Časecy (SN/BŠe). Hnydom dwójce je wjelk minjene dny stadło něhdźe 450 wowcow Gerata Šmita blisko Časec wopytał a mortwe zwěrjata zawostajił. „Wjelk je 1,05 metrow wysoki płót přeskočił“, wujasni Hórčan wowčer. Slědy móžeše fachowc z wjelčeho běrowa w błóće zawěsćić. Wulke stadło je wustróžane z pastwy wućekło a poda so za Wučkecami do směra hłowneje dróhi, kotraž je wažny zwisk k zwjazkowej awtodróze A 4. Dróhu su zwěrjata w nocy přeprěčili. „Zo njeje k wobchadnemu njezbožu dóšło, je wulke zbožo“, Šmit podšmórny. Hakle rano wokoło šěsć hodźin je wobydlerka z Jědlicy wowčerja zazwoniła, jako je stadło z wokna domskeho wuhladała. Bjezposrědnje na to je Hórčan wowcy z płotami zawěsćił. Hakle jako so do Časec nawróći, je tři mortwe wowcy na pastwje namakał.
Rakecy (UM/SN). Spočatk měrca je regionalny management Hornjołužiska hola a Haty (OHTL) nowu spěchowansku dobu programa Leader zahajił, kotraž traje hač do lěta 2027. Po tym zo bě so předchadźaca doba w lěće 2020 zakónčiła, běchu jednotliwe regiony namołwjene, nowe wuwićowe strategije za wotpowědne kónčiny zdźěłać. „Z přizwolenjom je nětko 6,6 milionow eurow za spěchowanje regionalnych naprawow k dispoziciji“, rozłožujetaj regionalnaj manageraj OHTL Katrin Kubašowa a André S. Köhler, kotrajž mataj swój běrow w Rakecach. Tole wotpowěduje něhdźe połojcy sumy předchadźaceje spěchowanskeje doby, kotraž sydom lět traješe.
„Wobsahi wuwićowych zaměrow njejsu so wulce změnili, wšako dźe wo to, prawidłownosć wobchować“, Katrin Kubašowa wujasni. Wězo eksistuja někotre nadawki, kotrež wšitke wobłuki potrjechja. „K tomu liča digitalizacija, naslědnosć a škit klimy.“ Regionalni managerojo liča z tym, zo budźe mjenje budgeta dla, wjace wubědźowanja mjez jednotliwymi projektami. A tak kwalita požadanjow hišće wjetšu rólu hraje hač dotal.
Zaměrowy zwjazk Łužiska jězorina Braniborskeje zhladuje na lěto 2022. „To bě dotal najwuspěšniše lěto za našu kónčinu. Zwěsćichmy najwjetšu ličbu knihowanjow. Přičina toho je dobre wuwiće campingownišća w Nimješku (Niemtsch) a přibrjóžneho hotela, hdźež mějachu jara wjele naprašowanjow“, rozprawja nawoda wobłuka infrastruktura w mjenowanym zwjazku Martin Wolf. Andreas Kirschke bě njedawno na posedźenju susodneho zaměroweho zwjazka Łužiska jězorina Sakskeje přitomny a je najwažniše wuprajenja Martina Wolfa na naprašowanje žurnalistow zestajał.
Kelko přenocowanjow je zwjazk loni registrował?
M. Wolf: Loni zwěsćichmy ličby, kotrež běchu samo lěpše hač do koronapandemije. W lěće 2019 wopyta cyłkownje 60 906 ludźi braniborski dźěl łužiskeje jězoriny, loni bě jich dokładnje 61 844 wosobow. To je 1,54 procentow wjace hosći. Hladajo na přenocowanja lěto do pandemije 261 005, loni registrowachmy samo 278 408 přenocowanjow, štož je stopnjowanje wo 6,67 procentow.
Kotre twarske naprawy so tuchwilu zwoprawdźeja?
Budyšin (SN). Pomocnicy za žně, kotřiž z wukraja do Hornjeje Łužicy přińdu, maja prawo na lěpši škit w padźe chorosće. Tole žada sej nětko industrijowe dźěłarnistwo twarstwo-agrar-wobswět (IG BAU). Pomocnicy, kotřiž mjenje hač tři měsacy w Hornjej Łužicy dźěłaja, su špatnišo zawěsćeni hač jich kolegojo z Němskeje“, zdźěli tele dny Roland Müller, předsyda wobwoda dźěłarnistwa na wuchodźe Sakskeje. Müller namołwja zapósłancow zwjazkoweho sejma z Hornjeje Łužicy so bóle wo lěpše zastaranje prócować.
Talenty sej wotkryć
Wiesbaden (dpa/SN). Koronakriza je na němskich wukubłanskich wikach hłuboke slědy zawostajiła a dale trajacy njedostatk wukubłanja zawinowała. Hišće nihdy po znowazjednoćenju Němskeje njeje mjenje ludźi zrěčenje wo wukubłanju wotzamknyło hač kónc lěta 2022, statistiski zwjazkowy zarjad zdźěla. Jenož hišće 1,216 milionow wučomnikow je tež wuslědk pobrachowaceho praktiskeho wukubłanja a snadnych móžnosćow za čas pandemije, kontakty nawjazać. Zdobom pak je połoženje wuraz hižo dlěje trajaceje krizy dualneho wukubłanja.
Dale a mjenje młodych ludźi rozsudźi so za dualne wukubłanje. Najebać nuznje trěbne fachowe mocy je loni z 468 000 wotzamknjenymi zrěčenjemi jasnje mjenje ludźi wukubłanje zahajiło hač 2019. W poslednim lěće do krizy koronawirusa dla bě jich hišće 510 900 nowych zrěčenjow. Snadne zwyšenje wo 0,6 procentow porno 2021 njemóže njedostatk minjenych lět wurunać. Dźesać lět do toho bě jich nimale 100 000 zrěčenjow wob lěto wjace (2011: 561 100 zrěčenjow).
Tydźenja su w Błótach lětušu sezonu zahajili. K jutram wočakuja tamniši turistikarjo tójšto hosći, byrnjež mnozy z nich pozdźišo hač hewak knihowali. Runje tak chcedźa serbsku stronku zaměrnišo zapřijeć a k tomu jedyn projekt k lětnim prózdninam zahajić.
Raduš (SN/at). Wjedro bě mało nalětnje k startej sezony. To pak wopytowarjow wotdźeržowało njeje: „Cyle nawopak, w Lubinje a Lubnjowje běštej minjeny kónc tydźenja tradicionalnej přepodaći wjasła derje wopytanej“, zdźěli Silvia Jonas, nowinska rěčnica Turistiskeho zwjazka Błóta ze sydłom w Radušu pola Wětošowa. Zo buštej twar a wužiwanje błótowskich čołmow do zwjazkoweho zapiska imaterielneho kulturneho namrěwstwa zapřijatej, je za nju „wjeršk“.
Michendorf/Großschirma (SN/at). Wobstatk pólnych zajacow w Braniborskej je loni sylnje přiběrał. Mjez nalěćom a nazymu je plus 21 procentow wučinił, kaž zdźěli to rěčnica informaciskeho systema za dźiwje zwěrjata krajow Němskeje (WILD) powěsćerni dpa. Po sto hektarach mějachu loni w nalěću 5,5 zajacow, nazymu běchu jich 6,4 zajacy. Loni nazymu su 50 000 zwěrjatow zličili. Po cyłym zwjazku je wobstatk dale stabilny.
Wobšěrny monitoring kaž w Braniborskej hońtwjerjo w Sakskej hišće nimaja. Tu pak su w Němskim zwjazku hońtwjerjow organizowani hońtwjerjo na dobrym puću, monitoring dźiwiny na płoninje, tež zajacow, zawěsćić. Po słowach Mathiasa Rehma, sakskeho krajneho dohladowarja projekta WILD, su za to sobu njeorganizowanych hońtwjerjow dobyli.
Ćopłota a suchota w prěnich tydźenjach žiwjenja wo přetraću młodych zajacow rozsudźitej. Woteběranje na zelach bohatych pólnych kromow je za zajacy zahubne. Tohodla žada sej Němski zwjazk hońtwjerjow njeběrokratiske honorowanje ratarjow, hdyž kćějace kromy z dźiwimi zelemi zapołoža.
Budyšin (SN). Wjedro w měrcu njeje polěpšenju na dźěłowych wikach polěkowało. We wuchodnej Sakskej bě w nalětniku 19 697 bjezdźěłnych, 73 resp. 0,4 procenty wjace hač w małym róžku. Přirunujo z lońšej samsnej dobu přirost 12,7 procentow resp. 2 216 wosobow wučini. Aktualna kwota bjezdźěłnosće je 7,2 procentaj, kaž Budyska wotnožka Zwjazkoweje agentury za dźěło dźensa zdźěli.
Znowapřistajenje bjezdźěłnych w sezonowych powołanjach so hišće dliji. „Dźěłodawarjo zdźeržliwi wostanu a předewzaća mjenje swobodnych dźěłowych městnow přizjewjeja, hač běše to loni w měrcu“, hódnoći Kathrin Groschwald, předsydka jednaćelstwa Budyskeje agentury za dźěło. Wuchodne dźěłowe wiki pak su dale stabilne a kwota bjezdźěłnosće njezměnjena.
Wo 0,8 procentow wyša kwota bjezdźěłnosće hač loni w měrcu hłownje z toho rezultuje, zo jobcenteraj w Budyšinje a Zhorjelcu ludźi dohladujetej, kotřiž su z Ukrainy ćeknyli. Aktualnje je tam 1 344 přizjewjenych dźěłokmanych wosobow z ukrainskim staćanstwom, 1 297 wjace hač loni w juniju.