Francoske „Mirage“ do Ukrainy
Caen (dpa/SN). Na swojim wopyće w Francoskej składnostnje róčnicy nadběha aliěrowanych w Normandiji před 80 lětami su ukrainskemu prezidentej Wolodymyrej Zelenskemu francoske bojowe lětadła typa Mirage přilubili. Tole je francoski prezident Emmanuel Macron w rozmołwje z telewizijnymaj sćelakomaj TV1 a France 2 připowědźił. Lětadła maja Ukrainje zmóžnić, swój teritorij a powětrowy rum škitać. W leću chcedźa ukrainskich pilotow wukubłać. Nimo toho ukrainsku brigadu 4 500 wojakow w Francoskej trenuja.
Na prašenje, hač chcyła Francoska wojerskich wukubłarjow do Ukrainy pósłać, so Macron wuwiny. Ukraina Francosku wo tajku misiju prosy, štož njeby tež žana eskalacija była, wón rjekny. „Dźěłamy wusko z partnerami a rozsudźimy tajke prašenja kolektiwnje jako koalicija.“
Bojowe lětadła Mirage njesłušeja wjace k najmodernišim. Francoska chce je poněčim z nowymi mašinami typa Rafale narunać. Mirage su spočatk 80tych twarić započeli. W 90tych lětach słušeše Mirage k najmodernišim wjacezaměrowym bojowym lětadłam.
Horcy bój do wólbow EU
Wšitke politiske strony Pólskeje wo hłosy wolerjow wojuja
Waršawa. Chětro horca politiska nalada knježi tuchwilu w Pólskej – wólbow Europskeho parlamenta dla. Wo městna w najwyšim zastupnistwje EU prócuje so zajutřišim, njedźelu, na wšěch 1 020 kandidatow. Politikarjo spytaja wolerjow poslednje dny do wólbow mobilizować. Tak je ministerski prezident Donald Tusk minjenu wutoru swojich přiwisnikow do Waršawy zwołał. Něhdźe 25 000 přichwatanych dopominaše wón na historiski datum před 35 lětami. Tehdy bě sej dźěłarnistwo Solidarność z Lechom Wałęsu na čole prěnje zdźěla swobodne wólby wuwojowało a je jasnje dobyło. Mjeztym 80lětny Wałęsa, kiž bě samo prezident kraja, přitomnych wutoru naležnje prošeše, kandidatow knježaceje Wobydlerskeje platformy Donalda Tuska wolić. Jenož wón je kmany kraj přichodne lěta spušćomnje nawjedować. „Mějach jenož pjeć lět jako prezident“, Wałęsa zwurazni, nutrnje prošo, „dajće jemu znajmjeńša wosom lět, potajkim dwě wólbnej dobje.“
LaSuB přećiwo wustawje
Rozbitu postawu z rěki wućahnyli
AfD wobara so wupowědźenju
To a tamne (07.06.24)
Z Trabantom 601 po Americe pućować chce Berlinjan Jan-Erik Nord. Awto su mjeztym z łódźu do USA dowjezli. Wopytać chce 42lětny na swojej 6 000 kilometrow dołhej jězbje města kaž Detroit, Chicago a Las Vegas kaž tež narodny park Yellowstone. Při sebi ma barika štyrilětneje holcy ze Šwikawy, kotraž je na rědku chorosć schorjeła. Za nju chce pjenjezy zběrać, zo móhła drohe lěkowanje zapłaćić.
Najlěpši młodźi matematikarjo Němskeje zetkaja so kónc tydźenja w Flensburgu na cyłoněmsku 63. olympiadu matematiki. Něhdźe 200 šulerjow ze wšeje Němskeje dyrbi swoje kmanosće w štyri hodźiny trajacych klawsurach dopokazać. Młodostni běchu so we wurisanjach wjace hač 200 000 šulerjow lětnikow 3 do 13 kwalifikowali. Najlěpši z nich smědźa so za Mjezynarodnu olympiadu matematiki přizjewić.
Nadběh w Normandiji před 80 lětami poslednju fazu wójny zahajił
Runje dźensa před 80 lětami, 6. junija 1944, zahajichu armeje USA, Wulkeje Britaniskeje a Kanady swój hoberski nadběh na francoski přibrjóh Atlantika na zakitowanske Atlantiske nasypy němskeho wójska w Normandiji. Po tym, zo bě fašistiska Němska 1941 Francosku, Belgisku a Nižozemsku podćisnyła, započachu 1942 nimale 500 kilometrow dołhe, jara kruće wutwarjene Atlantiske nasypy z Norwegskeje hač do Južneje Francoskeje twarić, zo bychu nadběhi armejow zapadnych europskich a US-ameriskich njepřećelow znjemóžnili. Sowjetski zwjazk žadaše sej wot lěta 1941 wot aliěrowanych partnerow wutworić w zapadnej Europje druhu frontu, wosebje doraznje nazymu 1943 na konferency w Teheranje.
Scholz: Skućićelow wotsunyć
Berlin (dpa/SN). Zwjazkowy kancler Olaf Scholz chce wotsunjenje wulce kriminelnych do Afghanistana a Syriskeje zaso zmóžnić. „Tajkich skućićelow dyrbimy wotsunyć, byrnjež z Afghanistana abo Syriskej pochadźeli“, rjekny politikar SPD dźensa w zwjazkowym sejmje. Kak měło so tole stać, Scholz njerjekny. Pječa w nutřkownym ministerstwje plany za to zdźěłaja. Afghana bě minjeny pjatk w Mannheimje z nožom wjacorych ludźi zranił a 29lětneho policista morił.
Wopominaja 80. róčnicu
Omaha Beach (dpa/SN). Na wulke mjezynarodne wopominanje nadběha aliěrowanych w Normandiji w Druhej swětowej wójnje wočakowachu dźensa statnych a knježerstwowych šefow ze wšeho swěta na sewjerofrancoskim pobrjoze Atlantiskeho morja. Na swjatočnosći k 80. róčnicy wobdźělichu so mjez druhim prezident USA Joe Biden, francoski prezident Emmanuel Macron, ukrainski prezident Wolodymyr Zelenskyj a zwjazkowy kancler Olaf Scholz (SPD).
Mortwi při nadpadźe na šulu
Ameriski weteran Druheje swětoweje wójny Bill Wall je wčera na ...
Dalši wopor wulkeje wody
Augsburg (dpa/SN). Staw wulkeje wody při delnim Dunaju w Bayerskej bě tež dźensa dale wysoki. Kaž ze zdźělenki warnowanskeje słužby za wulku wodu wuchadźa, běchu pegle rěki w Regensburgu, Straubingenje a Passauwje tež dale nad warnowanskim schodźenkom 4. W Bayerskej su mjeztym dalši smjertny wopor w zwisku z wulkej wodu našli. Pomocnicy wućahnychu ćěło 79lětneje žony z Mindeloweho kanala w Šwabskej, policija zdźěla. Po wěsćenju warnowanskeje centrale ma staw wulkeje wody w běhu dnja dale woteběrać. Tež woda rěkow, kotrež do Dunaja běža, woteběra.
Kónc tydźenja wočakuja we wot wulkeje wody potrjechenych kónčinach dalše zdźěla wunošne spadki. Tole móhło połoženje wulkeje wody dla znowa přiwótřić, dokelž je póda mjeztym dospołnje z wodu nasyćena.
