy a Ranju a wčera w porynskim bruni­co­wym rewěrje. Před něšto tydźenjemi su so woni w srjedźoněmskim rewěrje wo połoženju wobhonili. Wobraz bě wšu­dźe jenaki. Sobudźěłaćerjo brunicowych kon­cernow zasadźeja so za swoje dobre dźěłowe městna a tuž protest wótře zwuraznjeja. Na tamnym boku chcedźa přirodoškitne zwjazki wudobywanje wuhla najradšo hižo jutře zakónčić. Móžu sej derje předstajić, kak ćežko čłonam komisije je wuwić naprawy, kotrež potrjechenym kónčinam přichod zawěsćeja.

Na wosebitu šansu skedźbnjeć

štwórtk, 25. oktobera 2018 spisane wot:

Dźěłowy kruh za serbske naležnosće Budyskeje měšćanskeje rady a měšćanske zarjadnistwo přeprošatej jutře, pjatk, na konferencu wo němsko­serbskej zhromadnosći w sprjewinym měsće. Wo tym je Axel Arlt z měšćanskej radźićelku a rěčnicu dźěłoweho kruha dr. Susannu Hozynej porěčał.

Tajka konferenca wotměje so prěni raz. Što je jeje zaměr?

S. Hozyna: Chcemy zajim za němsko-serbsku zhromadnosć zwěsćić. Što móžemy zhromadnje aktiwnje wuhotować? Nastać ma katalog myslow a zajimow jako­ zakład dalšeho skutkowanja dźěłoweho kruha a měšćanskeje rady.

Kotry aspekt je wam wosebje wažny?

S. Hozyna: Chcemy za perspektiwy serb­skich Budyšanow sensibilizować, mjeńšiny etniskeje identity dla. Měrimy so na wjacehódnotu spomóžnje wuhotowaneje serbsko-němskeje zhromadnosće w našim měsće. Preč wot wida dwójneho poćeženja serbskosće dla k pozitiwnemu pohódnoćenju wosebitych kulturnych potencialow w měsće. Chcemy wuznaću polěkować, zo je žiwjenje prosće lěpše a zajimawše, dokelž Serbja a Němcy tudyši wšědny dźeń zhromadnje wuhotuja.

Budu wšitke městna wobsadźene?

„Cyłu Łužicu wobkedźbować“

póndźela, 22. oktobera 2018 spisane wot:

Połojca lětušich nazymskich koncertow je nimo. Bosćan Nawka je so z organi­zatorku rjada Mariju Swierczekowej rozmołwjał.

Knjeni Swierczekowa, kajki maće wosobinski zaćišć wo dotalnych koncertach?

M. Swierczekowa: Sym jara spokojom, hladajo na wopytowarstwo runje tak kaž na wothłós a wuměłsku kwalitu. Kóždy dotalny koncert je znajmjeńša 50 za­jimcow wopytało, žurle běchu stajnje derje­ wućežene. Wosebje wjeseliła sym so nad wu­stupom chóra Łužyca njedawno w Chrósćicach – ćělesa z Delnjeje Łužicy njejsu dźě přehusto pola nas z hosćom –, a nad přinoškom ze srjedźneje Łužicy we Worcynje z Rowniskimi glo­sami. Spytam přeco na to dźiwać, cyłu Łužicu wobkedźbować – nastupajo hrajnišća kaž tež wobdźělene wuměłcy.

Wjacore wulke chóry so lětsa rozdźělnych přičin dla na rjedźe njewobdźěleja. Je so to na někajkežkuli wašnje wuskutkowało?

LND na „knižnej nazymje“

pjatk, 19. oktobera 2018 spisane wot:

„Hornjołužiska knižna nazyma“ rěka zarjadowanje, kotrež předewzaće Lubijska kulturna a dalekubłanska towaršnosć a Dittelsdorfske Hornjołužiske nakład­nistwo sobotu w Žitawje wuhotujetej. Tež Ludowe nakładnistwo Domowina budźe tam z hosćom. Bosćan Nawka je so ze sobudźěłaćerjom Smolerjec kniharnje Měrćinom Korjeńkom, kotryž je ze stron LND za koordinaciju zamołwity, rozmołwjał.

Knježe Korjeńko, wo čo so při „Hornjołužiskej nazymje“ jedna?

M. Korjeńk: Dokelž wuhotuja zarja­dowanje lětsa prěni raz, móžemy jenož prajić, što je zakładna mysl: Skićić zajimcam přiležnosć, wosobinsce wobhonić so wo portefeuillu kaž tež nowostkach regionalnych nakładnistwow a wuměnić so z tudyšimi kulturnymi akterami.

Čehodla so na zarjadowanju wobdźěliće?

Hinaše zhromadne dźěło

štwórtk, 18. oktobera 2018 spisane wot:

Serbske šulske towarstwo chce swoje dźěćace dnjowe přebywanišća kwali­ta­tiwnje dale wuwić. Na njedawnej facho­wej konferency staj Stephan Anders-Krummnacker a Susann Seyfarth z při­stajenymi SŠT na idejach do při­choda dźěłałoj. Milenka Rječcyna je so ze Stephanom Andersom-Krummnackerom rozmołwjała.

Mjeztym hižo dwě lěće přewodźeće Serbske šulske towarstwo. Što je Waš zaměr?

S. Anders-Krummnacker: Mam nadawk, zhromadnje z wotpowědnej fachowej poradźowarku a nawodnicami nadźěłać, kak hodźa so jednotliwe dźěćace přebywanišća wobsahowje dale wuwić. Při tym njesteji imersija w fokusu, ale pe­da­gogiske dźěło, a hraje rólu, kak mó­žemy sakski kubłanski plan w zarjadnišćach hłubšo zeskutkownić, kotre naprawy su w zarjadnišćach hižo derje etablěrowane a hdźe su resursy, pedagogiku kwalitatiwnje dale wuwiwać. Lětuši fachowy dźeń w septembru bě takrjec zahajenje diskusije, tež hdyž hižo dwě lěće hromadźe dźěłamy. Smy sej pak prajili, zo trjebamy zarjadowanje za wšitkich, zo bychmy sej wotkryli puć, po kotrymž chcemy hač do lěta 2025 kročić.

Chróšćan Šulerjo

nowostki LND