Čitajće w nowym rozhledźe (26.05.23)
Za humanoidneho robotera Amecu móhło zajimawe nazhonjenje być, so chwilku z čłowjekom stać. To znajmjeńša přeradźi dalši pospyt wuměny na polu kumštneje inteligency, wo kotrymž Viktor Zakar w junijskim wudaću Rozhlada piše. Awtor je sej wěsty, zo „budźe so čłowjek bórze bóle z dilemu rozestajeć, kak daloko připodobnjowanje roboterow ludźom pomha a kak daloko wone je haći“.
Cyle w analognym swěće stej porno tomu hłownej přinoškaj tohole zešiwka zasydlenej. Dokumentowany je přednošk Trudle Malinkoweje wo Maćicy Serbskej a jeje prócowanjach wo serbske pomniki, kotryž su wobdźělnicy hłowneje zhromadźizny Maćicy 18. měrca w Serbskim muzeju słyšeli. Wuwjedźenja wjelelětneje předsydki pomnikoweho wuběrka serbskeho wědomostneho zjednoćenstwa zjimaja aktiwity wot inowatiwneho započatka w lěće 1867 a wopisuje dobu po towaršnostnym přewróće ze znowazałoženjom Maćicy a wutworjenjom specifiskeho gremija na nazorne wašnje.
Juro ćehnje do swojeje nadźijomnje poslednjeje bitwy
Filmowy festiwal Nysa w Žitawje zahajeny
Zhorjelc/Budyšin (SN/MiP/MiR). Z hrajnym filmom „Franky Five Star“ su zarjadowarjo wčera wječor w Žitawje Nysowy filmowy festiwal (NFF) w Dźiwadle Gerharta Hauptmanna Zhorjelc/Žitawa zahajili. Lětuši festiwal je jubilejny, přetož přewjedźe so mjeztym hižo 20. raz.
Jako přezmjezny filmowy event, z dohromady 20 hrajnymi městnosćemi podłu Nysy w Němskej, Pólskej a Čěskej, je festiwal jónkrótny a słuša mjeztym ke krutemu wobstatkej kulturneho žiwjenja nic jenož pomjezneho regiona. Po słowach organizatorow „wotewru runje wjesne kónčiny wopytowarjam a filmowcam wosebite móžnosće zetkawanja a wuměny.“ Wosebje wabjace drje je, zo móža so wopytowarjo jednotliwych zarjadowanjow po předstajenjach z režiserami, akterami a dalšimi na filmach wobdźělenymi kaž tež organizatorami festiwala rozmołwjeć. Wšako su mnozy připrajili, zo na tón abo tamny filmowy wječor do Łužicy přijědu. Husto wuklinči wječor při lěhwowym wohenju w přewšo přijomnej atmosferje.
Zhromadnje zwučować čini wulke wjeselo
Chrósćicy (SN/MiR). Wot spočatka měrca wobsteji na Chróšćanskej zakładnej šuli „Jurij Chěžka“ wosebity chór. Syman Hejduška zwučuje ze šulerjemi, kotřiž su so za cyłodnjowy poskitk rozsudźili, znate a woblubowane kaž tež nowe spěwy. Kóždu wutoru klinča po Jednoće hłosy šulerjow, w prěnjej skupinje te 1. a 4. lětnika, w druhej te 2. a 3. lětnika. „Nawodnica kubłanišća Sabina Hejdušcyna je mje narěčała a so prašała, hač nochcył wutworić chór“, powěda Syman Hejduška, „a sym rady a hnydom připrajił, dokelž mje tajke projekty wabja.“ Něhdźe 40 dźěći je so rozsudźiło sobu spěwać. To pak nječinja jenož za sebje. Na lětušim 14. Mjezynarodnym folklornym festiwalu „Łužica“ chcedźa so w ramiku programa za dźěći zjawnje předstajić. „Do toho pak změja premjeru programa na Dnju talentow, kotryž kónc junija na šuli přewjedźemy“, praji Sabina Hejdušccyna. Tema tohole poskitka su serbske powěsćowe figury. Tuž spěwa chór wo wódnym mužu, připołdnicy a plonje. Su to spěwy, kotrež su dźěćom husto hižo znate. Na druhim boku pak zeznaja tež nowe štučki kaž tón wo Lutkach z pjera Bianki Wujeńcyneje a Symana Hejduški.
Błótowske motiwy w dźěłarničce wužiwali
Bogumił Šwjela
20. róžownika 1948 zemrě na železniskej jězbje z Rudolstadta do Łužicy blisko Naumburga delnjoserbski wótčinc a farar Bogumił Šwjela a bu pozdźišo w Choćebuzu pochowany. „Z Bogumiłom Šwjelu je wotešoł jedyn z najhorliwišich prócowarjow stareje generacije, rěčespytnik a nimo Frida Mětška posledni delnjoserbski narodny prócowar.“ Tak pisaše šefredaktor Noweje doby Měrćin Nowak-Njechorński. 5. požnjenca 1873 narodźi so Šwjela jako syn wučerja a redaktora Bramborskeho Casnika Kita Šwjele w Skjarbošcu (Schorbus) w Delnjej Łužicy.
Mnozy bjezpłatny poskitk wužili
Njewólnistwo a „slěborny zadk“
Karoline Schneider, kotraž je wjacore lěta w Budyšinje přebywała, zapřija do swojich wuměłskich twórbow stajnje Serbow zaběrace temy. Tež w swojej aktualnej wustajeńcy „Slěborny zadk“ so wona z tajkimi rozestaja.
Lipsk (SN/MiR). W Lipšćanskim wustajenišću Galerie b2_ so tele dny wuměłske twórby Karoliny Schneider instaluja. Wotewrjenje ekspozicije budźe 26. meje 2023 we 18 hodź. Tam budźe składnosć, nic jenož z tworićelku so rozmołwjeć, ale sej ilustry centrum kreatiwneho žiwjenja w metropoli nad Plesu zbližić. Hač do 24. junija 2023 móža sej zajimcy njewšědny wid ze Serbami wusko zwjazaneje wuměłče wotkryć. Kaž Karoline Schreiber zdźěli, je to jeje mjeztym třeća swójska wustajeńca w tamnišej galeriji.
Wulku wědu wo Serbach nazhonili
Praske mjezynarodne knižne wiki „Svět knihy“ a přewodźacy literarny festiwal stej so njedźelu zakónčiłoj. Tež Ludowe nakładnistwo Domowina (LND) běše so wobdźěliło.
