Peter Čačko rozprawja z Bratislavy za Serbske Nowiny

Runje štwórć lětstotka wobsteješe Słowakska samostatnje w tej chwili, jako je w silwesterskej nocy mócny časnik na wěži katedrale swj. Martina zwučnje 24. hodźinu wotbił. Wjele tysac słowakskich ludźi, zhromadźenych w centrumje stolicy, wosławi tuž na historiskim městnje – hromadźe ze syłami wukrajnych turistow – slěborny jubilej zrodźenja swojeho stata.

1. januara započa so za Słowaksku zdobom lěto jubilejow. Tak běše Nowe lěto lětdźesatk tomu, zo je kraj Schengenskemu rumej přistupił. Před dźesać lětami bě demonstratiwne zawrjenje hraničneje stacije do awstriskeho Bergena Słowakam signalizowało, zo móža nětko do 26 europskich krajow swobodnje pućować. Samozrozumliwje tež zaso do susodneje Čěskeje, z kotrejž bě nastajena hranica hotowy njezmysł była. Dalši jubilej, kotryž hromadźe z Čechami woswjeća, budźe­ w oktobru 100. róčnica załoženja Čěskosłowakskeje republiki we wuskutku rozpada Rakusko-Wuherskeje monarchije po Prěnjej swětowej wójnje.

Waršawa (JBR/SN). Jara woblubowana je w Pólskej telewizna serija „Ojciec (pater) Mateusz“, kotruž sćelak TVP hižo dźesać lět wusyła. Serija ma wotbłyšćować problemy kraja, a kóždy dźěl je hinaši. Wosebje wulki zajim zbudźił je mjeztym 240. dźěl. Hłowna wosoba Mateusz skutkuje jako katolski farar w małej wosadźe Sandomierz na juhu kraja. Wón nje­swjeći jenož Bože mšě a jenož dźěći njekřćije, ale rady tež mjezyčłowjeske konflikty a kriminalne pady rozrisa, pomhajo tak njekmanym a pomałym policistam. Jako přihotuje so wosada na přijeće štyrjoch ćěkanskich swójbow, rozbuchnje na dźěćacym hrajkanišću bomba, a dźěćo so zrani. Wobydlerjo su sej wěsći – to bě terorowy nadpad. Pater Mateusz spyta na swoje wašnje strach před ćěkancami pomjeńšić a slědźi za winikom.

Dźiwadźelnik Mikołaj Woubishet, kiž dyrbješe muslimskeho winika hrać, je to raznje wotpokazał. Nowinarjam wón rjekny: „Móžu mordarja abo wumocowarja hrać, sym dźiwadźelnik. Njebudu pak jako terorist swoje powołanje přećiwo ćěkancam znjewužiwać.“ Jeho stejišćo njepřekwapja, je dźě sam arabskeho pochada.

Nowy pólski zakoń wo holocausće budźi tež mjezynarodne reakcije

Waršawa. Pólska starosći so wo swoju mjezynarodnu nahladnosć. Naprawy, z kotrymiž chce wobraz kraja polěpšić, pak wuskutkuja skerje to nawopačne. Nastork najnowšeje debaty je nowy zakoń wo holocausće, kotryž je wčera rano po sejmje tež senat jako druha ko­mora parlamenta wobzamknył. Zakoń fak­tisce zakazuje, Polakow na złóstnistwach němskich nacionalsocialistow při přesćěhanju a morjenju Židow w Druhej swětowej wójnje sobu winować. W tym padźe hroža hač do tři lěta jastwa.

Waršawscy politikarjo su chětro zadźiwani, zo runje Israel jara raznje reaguje. Tam su swědomiće dokumentowali, zo běchu Polacy na přikład 1941 we wuchodopólskim městačku Jedwabne něhdźe 300 židowskich sobuwobydlerjow morili. Gazeta Wyborcza spyta najwjetši problem Israela we hłownym nadpismje takle­ zjeć: „Israel: Njedopušćimy, zo so přežiwjenym huba zakaza.“