Zapósłane (09.02.22)

Mittwoch, 09. Februar 2022 geschrieben von:

Mikławš Krawc z Budyšina poda připis k diskusiji wo teksće hymny:

Změnu teksta narodneje hymny mam za njetrjebawšu. Jeli pak so hinak rozsudźi, njebych linku „wuńdu žony, mužojo“ wzał (kaž tež Alfons Korjeńk we wudaću SN z 7. februara měni), hewak móhła so zaso wěsta skupinka hóršić. Bych radšo linku takle wzał: „Wuńdu Serbow budźerjo“. Tak by so město poćaha na splah zwuraznjała žadosć za wosobinami, za­sadźowacymi so za byćom a traćom našeho ludu. Ludźi ze sparnosće wubudźeć, jich k narodnemu dźěłu pozbudźeć/po­zbudźować, nadobny to skutk. Město „budźerjo“ (słowo „budźerjo“ so hišće do słownika namakało njeje) móhli druhe wurazy stać: „wótčincy, narodowcy, prócowarjo, budźićeljo“, ale wone so rytmusa dla njehodźa. Móhli potajkim spěwać „Njech nam z klina twojeho wuńdu Serbow budźerjo, hódni wěčnoh wopomnjeća“.

Zapósłane (07.02.22)

Montag, 07. Februar 2022 geschrieben von:

Alfons Korjeńk z Budyšina wupraja so k aktualnej debaće Maćicy Serbskeje wo móžnej změnje teksta serbskeje hymny a měni z małym posměwkom:

Što činimy, hdyž někotrym žony a mu­žojo w hymnje njedosahaja a chcedźa tež diwersnosć w njej wobkedźbowanu měć? Hymna je unikat basnika, swoboda słowa. Z Handrijom Zejlerjom njemóžemy wjace rěčeć, ale jeho twórbu jednorje předźěłać? Nowu hymnu do nadawka dać je jedna móžnosć. Ale: Hdyž někomu do myslow přińdźe, zo je mólba Wenusy w galeriji seksistiska, namolujemy jej potom­ suknju abo cholowy do wobraza wuměłca?

Maćica Serbska namołwja do zjawneje diskusije wo teksće serbskeje hymny – Serbske Nowiny wobzamknjenje wědomostneho towarstwa tule jako zakład diskusije dokumentuja:

Hižo někotre lěta su w towaršnostnym diskursu słyšeć hłosy, kiž žadaja sej wjace widźomnosće žonow nic jenož w zjawnosći, ale tohorunja w rěči. W tutym zwisku zwurazni so w serbskej zjawnosći tež prašenje, hač njeměli tekst serbskeje hymny změnić, wšak njeskutkowachu a njeskutkuja jenož mužojo na dobro serbstwa. Aktualne bu tute prašenje wo­spjet po swjatočnym spožčenju Myta Ćišinskeho w oktobrje 2021, jako redaktor Serbskich Nowin namołwi, zo „měli chutnje wo tym rozmyslować, hač so druheje štučki přichodnje wzdamy abo ju znajmjeńša přebasnimy“ (Serbske Nowiny 18.10.2021, str. 2). Postorkował bě so redaktor wosebje na linkach „Ow, zo bychu z twojeho / klina wušli mužojo, / hódni wěčnoh wopomnjeća!“.

Zapósłane (02.02.22)

Mittwoch, 02. Februar 2022 geschrieben von:

Křesćan Krawc z Hrubjelčic pisa:

Připowědźene je pokročowanje Hłowneje zhromadźizny Domowiny njejasnosće w nowym statuće dla, přećiwjace so Byrgarskemu zakonikej BGB. To je jedna wěc, tamna – a wo njej měło so při tej składnosći runje tak diskutować – je tale: Z kotreje přičiny bu sada w starym statuće šmórnjena, hlej w předłoze na stronje 208, hornjoserbsce, pasus wo „połoženju serbskeho ludu“? Zo njebudźe Domowina wjace połoženje do rozprawow přijimać, ale so jenož hišće „zwoprawdźenju nadawkow dźěłowych směrnicow“ wěnować.

W němskorěčnej wersiji statuta je mi to hišće bóle napadnyło – hlej z čerwjenej smuhu šmórnjeny pasus na str. 252: „Das Wirken der Domowina und über die Lage des sorbischen Volkes“, město toho wobmjezuje so nadawk Domowiny nětko na „Verwirklichung der Aufgaben der Arbeitsrichtlinien“.

Muž, žona a dale?

Mittwoch, 02. Februar 2022 geschrieben von:

Leticija Kilankec z Wiena: Časy so měnjeja. A z nimi tež towaršnosć a towaršnostne konstrukcije. Bjez prašenja towaršnosć tež rěč wobwliwuje, ale rěč so runje tak na towaršnosć wuskutkuje. Samo­zrozumliwje to pola nas Serbow a Serbowkow hinak njeje. Tak daloko, tak derje.

Při wšej progresiwiće Maćicy Serb­skeje so chutnje prašam, hač njejedna so tu jeničce wo performatiwny liberalny feminizm. Na jednej stronje nastorča Ma­ćicarjo a Maćicarki diskusiju wo prašenju, hač je žona wažna dosć, zo by scyła­ w našej hymnje mjenowana była (štož je wězo najprjedy raz prawe a wažne), město toho zo aktiwnje wo woprawdźite změny za žony w patriarchalnej towarš­nosći wojuja. Na tamnym boku­ je daw­no znate, zo so teorija resp. konstrukcija splažneje binarity wjace njedźerži, štož hodźi so tež wědomostnje dopokazać (hlej Claire Ainsworth: Nature). Njeby potajkim načasu było, wo dobro wšitkich pod patriarchatom ćerpjacych so prócować a tak skónčnje wšitkich zapřijeć – nic jenož mužow a žony?

„Najradšo bych sobu rejwała“

Dienstag, 25. Januar 2022 geschrieben von:

Ptačokwasny program Serbskeho ludo­weho ansambla „Njewěsta nje­wjesta“ je minjeny kónc tydźenja wulki aplaws žnjał. Cordula Ratajcza­kowa je so na pre­mjerje minjeny pjatk w Chróšćanskej „Jednoće“ mjez přihladowarjemi wobhoniła, hač, kak a što je so jim lubiło abo tež nic.

Měrko Handrik z Dobrošic: Po tajkim dołhim času w pandemiji bě to něšto wulkotne, zo móžach sej zaso ptači kwas wobhladać – a bě woprawdźe jara rjany!

Helena Rjedźina z Pančic-Kukowa: Lětuši ptačokwasny program je so mi popra­wom cyle derje lubił. Běchu jed­notliwe rjane sceny pódla, kotrež běchu zahorjace, kaž na přikład solowy spěw mandźelskeje wjesnjanosty (Mónika Ker­tész)­. Tež ći mužojo-rejwarjo běchu połni temperamenta. Krótko a jadriwje dyrbju tež orchester wuzběhnyć, tón je so mi wosebje lubił. Je jara derje klinčał.

Zapósłane (12.01.22)

Mittwoch, 12. Januar 2022 geschrieben von:

Julian Nyča z Prěčec přispomnja slědowace ke komentarej „Mój wid“ w našim wječorniku ze 7. januara:

Zo su politiske komentary w Serbskich Nowinach nastupajo rusku wonkownu politiku do wulkeje měry jednostronske, na to sym so mjeztym zwučił. Wočiwidnje njeńdźe dawno hižo wo diferencowany wid na zapadne postupowanje abo na podawki w Ukrainje, ale ruskeho prezidenta mjeztym wotewrjenje chwalimy – a jeničce jeho. Njech je, kaž je, dyrbjeli pak při faktach wostać.

Hózkowski bur Michał Domanja wupraja so k ćežkemu namrěwstwu ratarstwa a ma wočakowanja na nowe knježerstwo

Bywše zwjazkowe knježerstwo – koalicija CDU a SPD – je swoje zhromadne dźěło zakónčiło. Što pak ma ratarstwo nětko wot noweje amploweje koalicije wočakować, burow tuchwilu chětro zabě­ra. Michał Domanja z Hózka poda­wa tule swoje mysle.

„Čorny Pětr“ ratarjam?

Zapósłane (05.01.22)

Mittwoch, 05. Januar 2022 geschrieben von:

Měrćin Krawc z Delnjeho Wunjowa ma při­spomnjenja k přinoškej wo přednošku prof. dr. Stefana Oetera w Serbskich Nowinach z 29. decembra 2021:

Što slěduje nětko z dopóznaćow, kotrež su Serbske Nowiny w swojim přinošku wo nowemberskim seminarje prof. Oetera wo zjawnoprawniskej korporaciji serbskeho ludu znosyli? Wodźacy fachowc republiki na polu statneho prawa bě rozłožił, zo za Serbow tuchwilna struktura reprezentacije njedosaha a zo by korporacija zjawneho prawa najlěpši srědk k samopostajowanju za wuspěšny přichod była a zo by statne zrěčenje mjez korporaciju a statom k přenjesenju mnohich zakładnych prawow samopostajowanja zasadnje móžne było.

A što nětko? Prof. Oeter sam praji, što nětko trjebamy: sylny a zhromadny ćišć ze stron serbskeho ludu!

Lěto 2021 je so doskónčnje minyło a nowe je runje tři dny młode. Hladajo na turbulentny čas předewšěm stajnje nowych wotkryćow nastupajo koronawirus dla smy so mjez čitarkami a čitarjemi Serbskich Nowin naprašowali, što sej za lěto 2022 přeja.

Jurij Hantuš z Radworja: Přeju sej sylniše začuće zhromadnosće a přezjednosće w kraju. Zo móžemy w lěpšim dialogu mjez sobu wobchadźeć, město toho zo hněw dominuje. Kóždy drje sej žiwjenske wašnje, kajkež smy do koronakrizy měli, wróćo přeje. Za to pak dyrbimy so přichodnym wužadanjam zhromadnje stajić. Njehladajo na to mam angažement serbskeje młodźiny w zašłym lěće na hudźbnym a wuměłstwowym polu za jara dobry. Bych so wjeselił, bychu-li młodostni z tymle pozitiwnym wuwićom w nowym lěće pokročowali.

Chróšćan Šulerjo

Neuheiten LND