Aus der aktuellen Ausgabe vom Freitag, 19 Januar 2018

Šulerjow lěpje zeznać

Kulow. Tež lětsa zarjaduje Wyša šula „Korla Awgust Kocor“ Kulow dźeń wotewrjenych duri, a to jutře wot 10 hodź. Na spočatku chcedźa šulerjo a wučerjo hosći w sportowej hali z wotměnjawym programom překwapić. Tak dóstanu wopytowarjo mały zaćišć wo wšědnym šulskim dnju a wo podawanju wučby. Po programje móža so zajimcy po kubłanišću rozhladować. W 13 hodź. tam šulske durje zaso zawru.

Sorbian Art Trio „zapyri“

Budyšin. Jutře wotměje so w Budyskim Kamjentnym domje wot 21. 30 hodź. koncert „Lit the house with Serbska murja 2.0“, a to cyle w znamjenju serbsko-němskeho přećelstwa. Lětsa su sej organizatorojo, mjez druhim towarstwo Serbska murja, jako hłownu skupinu Sorbian Art Trio přeprosyli. Ale tež fanojo EDM a technohudźby su witani. Štóž chce hač do ranja w pjećich, wostać a njeje hišće 18 lět, njech na „maćernu cedlku“ njezabudźe.

Swjedźeń swjateho Bosćana

Na 15. bulowu nóc

Sportowe towarstwo Natwar Němske Pazlicy přeproša na 15. bulowu nóc z koparjemi, kotřiž su starši hač 35 lět. Turněr přewjedu Němskopazličenjo dźensa wot 18.45 hodź. w sportowni při Kamjenskim lětanišću. Mjez dźesać cyłkami je prěni raz mustwo z Barta. Dale hraja Statistika­ Němske Pazlicy, Natwar Němske Pazlicy I a II, Přećelski kruh Natwar­ Němske Pazlicy, Lok Kamjenc/Natwar Němske Pazlicy, ST Marijina hwězda, SJ Njebjelčicy, Jednota Kamjenc, ST Běła/Cunnersdorf. Titul zakituje prě­nje­ zastupnistwo Natwara Němske Pazlicy. Kónčnu hru změja wo połnocy.

Kopańca – regionalna liga muži

27.01. 15:00 ZFC Meuselwitz –

  1. FC Lokomotiwa Lipsk

28.01. 13:30 Chemija Lipsk –

  Energija Choćebuz

Testowe koparske hry

19.01. 19:00 Natwar Němske Pazlicy –

  Sokoł Ralbicy/Hórki

20.01. 11:00 Budissa Budyšin –

  Jednota Kamjenc

20.01. 13:30 Módro-běli Kulow –

  ST Horni kraj-Sprjewja

21.01. 13:30 SJ Njebjelčicy –

  SG Großnaundorf

27.01. 11:00 Budissa Budyšin –

  FC Hornja Łužica

  Neugersdorf

Běhi w hali

Wodorunje: 3 moderne słowo za koleso, 5 arabski kraj, 6 italska rěka, 7 wodźer lětadła, 10 njewjesta na ptačim kwasu, 13 wulki porst, 14 spěw w operje, 15 cuze słowo za přistojne hraće Padorunje: 1 Hammel serbsce, 2 wašnje pisanja, twara, 3 nic sotra, 4 hobby, 8 prěni přełožk biblije, 9 ameriske filmowe myto, 11 kraj a rěka USA, 12 horiny w Aziji

W Smječkečanskim Domje swj. Jana přednošuje póndźelu, 29. januara, w 19.30 hodź. dr. Handrij Klimant na temu­ „Bój přećiwo wobšudnistwu ze žiwidłami“. Rodźeny Radworčan dźěła­ w zwjazkowym zarjedźe za škit přetrjebarjow a wěstotu žiwidłow w Berlinje (BVL). Marian Wjeńka je so z nim rozmołwjał.

Wy pochadźeće z Radworja a dźěłaće dźensa w Berlinje. Kajki bě Waš šulski, wukubłanski­ a powołanski puć?

Dr. H. Klimant: Dokelž so hižo z dwanaće lětami rozsudźich so ze skótnym lěkarjom­ stać, bě puć poměrnje runy. Abituru złožich 1989 na SRWŠ w Budyšinje, studowach w Lipsku a nětko dźěłam hižo nimale 18 lět we wobłuku škita přetrjebarjow a wěstoty žiwidłow. Wězo so tež na prěnje lěta rady dopominam, ale sobu najrjeńši čas bě wot lěta 2011 do 2015, jako skutkowach jako agrarny atašej w němskim pósłanstwje w Mo­skwje. Wróćo w Němskej dóstach nadawk, bój přećiwo wobšudnistwu ze žiwidłami sobu natwarić, štož je wulke wužadanje,­ ale tež jara zajimawe.

Na kotru temu sće promowował?

Wupožčowarnja kostimow Křesćana Bulanka wobsteji 30 lět

Wojerecy (SN/MWj). Lubowarjo pjateho počasa su nětko zaso wosrjedź norskeho časa a něchtóžkuli so praša, w kotrym kostimje drje tónraz póńdźe. Štó móhł potom w dwurěčnych łužiskich kónčinach lěpje pomhać hač Křesćan Bulank we Wojerecach. Ze swojej wupožčowarnju kostimow w starym měsće swjeći wón nětko 30lětny jubilej.

„Nochcu to scyła prawje wěrić. Je hižo telko lět zašło, zo sym tule z dobrymi sto kostimami započał“, 72lětny tróšku zdychnje, jako jeho zawčerawšim wopytachmy. Strowota jemu mjeztym kusk klubu čini, nutřkownje pak so rodźeny Wotrowčan za póstnicy hori kaž prěni dźeń. Z nimi takrjec natyknyła bě jeho mandźelska Monika kónc 60tych lět. Pozdźišo je Křesćan Bulank w Kulowje samo pjeć razow póstnisku narěč dźeržał. W běhu lět zrodźi wón mysličku, wutworić kostimowu wupožčowarnju, za čož přewostaji jemu město Wojerecy dodźeržany dom w starym měsće. Prěni čas ludźo w dołhich rynkach čakachu, zo móhli sej pola njeho kostim wupožčić. Hač na něhdźe 1 500 kostimow je Bulankec fundus rozrostł.

Plantažu drogow namakali

Zhorjelc. Profesionelnje wjedźenu plantažu drogow je policija pola Zhorjelca wuslědźiła. Je to najwjetša tajka plantaža, kotruž su minjene lěta w Zhorjelskim a Budyskim wokrjesu zwěsćili. W pincy bywšeho běrowoweho kompleksa plahowaše 65lětny muž něhdźe 420 konopjowych rostlin. W dalšich rumnosćach wuhladachu sušene łopjena, kanistry z chemikalijemi a techniske nastroje k wjedźenju plantaže. Wšo dohromady maja namakane rostliny a drogi hódnotu wjace hač 10 000 eurow.

Zetkanka z młodym serbskim rěčespytnikom a basnikom Janom Měškankom z Choćebuza-Wrócławja

Před lětami bě wón mi hižo pozitiwnje napadnył, jako přednošowaše we wobłuku Swjedźenjow serbskeje poezije swójske basnje w delnjo-, hornjoserbskej, němskej kaž tež w pólskej rěči w Budyšinje, Choćebuzu, w Opolu a dalšich pólskich městach. Polyglot wón je, tak sej myslach, hdyž zamóže swoje literarne wupłody samo do wjacorych rěčow přenjesć, přebasnić.

Tehdy bě Jan Měškank, pochadźacy z Choćebuza, hišće student sorabistiki, žurnalistiki a polonistiki. A hižo tehdy je na polu lyriki do zjawnosće stupił. Wobdźěleše so tež na literarnym wubědźowanju „Młode pjero“, kotrež kóžde druhe lěto Ludowe nakładnistwo Domowina a Załožba za serbski lud wuhotujetej. Tam wudoby sej w lěće 2007 za baseń „Francosce“ 1. myto a 2009 za prozowy „Prolog“ 3. myto. Při basni „Francosce“ připosłucharjo wuši nastajachu. Młody basnik je so na zajimawe wašnje pospytał, wo seksu wotewrjenje lyrisce pře­myslować a wěsty tabu přełamać. Tak spožči serbskej lyrice nowy kolorit.

Bywši wudyrnicy wuměłstwa přińdu do změrowanych lět. Nic kóždy, nic kóžda pak swoje opoziciske zhladowanje na towaršnosć a na wuměłstwo kaž přewuski płašć na čapornik estetiki ćisnje. Angela Hampel, rodźena 1956 we Worklecach, je sej swěrna wostała. Wona bě wusko zwjazana z nowoekspresiwnym wuměłstwowym hibanjom molerjow wosomdźesatych lět w NDR, twjerdźi wuměłstwowa wědomostnica Karin Weber. To njeje hołe twjerdźenje, kaž so to rady hewak mnohim za tehdyši čas připisuje.

Angela Hampel je direktnje do roze­stajenja NDRskeho časa zapřimnyła, a wona to tež dźensa z derje schowanej zasakłosću čini. Najnowša wustajeńca někotrych jeje dźěłow w Budyskim krajnora­dnym zarjedźe tole podšmórnje. Swěrny zběraćel literatury serbskich awtorkow a awtorow ma w pomjatku jeje ilustracije w knize Róže Domašcyneje „Der Hase im Ärmel“. Angela Hampel ma jara eksponowany, wuzrawjeny poměr ke kniham – wot ilustracijow hač k unikatnej knize grafiki – a haji wosebitu lubosć k zwěrjatam. Tajku wustajeńcu wo zwěrjatach­rybach pokazuja tuchwilu w Mišnje.

Rozmołwa z jednaćelku Ludoweho nakładnistwa Domowina Marku Maćijowej

Lěto 2018 je so tež za LND mjeztym z połnej paru započało. Kak nakładnistwo swoju lońšu dźěławosć hódnoći a kotre wudaća ma lětsa planowane, wo tym je so Alfons Wićaz z jednaćelku Marku Maćijowej rozmołwjał.

Što bě za Was loni w LND z najwažnišim nadawkom?

M. Maćijowa: Smy wjele zarjadowanjow měli a wažne knihi wudali. Chcu jenož na jednu wěc pokazać. Přewjedźechmy loni w juniju wuradźowanje z našimi hornjoserbskimi awtorami. Trěbne při tym bě problemy nakładnistwa před­stajić, z awtorami do rěče přińć a jich wid na naše dźěło słyšeć.

Kotre nowostki 2017 maja za Was wosebitu hódnotu a čehodla?

Wuměłcy bywaju na wšelakore wašnje wjelezajimowani, tuž tež wjele pućuja a su jako wuslědk toho wosebje zajimawi ludźo. Tak tež Reinhard Roy, syn serbskeho komponista Hinca Roja. Lětsa swjeći w Klětnom rodźeny, na Wysokej šuli za wuměłstwo­ a zhotowjenje Burg Gie­bichenstein wukubłany a wot lěta 1983 jako fachowy poradźowar za wuměłstwo, design a architekturu skutkowacy sydomdźesaćiny. Reinhard je z mnohimi knihami skicow ze swojich pućowanjow, w kotrychž zamó wuměłstwowe skicy ze słownymi zapiskami zjednoćić, dawno daloko a šěroko znaty. Loni je z wustajeńcu „We wokrjesu myslić“ hinak hač dotal na so skedźbnił. Jako zhotowjer formy,­ praktisce a filozofisce. Je sej wotkrył potajnosće a móžnosće prosteho dypka jako jadro wuměłstwa. „Z jedno­reje formy nastawa kompleksna struk­tura“, wón rjekny.