„Rozmołwy su njepřiměrjene“

Dienstag, 18. Februar 2025 geschrieben von:

Europske kraje na wjeršku w Parisu njepřezjedni

Paris/London/Berlin (dpa/SN). Nastupajo prašenje, hač měli k zaručenju móžneho přiměra měrowe jednotki do Ukrainy pósłać, njejsu kraje Europy na wjeršku wo wójnje w Ukrainje přezjednosć docpěli. Zwjazkowy kancler Olaf Scholz wopisowaše diskusije po zetkanju jako iritěrowace a přezažne a kritizowaše, zo rěča Europjenjo wo móžnych wuslědkach měrowych rozmołwow bjez wobdźělenja Ukrainjanow. Dotal dźě so tajke ani hišće wotměli njejsu. „To je chětro njepřiměrjene“, Scholz wuzběhny. Francoski prezident Emmanuel Macron bě na informelne wuradźowanje tež statnych a knježerstwowych šefow z Wulkeje Britaniskeje, Italskeje, Pólskeje, Španiskeje, Nižozemskeje a Danskeje kaž tež načolnikow EU a NATO přeprosył.

Lud abo mjeńšina?

Dienstag, 18. Februar 2025 geschrieben von:
Serbja definuja so jako lud. To mam za prawe! Němska spěchuje mjeńšiny. Tež to je prawje. Hrozy Serbam z argumentaciju regionalnych politikarjow AfD, zo smy lud a nic hižo mjeńšina, strach dalšeje podpěry? Ně. Tak posudźuje to cyle strózbje kandidat za wólby do zwjazkoweho sejma Frank Schmidt. „Mjeńšinam dawatej Europska unija kaž tež Němska wosebity škit, kotryž je specielnje z našich stawiznow wurostł. Škitny status twori prawa za mjeńšiny a winowatosće ze stron stata. Tež za mnje su Serbja lud. By-li pak to, kaž to zastupjerjo AfD propaguja, mjeńšinowy status wuzamknyło, hrozy nam z tym tež přez EU a wustawu garantowany status škita spadnyć. To by so direktnje negatiwnje na financowanje a kulturelnu swobodu wuskutkowało.“ Na zbožo wjetšina našemu ludej njewumjetuje, zo so jako tajki definujemy - tež hdyž smy mjeńšina. Sym pak sej wěsta, zo njejsu so Serbja, kotřiž so na mjenowanej stronje orientuja, z tutej temu dotal zaběrali. Milenka Rječcyna

W Choćebuzu problemy zymy dla

Dienstag, 18. Februar 2025 geschrieben von:
Tež do Choćebuza je so zyma minjeny tydźeń z wotmachom nawróćiła. W nocy na pjatk je so w měsće tójšto sněha našło, štož zawinowa problemy na dróhach. Te je zymska słužba hakle po intensiwnym rumowanskim dźěle wotstronić móhła. Najlěpje zeńdźe so tomu, kiž awto njetrjebaše, kaž tule na naměsće před Gródkowskej wěžu. Po wěšćenju wjedrarjow wšak su zymne dny ličene: Po krutych nócnych zmjerzkach tutych dnjow bliži so pomału ćopliši wětr, kiž ma nam přichodne dny pječa runjewon nalětnje wjedro wobradźeć. Foto: Michael Helbig

Derjeměće wohrožene

Dienstag, 18. Februar 2025 geschrieben von:
Frankfurt nad Mohanom (dpa/SN). Zwjazkowa banka warnuje před sćěhami za němske hospodarstwo, jelizo so konflikt cłow z USA přiwótři. Kurs USA pod prezidentom Donaldom Trumpom móhł eksport w Němskej masiwnje wobwliwować a rizika za rozrost hospodarstwa zawinować, rozłoži prezident zwjazkoweje banki Joachim Nagel w Frankfurće. Derjeměće wšitkich potrjechenych krajow je wohrožene. Njeje žanych dobyćerjow.

To a tamne (18.02.25)

Dienstag, 18. Februar 2025 geschrieben von:

Nimo tankowanskeho turizma při němsko-awstriskej mjezy je nětko dalšeje přičiny, sej do susodneho kraja jěć a fenki lutować. W Awstriskej dóstanješ za kašćik z 20 prózdnymi blešemi wot spočatka februara 3,90 eurow wjace hač w Němskej. To so hižo čile zwužitkuje, ludźo zdźěla z wjacorymi kašćikami přez hranicu jězdźa. Štož zda so być hrabnjenčko za přetrjebarjow, je za piwarcow katastrofa, dokelž maja dale a mjenje prózdnych blešow z wikowanja k dispoziciji. Nětko pytaja potrjecheni za rozrisanjom problema.

Klanka je znowa zasadźenje policije při kanalu w Berlinje zawinowała. Ludźo běchu tam wčera přizjewili, zo su we wodźe mortweho wuhladali. Na městnje so wukopa, zo jednaše so wo klanku. Na fotach bě klanka na zamjerznjenym kanalu widźeć. Wona wupadaše kaž dźěćo.

Swjate městna nabožinow

Montag, 17. Februar 2025 geschrieben von:

Berlin (B/SN). Kóžda nabožina ma městnosć z centralnym wuznamom. Za islam je to Kaaba, kwadratny dom w Mekka. Indiske město Varanasi, při rěce Ganges, je najwažniše za hinduizm. Křesćanam je cyrkej ze „swjatym rowom“ w Jerusalemje najwuznamniša. Židźa sej wosebje „murju žałosćenja“ w Jerusalemje česća. W Indiskej je za buddhistow městnosć Bodhgaya z templom najswjećiša.

Kongres młodźiny

Frankfurt n. M. (B/SN). Prawiznik Benjamin Graumann zwěsći sylnje přiběracu hidu přećiwo židam. Centralna rada židow přihotuje tuž pod hesłom „Our Turn“ wot 27. februara do 2. měrca młodźinski kongres w Hamburgu. Tam chcedźa dorosćacej młodźinje w židowskich wosadach perspektiwy, šansy a přikłady za zwoprawdźenje swójskich žiwjenskich cilow w globalnych krizach rozłožić.

Prawa dźěći wobkedźbować

Na Bauma spominali

Montag, 17. Februar 2025 geschrieben von:

Drježdźany (dpa/SN). Na swjatočnym zarjadowanju wčera w Semperowej operje bu Europske sudnistwo za čłowjeske prawa z Drježdźanskim měrowym mytom počesćene. Na spožčenju spominachu zdobom na zemrěteho politikarja FDP Gerharta Bauma, kotryž bě z měrowym mytom wusko zwjazany a je tež tónkróć před ludźimi rěčeć chcył. Jeho narěč na swjatočnosći přečitachu. 92lětny Baum, kotryž pochadźeše z Drježdźan, je w nocy na pjatk w Bonnje zemrěł.

Rozmołwy bórze zahaja

Tel Aviv/Gaza (dpa/SN). Jednanja wo pokročowanju přiměra w Gazaskim pasmje so hišće tutón tydźeń na njeznatym městnje zahaja. Tole zdźěli wosebity pósłanc USA Steve Witkoff. USA, Egyptowska a Katar běchu so wo prěni přiměr prócowali, kotryž so 1. měrca skónči. Tuchwilu je hišće 73 zastajencow w rukach Hamas, při čimž drje je 36 z nich hižo mortwych. Hač zmóžni so dalša faza přiměra, hišće jasne njeje.

Centrumaj za ćěkancow

W Choćebuzu su ludźo zawčerawšim na bombardowanje města 15. februara 1945 wopominali. Před 80 lětami zničichu aliěrowani daloke dźěle Grodkowskeho předměsta, Choćebuskeho dwórnišća a chorownje. Zarjadowanje na Starym torhošću měješe hesło „Dźeń, hdyž so wójna do Choćebuza nawróći“. Wopominanje a dopominanje kaž tež napominanje k měrej běchu ćežišća zetkanja, na kotrymž je tež Choćebuski wyši měšćanosta Tobias Schick (SPD) rěčał. Foto: Michael Helbig

Měrnje swjećili

Montag, 17. Februar 2025 geschrieben von:
Berlin (dpa/SN). Z plakatami a hudźbu ćehnješe pisana CSD-parada po Berlinje – nic pak jenož tam. Tysacy ludźi demonstrowachu w němskich městach za prawa queernych, wosebje pak za demokratiju a tolerancu. Jako queerni pomjenuja so njeheteroseksualni ludźo respektiwnje ludźo, kotřiž so z tradicionalnym rólowym wobrazom muža a žony abo druhich towaršnostnych normow kołowokoło splaha a seksuality njeidentifikuja. W Berlinje swjećeše něhdźe 6 000 ludźi tak mjenowany Christopher Street Day (CSD). Rěčnica CSD praješe, zo knježeše dobra nalada, hačrunjež bě chětro zyma. Tež w druhich městach Němskeje je so pod hesłom „Wol lubosć – dołhož maš móžnosć“ 22 100 wobdźělnikow zhromadźiło a přećiwo prawicarskemu hibanju demonstrowało. Po słowach policije je wšitko měrnje wotběžało.

Wukročenjam zadźěwali

Montag, 17. Februar 2025 geschrieben von:
Drježdźany (dpa/SN). W Drježdźanach su wjacore tysacy ludźi přećiwo pochodej prawicarjow składnostnje swjatočnosćow k wopomnjenju zničenju města w Druhej swětowej wójnje demonstrowali. Na ćahu prawicarskoekstremneje sceny je so po trochowanju 2 300 ludźi wobdźěliło. Policija bě na 80. róčnicu nadpadow na Drježdźany přihotowana a je ze zasadźenjom spokojom. Prawicarska scena bě wjele ludźi za pochod w stolicy Sakskeje mobilizowała. K wukročenjam mjez prawicarjemi a přećiwnymi demonstrantami na zbožo dóšło njeje. Prawo na swobodu zhromadźowanja je so wobchowało, zdźěli rěčnik policije Mario Laske. Při kontrolach w předpolu prawicarskeje zhromadźizny su zastojnicy 39 přeńdźenjow zwěsćili. Mjez druhim mějachu wobdźělnicy nože při sebi abo na jich drasće běchu zakazane znamješka widźeć.

Chróšćan Šulerjo

Neuheiten LND