Zapósłane (23.03.20)

Montag, 23. März 2020 geschrieben von:

Regina Šołćina z Konjec měni, zo so stawizny wospjetuja:

Wójny su surowe. Naši nanojo su Druhu swětowu wójnu dožiwili a jeje hórkosć wonka na bitwišćach začuwali. Jeli mějachu zbožo, hłód, zranjenja a strach kóždy dźeń znowa smjerći do woči hladajo, so zbožownje domoj nawróćić ze zajeća.

Njejsmy pak dźensa zaso we wójnskich poměrach kaž woni tehdy? Bomby a granaty drje tónraz žane njehroža, ale njewidźomny a nic mjenje sylny njepřećel ma cyłu Europu, haj samo poł swěta w rukach. Kaž tajka njenasytna kraka wupřestrěwa wón swoje njesmilne pa­zory přez mjezy krajow. Kóždu wyšnosć a knježerstwa, kotrež su do tuteje katastrofy sebje wuchwalujo wustupowali, tónle njepřećel do kolen tłóči. Nichtó ­njewě, kak daloko a dołho tele njewidźomne šerjenje, kiž so corona mjenuje, čłowjestwo hišće niči a poniža. Z teje „bitwy“ žadyn dobyćer njewuńdźe, ale wšitcy přěhrajemy.

Socialne kontakty pobrachuja

Mittwoch, 18. März 2020 geschrieben von:

Wot dźensnišeho su šule hrožaceho rozpřestrěća coronawirusa dla zawrjene. Smy so našich čitarjow prašeli, kak woni doma dohladowanje dźěći zarjaduja, hdyž kubłanišća za nje hižo žane nuzowe zastaranje njeposkićeja.

Dr. Lubina Malinkowa z Rakec: To je kóždej swójbje wužadanje. Wčera je mój mandźelski dźěći doma hladał, dźensa sym ja na rjedźe, potom budźemy widźeć. Nadźijam so, zo rozrisanje na wjesnej runinje namakamy. Dyrbju pak rjec, zo njejsym tajki typiski pad za tónle problem, dokelž móžu sej jako wědomostnica dźěło tróšku zarjadować – móžu tež doma pisać abo po wječorach dźěłać. Jenički problem je, zo rady dźěłam.

Zapósłane (17.03.20)

Dienstag, 17. März 2020 geschrieben von:

Křesćan Krawc z Hrubjelčic wupraja so k přinoškej w SN z 12. měrca „Póda je žiwy organizm“:

Nastawk Andreasa Kirschki wo bioratarskim předewzaću młodeho Serba Ignaca Wjesele zasłuža sej bjez komdźenja wothłós. Kirschke, kiž so prócuje ze mnu jeno serbsce rěčeć, je Ignaca Wjeselu a jeho žiwjenski program nazornje předstajił, ze wšěmi ćežemi, wuspěchami a njewuspěchami. Hakle 26lětny je Ignac Wjesela za mnje tuchwilu najmarkantniša wosobina našeho ludźika – a to jako ratar, dźensa na kromje hospodarskeho a politiskeho žiwjenja wo eksistencu wojowacym. Byrnjež nic z najtučnišim kontom je drje ćim bohatši w myslenju a steji z woběmaj nohomaj w skrućacej so realizaciji swojeje filozofije wo wobdźěłanju zemje jako žiwej materiji. Rola so po jeho zasadach njesmě zajědojćić a jeje mjelnosć njesmě so z nadměrnej techniku wosłabić.

Zapósłane (12.03.20)

Donnerstag, 12. März 2020 geschrieben von:

Měrćin Wjenk z Drježdźan poćahuje so na „Mój wid“ w SN z 9. měrca:

Ze zadźiwanjom čitach póndźelu komentar „Mój wid“ kolegi-žurnalista Marka Wjeńki k zahajenju sudniskeho jednanja přećiwo něhdyšim funkcionaram Němskeho koparskeho zwjazka DFB, kotrymž wumjetuja, zo su zamołwitych swětoweho zwjazka FIFA wobtykali, zo bychu swětowe mišterstwa kopańcy w lěće 2006 do Němskeje dali. Město toho zo sudnistwo wumjetowanja pruwuje a wotpowědnje sudźi, namjetuje Marko Wjeńka, zo měli zamołwitych ze Zwjazkowym zasłužbowym rjadom mytować.

Je-li to ironisce měnjene było, da sym wonu ironiju přečitał. Skerje sym so čitajo prašał, hač je sej awtor swojeho cynizma wědomy, a jeli haj, hač je tež wo konsekwencach dokładnje přemyslował. Scyła wo napřećiwku njerěčo, zo wšak němskich funkcionarow za něšto chwali, štož katarskim zamołwitym mjez linkami wumjetuje.

Zapósłane (20.02.20)

Donnerstag, 20. Februar 2020 geschrieben von:

Regina Šołćina z Konjec wupraja so k móžnemu njepřiwzaću wjacorych dźěći do přichodneho 5. lětnika na Ralbičanskej Serbskej wyšej šuli:

Před wjace hač dwaceći lětami stejachu starši, dźědojo a wowki tři tydźenje kóžde­ ranje na Chróšćanskim šulskim dworje, zo bychu protestowali a wojowali wo zachowanje tamnišeje srjedź­neje šule, su pak podleželi. Diktatura „wothorjeka“ jednaše – a to rigoroznje – na škodu dźěći a staršich. Tónle 5. lětnik přewodźachmy na to w dołhim awto­wym korsu do Ralbičanskeje šule. Jimacy to wobraz – z wulkej serbskej chorhoju w prěnim awće –, kotryž dźensa hišće­ staršich namołwja: Wojujće wo swoje dźěći! Móc a prawo ležitej we wašich rukach. Stawizny so stajnje zaso wospjetuja, a to hustodosć na njedobro. Tež zamołwitosć budźe jónu wot was žadana. Wočiwidnje jedyn politiski režim wot předchadźaceho wuknje. Štož nacionalsocialisća a tež NDR njeběchu zdokonjeli, zo tehdy ludej „pranc tyknychu“, to spytaja knježacy nětko z diktatoriskej asimilaciju zwoprawdźić a dokónčić. Měnjene su naše serbske dźěći!

Zapósłane (19.02.20)

Mittwoch, 19. Februar 2020 geschrieben von:

Dr. Bogusz Bujnowski z Lipska wupraja so w swojim dopisu rozprawnistwu wo wu­radźowanju Budyskeje měšćanskeje rady z 30. januara 2020:

Ze zadźiwanjom čitach přinošk wo po­dawku nastupajo přetorhnjenje pose­dźenja Budyskeje měšćanskeje rady. Spočatnje objektiwne rozprawnistwo měnješe so počasu do ćežko přewidźomneje měšeńcy wšelakich temow. Na kóncu zby wjac prašenjow hač wotmołwow.

Wulki dźěl čłonow měšćanskeje rady bě aktiwnje demokratiski proces haćił, zo by­chu tón dźeń zarjadowanje njeza­pi­saneho towarstwa Budyski měr wo­pytać móhli. Město toho zo bychu SN na tónle problem pokazali, slěduje w artiklu wobšěrne wuwjedźenje pozicijow towarstwa. Nasta zaćišć, zo je towarstwo wopor njewoprawnjenych njepřećelstwow. Iritěrowany předewšěm běch, zo jako čitar wo pozadkach towarstwa kaž tež wo na cyłoněmskej runinje jewjacych so kritikach toho zarjadowanja ničo njezhonich.

Zapósłane (14.02.20)

Freitag, 14. Februar 2020 geschrieben von:

Marija Koklina z Radworja: Witamy tak nowu wjesnjanostku?

Gratuluju knjeni Madeleine Rentsch do no­weho zastojnstwa wjesnjanostki Ra­dworskeje gmejny a přeju jej bohate Bože žohnowanje, čiłeho ducha a stajnje wotewrjene wucho a wutrobu za naležnosće wjesnjanow. Wjeselu so, zo bu wona jako žona minjenu njedźelu z wjetšinu hłosow demokratisce wolena. Haj, woni ju demokratisce wolichu – to rěka, zo špiheluje so we wólbnym wuslědku wola wjetšiny wolerjow a wolerkow Radworskeje gmejny. Chwalu sebi, zo so cyle w zmysle tuteje demokratije tež (něhdyši) wjesnjenjo słowa jimaja. Mje pak jara dźiwa, kak so do lěsa woła, prjedy hač hišće móhła knjeni Rentsch scyła jedyn dźeń w zastojnstwje swoje kmanosće dopokazać. Cyle w zmysle ducha našeho časa su to prěnjotnje skeptiske hłosy, kotrež njestaja dobry wotmysł noweje wjesnjanostki prosće do prašenja, ale samo dočasnje prowokujo kritizuja. Sym zludana, zo so knjeni Rentsch samo wosobinsce nadběhuje a zo so wosobinske daty cyle njepřemyslene do zjawnosće njesu. Priwatna sfera wosoby ma absolutny tabu wostać.

Zapósłane (12.02.20)

Mittwoch, 12. Februar 2020 geschrieben von:

Jan Nuk z Radworja so praša: Wuslědk wólbow wjesnjanosty w Radworju demokratiski?

Radworska gmejna je woliła a knjeni Madeleine Rentsch z Łupoje je z 55,6 procentami dobyła. Wšitko w porjadku, móžeš sej myslić, tak to je w demokratiji.

Tola demokratija ma swoje brachi tam, hdźež dźe wo škit mjeńšinow. Štyrjo kandidaća stejachu w Radworju na wólbnej lisćinje, třo Serbja a Němka. Wšitcy štyrjo su so we wólbnym boju jara prócowali. Tola w jednym so jich programy rozeznawachu: Serbscy kandidaća so prócowachu serbsku problematiku tematizować a su swoje flajery tež w serbskej rěči rozdźělili. Němska kandidatka so tuteje temy njeje přimała. Su to wolerjo připóznali abo bě to snano samo za serbskich kandidatow kontraproduktiwne?

Wot 1 877 wotedatych hłosow dóstachu serbscy kandidaća zhromadnje 833, potajkim 44,4 procenty. To je něšto wjace, hač wučinja podźěl maćernorěčnych Serbow w Radworskej gmejnje. To pak tež wupraja, zo zajimy mjeńšiny nastupajo wobknježenje rěče za němsku wjetšinu žanu relewancu nimaja.

Směškikaž silwesterski wohnjostroj

Dienstag, 11. Februar 2020 geschrieben von:

Minjenu sobotu je lětuša hłowna hornjoserbska inscenacija Němsko-Serbskeho ludoweho dźiwadła „Dołhož fenki běža“ swoju premjeru dožiwiła. Cordula­ Ratajczakowa je so mjez přihladowarjemi wobhoniła, kak je so jim zaměnjowaca­ komedija Michaela Cooneyja­ spodobała.

Ignac Wjesela z Chrósćic: Hač dotal – smy nětko w přestawce – so mi kruch jara lubi. To je cyle jendźelski humor a tón woprawdźe lubuju. Snadź so mi tohodla lubi, dokelž dyrbjach sej jako dźěćo filmy Rosamundy Pilcher w telewiziji sobu wobhladać, mějachmy tehdy jenož tři programy. Předstajenje je absolutnje top. Kóždemu radźu, so do Budyšina podać a sej kruch wobhladać.

Monika Nukowa z Radworja: To bě wšitko zašmjatane, přiwšěm bě to wje­soła hra. Wšitcy dźiwadźelnicy běchu woprawdźe při wěcy, su jara derje hrali. To móžeš sej woprawdźe wobhladać. Wuzběhnyć­ chcu Měrka Brankačka we hłownej róli kaž tež – jemu poboku – Jurja­ Šimana. Wonaj staj wuběrnje hrałoj.

Wo Serbskim sejmje a druhim

Montag, 10. Februar 2020 geschrieben von:

Ze zapozdźenjom stej dóšłoj lońšej dwójnej čisle 7/8 a 9/10 Praskeho časopisa Česko-lužický věstník. K wšěm přinoškam na cyłkownje 32 stronach njemóžemy so wuprajić. Pod nadpismom „Lužickosrbský parlament“ předstaja Lukáš Novosad, předsyda Towarstwa přećelow Serbow, dowólbnu diskusiju, wuslědki hłosowanja a komentuje rěč čłona sejma Alexandera Pólka na hłownej zhromadźiznje Domowiny 30. nalětnika 2019 w Chrósćicach. Z časa do wólbow wuzběhuje awtor dwanaće wobmyslenjow Fabiana Kaulfürsta a jasne 95 procentow wotpokazowanja k prašenju „Chcu ja TUTÓN Serbski sejm?“. Wo wólbach samych 3. nazymnika 2018 čitamy, zo bě wobdźělenje z 908 hłosami „tristní“, štož rěka serbsce „zrudne, bjeztróštne“. (Přispomnjenje: Hišće mjeńša ličba płaćiwych hłosow – 828 – ani hišće podata njeje. – M.K.).

Serbska debata

Neuheiten LND