Tójšto poskitkow 70. jubileja dla
Lětsa zhladuje Serbski ludowy ansambl na 70. róčnicu swojeho załoženja. Składnostnje toho přeprošuje wuměłske zarjadnišćo nětko na swjedźenski kónc tydźenja. Cordula Ratajczakowa je so z medijowym referentom SLA Stefanom Cušku rozmołwjała.
Hižo jutře započnjeće swjećić – kak to?
S. Cuška: Pjatk mamy přijeće a program za přeprošenych hosći. Mjez druhim so wjeselimy, zo směmy statnu ministerku za kulturu Barbaru Klepsch pola nas powitać. Dale wočakujemy podpěraćelow a přećelow z politiki, institucijow, towarstwow a předewzaćow jako hosći.
Zjawnosć je sobotu přeprošena – što wopytowarjow wočakuje?
Po přikładźe Alojsa sportować
Lětsa budźe 3. oktobra druhi raz běh wo pokal zbóžneho kapłana Alojsa Andri-ckeho w Radworju. Wo zarjadowanju je so Bianka Šeferowa pola jednoho z organizatorow, předsydu Towarstwa Cyrila a Metoda (TCM) Cyrila Hančika wobhoniła.
Kak je ideja wo běhu nastała?
C. Hančik: Składnostnje 75. posmjertnin zbóžneho Alojsa Andrickeho su běh w lěće 2018 prěni raz přewjedli. Ideja běše přewjesć sportowe zarjadowanje, kotrež steji w zwisku ze zbóžnym Alojsom, wšako běše sam zahority sportowc. Mustwowych wubědźowanjow, kaž stej to kopańca a wolejbul, je hižo dosć we Łužicy. Sportowe wurisanje za jednotliwcow hišće wjele njeje. Tak je so ideja zrodźiła, wuhotować wubědźowanje na polu lochkoatletiki. Při běhu móža so sportowcy wšitkich starobnych skupin wobdźělić.
Štó su iniciatorojo?
C. Hančik: Běh lětsa druhi raz přewjedźemy. Poprawom běše před štyrjomi lětami lětne abo dwulětne wospjetowanje planowane. Koronapandemije dla dyrbjachu je přestorčić. Zarjadowarjo lětušeho běha su Radworske sportowe towarstwo, tamniši młodźinski klub a TCM.
Mjezsobnje so wothłosować
Hač do kónca tydźenja maja požadarjo projektowe ideje za program „Serbska rěč a kultura w strukturnej změnje“ Załožbje za serbski lud zapodać. Přiležnosć to Axelej Arltej, ze załožbowym direktorom Janom Budarjom porěčeć.
Knježe Budarjo, kotry je dotalny wothłós?
J. Budar: Po nazhonjenjach zašłych lět wěmy, zo zapodawaja so próstwy wo spěchowanje zwjetša na poslednim dnju. Widźimy naš nadawk sobu w poradźowanju potencielnych próstwystajerjow, dóstawamy pak tež wšelke naprašowanje a stejimy z někotrymi potencielnymi próstwystajerjemi w běžnej wuměnje.
Je po julijskim prěnim kole zaćišć nastał, zo je nastupajo podobnje zapołožene předewzaće wjetša koordinacija trěbna?
Domchowankaa krónowanje
Towarstwo Šulska a domizniska stwa Ptačecy a tamniša wosadna cyrkwinska rada wuhotujetej zajutřišim, njedźelu, drastowe kemše. Po nimi chcedźa „kirbsoweho krala“ Halštrowskeje Hole krónować. Andreas Kirschke je so wo woběmaj podawkomaj z předsydku zarjadowaceho towarstwa Martinu Petschikowej rozmołwjał.
Knjeni Petschikowa, hotujeće so na drastowe kemše. Što Was w tym zwisku inspiruje a motiwuje?
M. Petschikowa: Zakładnu mysličku zrodźichmy w towarstwje hižo w lěće 2004. Chcychmy hordosć na domiznu a na serbske korjenje budźić. K prěnjemu domizniskemu swjedźenjej we wsy bě potom tak daloko. Helmut Kurjo, nazhonity znajer narodneje drasty z Blunja, podpěrowaše nas skutkownje při hotowanju, wšako njemějachmy w tym nastupanju přewjele nazhonjenjow. Tak běchu prěnje drastowe kemše wězo dosć zwažliwa wěcka. Ćim wjetše bě wjeselo nad poradźenjom.
Što maće lětsa dokładnje planowane?
Druhdy jenož poł hodźiny trjebaš
Ležownostny dawk ma so reformować a nětko dyrbja wšitcy, kotřiž chěžu, wobchod, bydlenje abo njewobtwarjenu ležownosć wobsedźa, hač do 31. oktobra deklaraciju ležownostneho dawka wotedać. Bianka Šeferowa je so pola nawodnicy Budyskeho financneho hamta Katje Schimke wobhoniła, što je wšitko trěbne.
Kotre daty trjeba financny zarjad wot wobsedźerjow?
K. Schimke: Njeje scyła trjeba wjele datow podać. Konkretnje trjeba financny zarjad w deklaraciji ležownostneho dawka sćěhowace daty: aktowe znamjo a/ abo dawkowe čisło imobilije, adresu ležownosće, mjeno wobsedźerja, ležownostne čisło, łopjeno a płoninu, bydlensku přestrjeń, twarske lěto kaž tež pódowu směrnicu. Dźěl datow namaka kóždy wobsedźer w swojim ležownostnym wućahu a často w twarskich podłožkach abo w kupnym zrěčenju. Aktowe znamjo je kóždy wobsedźer ležownosće nalěto z připósłanym informaciskim pismom dóstał. Hódnotu zemskich směrnicow namakaja wobydlerjo w portalu ležownostneho dawka pod . Tam su dalše spomóžne pokiwy k wuižiwanju portala ELSTER a informacije.
Gymnazijz młodym wobličom
W oktobrje chce Wojerowski Lessingowy gymnazij, w kotrymž tež serbšćinu podawaja, nachwatać lońši stoty jubilej wobstaća. Silke Richter je so z Toralfom Schraderom, wučerjom a čłonom dźěłoweho zjednoćenstwa „Šulske narodniny“ rozmołwjała.
Kotre tři zapřijeća wopisaja Wojerowski Lessingowy gymnazij najlěpje?
T. Schrader: Su to zhromadnosć, mnohostronskosć a toleranca. Jako wuwučowacy a wuknjacy prócujemy so tež wo kajkosće kaž moderny, inowatiwny a swětej wotewrjeny.
Što jónkrótnosć tohole gymnazija wučinja?
Snano so dalše myslički jewja
Maćica Serbska a redakcija Serbskich Nowin přeprošatej tónle tydźeń štwórtk na diskusijny wječor wo serbskej hymnje. Planowane bě zarjadowanje dawno, nětko so wone w Budyskim Serbskim domje wotměje. Z předsydku Maćicy Serbskeje, dr. Anju Pohončowej, je so Axel Arlt rozmołwjał.
Kak horca je tema serbska hymna spočatk nazymy scyła hišće?
A. Pohončowa: Mój zaćišć je, zo so tuchwilu zjawnje wo serbskej hymnje horco njediskutuje. Tole mam za normalny zjaw, hdyž zaběramy so dlěši čas z wěstej temu. Što so w priwatnym wobłuku a w socialnych medijach w tymle nastupanju wotbłyšćuje, posudźować njemóžu. Po wozjewjenju Maćičneje namołwy lětsa w januarje je so nimo toho wjele druheho stało, tež na wulkim swěće. Je z mojeho wida prosće tak, zo we wěstych fazach zajim stupa abo woteběra.
Jewja so z wida Maćicy Serbskeje nowe aspekty w diskusiji?
Nawrótz „hoberskim projektom“
„Z nadźiju do přichoda“ rěka nowa inscenacija Serbskeho ludoweho ansambla, kotraž dožiwi jutře, pjatk, na hłownym jewišću Němsko-Serbskeho ludoweho dźiwadła w Budyšinje swoju prapremjeru. Aktualnje stej dwě předstajeni kruće planowanej, w „trochu redukowanej, turnejowej wersiji“ maja dalše slědować. Bosćan Nawka je so z režiserom a choreografom produkcije Měrkom Mahrom rozmołwjał.
Knježe Mahro, za Was je inscenacija tajke něšto kaž nawrót. Što začuwaće?
M. Mahr: Něhdy raz projekt ze SLA zwoprawdźić je hižo dołhi čas mój cil. Jako bywši čłon dźěćaceje rejwanskeje skupiny ansambla je mi institucija wšo druhe hač cuza. Tehdyši nawoda ćělesa Dieter Wendisch je mje takrjec wotkrył a naposledk do Lipska ‚delegował‘, hdźež wukmanich so najprjedy jako profesionalny rejowar a na to, potajkim po karjerje w baleće, jako choreograf. Zo směm po telko lětach nětko zaso w Budyšinje skutkować, a to tež hišće w tajkej hoberskej produkciji, je mi wulke wužadanje a zdobom wulke wjeselo.
„Hoberska produkcija“ – Što mamy sej pod tym předstajić?
Ćežišćo wopyta budźe wuměna
Wot přichodneje póndźele přebywa delegacija z Benina w Drježdźanach na kongresu „Němska-Afrika“. Po tym přijědu hosćo do Łužicy. Milenka Rječcyna je so z předsydku towarstwa Sowutu, Marlies Richter, rozmołwjała.
Kotre nadawki ma towarstwo Sowutu tuchwilu za wosebje wažne?
M. Richter: Tuchwilu skutkuje w nim 29 čłonow z łužiskeho regiona, Benina, Čěskeje a Pólskeje republiki. Najwažniši nadawk je towarstwo předstajeć a našu internetnu prezentaciju kwalifikować. Chcemy ideje, kotrež su zašłe lěta mjez Njebjelčanskej gmejnu a partnerskim městom Ouidah w Beninje nastali, wožiwić a započeć přesadźić.
Steji wopyt delegacije z Benina w zwisku ze skutkowanjom towarstwa?
Wobšěrna logistika wužada
Zajutřišim dožiwi kruch „Mór a lubosć“ na Chróščanskej farskej łuce premjeru. Cordula Ratajczakowa je so z režiserku-wučerku Sabinu Žurowej na hłownej probje minjeny štwórtk rozmołwjała.
Zhladujeće hižo na 50 lět dźiwadłowych nazhonjenjow – tajki wulki projekt kaž nětko z wjac hač 200 sobuskutkowacymi pak njejsće hišće na starosći měła, abo?
S. Žurowa: To je tón wjeršk z toho, štož sym lětdźesatki dołho činiła, pak z dźěćimi, młodostnymi abo dorosćenymi. To běše na kóždy pad wužadanje, běše pak tež wjesele za mnje, so jónu na cyle hinaše wašnje wuspytać. Logistika je wězo wo wjele wobšěrniša a komplikowaniša, hač sym ju dotal na starosći měła.
Kak je k tomu dóšło, zo sće režiju tohole wulkoprojekta přewzała?
S. Žurowa: Před lětami hižo je so mje tehdyši předsyda Towarstwa Cyrila a Metoda Jurij Špitank prašał, hač bych režiju přewzała. Wosobinskich přičin dla pak njemějach ženje móžnosć. Loni mějach sabatowe lěto, a tak su ke mni přišli, prajo „Maš tola nětko chwile, nětk móžeš to činić!“. Sym so přeswědčić dała, to, štož sym hižo dawno slubiła, nětko dopjelnić.
