Romantiska dróha bu w lěće 1950 jako prěnja prózdninska a dowolowa dróha w Němskej wupokazana. Tróšku utopiske wšak tute předewzaće bě. Přetož: Štó dźě měješe tehdy awto? A kotry ­wukrajny turist by krótko po wójnje do tutoho kraja na dowol přijěć chcył? ­Jako čitach, zo běchu prěni turisća Američenjo, sym so chětro dźiwała. Tehdyši iniciatorojo w ameriskej conje abo ameriskim wobsadniskim pasmje běchu drje so turistow ze zamórskeje nadźijeli, a tuta nadźija so jim spjelni: Američenjo přichadźachu w črjódach. Jim přidružachu so Japančenjo a skónčnje tež turisća z našeho kraja.

K tomu hišće stawizniski pozadk: W lěće 1846 knježeše w Frankowskej wulki hłód. Tuž jara wjele ludźi do Ameriki wupućowa. To bě čas do byrgarskeje rewolucije 1848/49. Mjez 1920 a 1923 potom hišće raz wjele ludźi do Ameriki wupućowa, mjenujcy za čas inflacije a swětoweje hospodarskeje krizy.