Zapósłane (16.02.21)
Mikławš Krawc z Budyšina piše: Hižo 1951 SWŠ Budyšin sakski mišter była:
Wutoru, 9. februara, čitach w Serbskich Nowinach tule sadu: „Wolejbul je mjeztym tež w Serbach woblubowana sportowa družina.“ To so hnydom dopomnich, zo młodźi Serbja hižo před wjac hač 70 lětami hrě při wysokim saku hołdowachu, zo słušachu k pioněram w Budyskim wokrjesu. Scyła bě Hornja Łužica kolebka wolejbula w NDR – Žitawa bě prěni mišter. Wo prěnim lětdźesatku pola nas chcu slědowace fakty podać:
Wjeselo staršich je wulke
Sakske knježerstwo je rozsudźiło: mjeńše dźěći smědźa zaso wuknyć a sej zhromadnje hrajkać. Smy so staršich prašeli, što wo tym mysla, zo pola nas šule a dźěćace dnjowe přebywanišća zaso wotewru a što su w času pandemije za swoje dźěći parowali.
Virginia Hanuzowa z Wěteńcy: Mam zbožo, zo směm wšědnje dźěłać. Wo naju dźěsći, w žłobikowej starobje, stara so tuchwilu doma mój mandźelski. Dźiwamoj zhromadnje na to, zo smój z dźěsćomaj wjele wonka w přirodźe. Tež hdyž smy sej jako swójba mjeztym žiwjenje z wobmjezowanjemi pandemije dla zarjadowali dyrbju rjec, zo pobrachuje nam za našej dźěsći přebytk w žłobiku.
„We Łužicy nadeńdźeće wotrys čěskeje duše“
Praski časopis Česko-lužický věstník“ předstaja w najnowšim wudaću mjeztym 70lětneho Jurja Łušćanskeho jako serbskeho funkcionara a basnika. Pod fotografiju jubilara su wažne žiwjenske daty rodźeneho Njebjelčana podate. Wustaja so, zo so wón hižo „dołhodobnje serbskemu tworjacemu wuměłstwu wěnuje“ (sam dźě žadne unikaty wobsedźi – M. K.), zo bě jeho zběrka basnjow „Čerwjeń brěškow“ 2011 w Budyšinje a lěto pozdźišo we Warnoćicach w čěskej rěči wušła a zo nětko wobdźěłane druhe wudaće předleži (Praha 2020). Wozjewjena je baseń „Smjerć rjenje“ w přełožku Milana Hrabala.
Zapósłane (05.02.21)
Serbšćinu w šuli měli skónčnje připóznać!, to žada sej Měrćin Krawc w Delnjeho Wunjowa:
Tež w dobje akcije „Sorbisch? Na klar.“ mamy přeco hišće situaciju, zo njeskići wučba serbšćiny šulerjam, hač maćernorěčnym abo nic, žanu nadhódnotu w zmysle na přikład připóznawanja za abituru. Hodźiny serbšćiny su na mnohich šulach přeco přidatne, často zady připójsnjene.
Po tym zo buchu we Witaj-pěstowarnjach nastupajo přiswojenje rěče dobre zakłady wutworjene, předewšěm w přewažnje němskorěčnych kónčinach serbskeho sydlenskeho ruma njemało dźěći abo jich starši wučbu serbšćiny hižo do abo w běhu časa na zakładnej šuli wotwoleja. Druhdy to činja, dokelž zdawa so přidatne poćeženje serbšćiny dla njezmištrujomne, hdyž tež přez druhe předmjety hižo hranicu swojich wukonow docpěwaja. Tamnym pobrachuje prosće motiwacija, zo bychu za to sport abo wólny čas woprowali. Wšako je to za wone dźěći w tym wokomiku cuza rěč, kotruž móža z přećelemi, staršimi, wowkami a dźědami lědma nałožować.
Móhli wuznamnu rólu zabrać
Praha (SN/bn). Mjezynarodna nowinska platforma Kafkadesk chce po swójskim podaću „ultralokalne nowinki z centralneje Europy sposrědkować“ a tak „wuwaženišemu wobrazej wo skupinje Visegrád-krajow polěkować“. Njedawno je tónle ramik takrjec wopušćiła a artikl wo Serbach wozjewiła. Pod nadpismom „Ći tamni Němcy: Kak su Serbja comeback w centralnej Europje nastupili“ rozprawja awtor Jefferson Sinclair wo wobydlerjach „w třikrajowym róžku Němska-Čěska-Pólska“. Region to, w kotrymž móhł „wopytowar na kuriozny fenomen storčić. Nańdźeš dwurěčnje popisane tafle a znački, raz němsce raz w słowjanskej rěči, podobnej čěšćinje abo pólšćinje. Tola wo žanu z njeju so njejedna – je to serbšćina.“
Zapósłane (26.01.21)
Křesćan Krawc z Hrubjelčic měni: Činja, kaž njeby Serbow było
W přinošku, wozjewjenym w Serbskich Nowinach z 15. januara, dźe wo to, zo bu bazowa struktura w cyrkwinskim wobwodźe Budyšin-Kamjenc Ewangelsko-lutherskeje krajneje cyrkwje Sakskeje noworjadowana. Hodźijskej wosadźe běchu z cyrkwinskeho zarjada w Drježdźanach přilubili, zo swoje městno w serbskim sydlenskim rumje wobchowa. Nětko pak bu Hodźijska wosada bjez dalšeho jednanja zarjadowana do noweje wjetšeje struktury, kotraž serbski sydlenski rum daloko přesahuje, hač do ZemicTumic, haj samo hač do Biskopic a dale. To je, kaž SN pisaja, „z wulkim wobmjezowanjom prawow a wuhotowanskich móžnosćow“ zwjazane. Přećiwo tomu Serbski sejm protestuje a sej žada, rozsud cofnyć.
Zapósłane (20.01.21)
Bernd Pittkunings z Choćebuza so k serbskemu filmej słowa jima:
W radiju su minjenu njedźelu wozjewili, zo Heiko Maas (SPD) namjetuje ludźom, kotřiž su pře koronu šćěpjeni, přistup do kina a hosćencow dowolić.
Rozsud brachi njerozrisa
Wčera je sakske ministerstwo za kultus zdźěliło, zo skrótši lětuše zymske prózdniny a zo maja šulerjo dlěje wot doma wuknyć. Smy so staršich prašeli, što za nich přerjadowanje zymskich prózdnin woznamjenja.
Jan Budar z Budyšina: Poprawom njesměli prózdniny přerjadować. To swójby přidatnje wobćežuje. Prózdniny su planowane, tež za čas pandemije, a słuža wočerstwjenju a wodychnjenju. Wšako su mnozy starši swój dowol hižo planowali. Tež hdyž woni doma dźěłaja, dźěło wuwučowanja a dohladowanja dźěći dla zdźěla ležo wostanje. To je njeefektiwne. Wažnišo by było wučerjow wukmanić, zo móhli po digitalnym puću swojich šulerjow dale a lěpje wuwučować.
Rěčny kurs z Benom Bělkom
Dokelž dyrbješe za lońši awgust planowany kurs serbskeje rěče w Budyšinje wupadnyć, zarjadowa Praske Towarstwo přećelow Serbow za swojich krajanow tydźenski kurs w małej wsy Budislavje blisko Litomyšla. Předsyda towarstwa Lukáš Novosad bě Radworčana Bena Bělka zazwonił a próstwu wuprajił, hač njemóhł z čěskimi přećelemi někotre rěčne rozmołwy přewjesć. Bjez wulkeho wahanja něhdyši rozhłosownik připraji a poda so 31. julija na jězbu do susodneho kraja. Tam měješe Bělk „bjez pedagogiskeho wukubłanja“, kaž w najnowšim wudaću časopisa Česko-lužický věstník pisa, ze skupinu zajimcow w serbšćinje „lekcije, přednoški wo serbskej hudźbje, medijach, folklorje a stawiznach a samozrozumliwje zabawu“. A w rjanym domje čěskeho PEN-centruma je so samo horstka serbskich młodostnych lóštnej bjesadźe a spěwanju přidružiła.
