Prěnja kročel
Rakecy (SN/JK). Po tym zo bě regionalny management spěchowanskeje kónčiny Hornjołužiskeje hole a hatow 9. septembra namołwił, zapodać projekty za spěchowanje po směrnicach programa Leader, mějachu gmejny, towarstwa a jednotliwcy hač do 30. oktobra składnosć, projekty z próstwu wo spěchowanje managementej zapodać. Tuchwilu 27 próstwow w Rakečanskim regionalnym běrowje rjaduja, kaž wot tam zdźěleja. Wone wěnuja so přewažnje přetwarej abo znowawužiwanju twarjenjow jako bydlenja abo za přemjesłowe zaměry.
Wo spěchowanju projektow rozsudźi gremij, zestajany z čłonow towarstwa k wuwiću Hornjołužiskeje krajiny hole a hatow, 30. nowembra w Rakecach. Gremij ma wot srjedź septembra nowych čłonow. Nimo předsydy Krabatoweho towarstwa Reinera Deutschmanna su to předsyda zarjadniskeho zwjazka Při Klóšterskej wodźe Měrko Domaška a Kulowski měšćanosta Markus Posch (CDU) jako zastupjer regionalneho turistiskeho zwjazka Hola a haty w Budyskim kraju kaž tež jako zastupjer ratarstwa regiona Šćěpan Šewc z Róžanta.
Ćah zaso pojědźe
Drježdźany (SN). Minjeny štwórtk stej so DB Regio a pólske wobchadniske předewzaće Koleje Dolnośląskie (KD) na to dojednałoj, zo pojědu wot 13. decembra zaso ćahi na čarje mjez Drježdźanami a Wrócławjom. To zdźěli wobchadniski zwjazk Hornja Łužica-Delnja Šleska (ZVON) minjeny pjatk. „Wočakujemy, zo so zrěčenje z wobeju stron spěšnje podpisa. Trójce pojědźe potom ćah wšědnje do wobeju směrow“, je jednaćel ZVON Hans-Jürgen Pfeiffer wolóženy.
DB Regio zaruči wobchad na čarje mjez sakskej stolicu Drježdźanami a klětušeje europskej kulturnej stolicu Wrócławjom z wotpowědnje wuhotowanymi a za wobchad do Pólskeje kmanymi ćahami. Za to zasadźi ćahi a jězbny personal jako partner předewzaća Vogtlandbahn, kotraž zawěsća w dalokej měrje tež železniske zwiski wuchodneje Sakskeje.
Zaměrowy zwjazk ZVON a wobchadniski zwjazk Hornje Łobjo (VVO) stej hižo loni ze zawěsćenjom financowanja projekta wutworiłoj zakład, zo hodźi so dale wjesć železniski zwisk, kotryž je Wrócławske zarjadnistwo 28. februara financnych problemow dla zastajić dało.
Podpěra slědźerjam
Žitawa/Zhorjelc (SN). Wysoka šula Žitawa/Zhorjelc dóstanje 3,7 milionow eurow spěchowanskich srědkow za slědźenske projekty na polu energijoweje a wobswětoweje techniki. Pjenjezy z europskeho fondsa za regionalne wuwiće su myslene za tři projekty. To zdźěli sakske hospodarske ministerstwo wčera w Drježdźanach. Tak móže so wysoka šula Žitawa/Zhorjelc dale na polu energijoweje a wobswětoweje techniki profilować. Po informacijach z ministerstwa wěnuja so tam mjez druhim tomu, kak hodźi so biomasa rozpłunjeć a energija termisce składować. Zaměr slědźenjow je, namakać sytemy za to, energiju efektiwnje składować a mjenje resursow zasadźeć.
Wčera su na Wysokej šuli Žitawa/Zhorjelc w nowym milinarnjowym laborje dźěłać započeli. Jedna so při tym wo tři pospytne připrawy, w kotrychž maja so wuslědźić energiju lutowace milinarnjowe turbiny. Slědźenska milinarnja płaći cyłkownje sydom milionow eurow a je najwjetša inwesticija na polu slědźenja na wysokej šuli wot lěta 1992.
Probowa faza rjedźenja dnowneje wody zahajena
Sprjejcy (SN). Kónc oktobra zahaji Łužiska a srjedźoněmska towaršnosć hórniskeho zarjadnistwa (LMBV) test noweju studnjow a wodowoda za rjedźenje dnowneje wody z wuhlowych jamow. Pola Sprjejc (Spreewitz) hromadźa w studnjomaj dnownu wodu nasypow něhdyšeje jamy Bórkhamor, ćečacu do směra Małeje Sprjewje. Woda wobsahuje wjele železa a zawinuje, zo Sprjewja bjez čisćenja zežołtni. Koncentracija železa wučinja 60 do 80 miligramow na liter.
Zo njeby so železowa woda do Sprjewje dóstała, su wot decembra 2014 natwarili pola Sprjejc připrawu z dwěmaj studnjomaj z filtrami a wodowód, kotryž wjedźe ju do čisćernje dnowneje wody w Čornej Pumpje. Za to stej so LMBV a wobhospodarjer čisćernje, energijowy koncern Vattenfall, dojednałoj, wob lěto cyłkownje tři miliony kósnych metrow železoweje wody z ležownosćow LMBV w Čornej Pumpje wurjedźić. Wottam ćeče čista woda do Sprjewje.
Kelko awtomatizacije smě być?
Načasna produkcija staja wysoke žadanja na awtomatizaciju a tak zdobom na mašinotwar. Wo narokach industrije wuradźowachu dźensa sakscy mašinotwarcy w Budyšinje.
Budyšin (SN/JK). Kotre nadawki ma awtomatizacija a kak daloko smě wona sahać? Wo tym a wo nadawkach mašinotwara w přichodnych lětach z widom na postupowace awtomatizowanje techniskich wotběhow wuradźowachu dźensa w Budyskim technologiskim a załožerskim centrumje mašinotwarcy na 1. sakskim dnju awtomacije. Zo je tema jara načasna a wažna, podšmórny wulka ličba wobdźělnikow. Hižo wčera přewjedźechu mnozy fachowcy mašinotwara ekskursiju do Nišćanskeje wagonownje a do předewzaća ATN Hölzel we Wopakej, hdźež zhonichu wo wysokim stawje awtomatizacije produkciskich wotběhow, respektiwnje wuwiwanja zakładow za to.
Wjace lisćowcow do lěsow
Biosferowy rezerwat Hornjołužiska hola a haty skruća zakłady byća
W biosferowym rezerwaće Hornjołužiska hola a haty je narodny komitej UNESCO kónc oktobra turnusowu ewaluaciju přewjedł. Wo tym informachu minjenu wutoru nawoda a wotrjadnicy bisferoweho rezerwata na nowinarskej konferency.
Zo bychu sej prawy wobraz wo statusu rezerwata wutworili, su so čłonojo komisije z ratarjemi, rybarjemi a lěsniskimi zamołwitymi kaž tež ze zastupjerjemi komunow a přirodoškitnych organizacijow rozmołwjeli. Zarjadnistwo biosferoweho rezerwata ma nětko na zakładźe 170 prašenjow komisije rozprawu zhotowić a ju klětu UNESCO přepodać. Ewaluaciska komisija rozsudźi potom wo statusu regiona jako biosferowy rezerwat. Rozsud wočakuja najzašo w lěće 2017. Wuhlady na dalše připóznaće jako biosferowy rezerwat su po słowach komisariskeho nawody rezerwata Bernda Dankerta jara dobre.
Spodźiwna forma podpěry buram
Podpěra Europskeje unije producentam mloka a mjasa je tak daloko, zo hodźi so wupłaćić. Hač do 15. decembra smědźa ratarjo próstwu wo kreditowu přiražku stajić.
Po měsacu wobdźěłanja je zwjazkowe ministerstwo za zežiwjenje a ratarstwo wozjewiło naćisk, kak chce wot Europskeje unije schwalenych 70 milionow eurow němskim ratarjam wupłaćić. Prěnje koło za próstwy wo kreditowu přiražku běži hač do 15. decembra. Dyrbjeli-li potom hišće srědki zbyć, slěduje dalše koło podpěry. Pjenjezy wupłaća hłownje potrjechenym plahowarjam dejneho skotu a prosatow. Při tym je móžno maksimalnje hač do 10 000 eurow na zawod wupłaćić. Srědki maja so po informacijach zwjazkoweho ministerstwa w dwěmaj schodźenkomaj wupłaćić. Prěnju kročel měli ratarjo činić z tym, zo zapodadźa kreditnemu institutej próstwu wo pjenježnu pomoc. Dalši krok je, prosyć wo přiražku k přizwolenemu kreditej pola zwjazkoweho zarjadnistwa za ratarstwo a zežiwjenje.
Přirost informatiki nad Sprjewju
Budyšin (SN/JK). Před historiskej kulisu stareho města přewjedźechu dźensa dopołdnja při Budyskej Schliebenowej prěni zaryw za nowotwar předewzaća itelligence AG. Hač do kónca přichodneho lěta ma tu nastać wysoko efektiwny ličenski centrum, kotryž dalše posłužbowe nadawki za software produkowacu firmu SAP a jeje partnerow přewozmje. Je to zdobom třeće stejnišćo předewzaća w Budyšinje. Nimo sydła na Wjelećanskej ma itelligence AG wotnožku na přemysłownišću Słona Boršć.
Tež dorost za rezerwat zajimować
Stróža (SN/JK). Komisariski nawoda bio sferoweho rezerwata Horjołužiska hola a haty Bernd Dankert rozprawješe dźensa wo nowostkach a dźěłowych wuslědkach we wobłukomaj planowanje wobswěta a wobswětowe kubłanje. „Z dopóznaćow dotalneje dźěławosće tworimy zakład periodiskeho planowanja přichodnych dźesać lět“, zjima Dankert zaměr naslědnych informacijow.
Wotrjadnik lěsnistwa w biosferowym rezerwaće Frank Wagner rozłoži zaměry a metodu tuchwilneje lěsneje inwentury. Wona ma wjesć k dopóznaćam wo stawje a kajkosćach lěsa w biosferowym rezerwaće, hdźež staraja so wo cyłkownje 16 000 hektarow płoniny. Při tym zwěsćeja powšitkowne kajkosće štomow, jich wobstatk po družinach a móžne škody.
Minjeny tydźeń přewjedźechu zastupjerjo narodneho komiteja UNESCO turnusowu ewaluaciju biosferoweho rezerwata. Čłonojo komisije su so za to w rezerwaće z ratarjemi, rybarjemi, zamołwitymi za lěsy kaž tež ze zastupjerjemi komunow a wobydlerjemi rozmołwjeli.
Greenpeace: Smy wuzamknjeni
Stockholm/Choćebuz (dpa/SN). Wobswětoškitna organizacija Greenpeace je po swójskim wozjewjenju z poskićowarskeho jednanja wokoło předanje łužiskeje brunicoweje sparty Vattenfalla wuzamknjena. Wozjewiła bě to za předań zamołwita banka Citigroup, kaž šwedska krajna organizatorka wčera zdźěli. Přičina po informaciji wobswětowych aktiwistow je, zo nima Greenpeace Nordic wotpohlad, jako poskićer wustupować.
Organizacija Greenpeace faworizuje załožbowy model, za kotryž ma jej koncern Vattenfall startowy kapital přewostajić. „Z modelom załožby mamy realistisku móžnosć, dalšim ekologiskim škodam a socialnym problemam zadźěwać, wšako móhli dołhodobnu strukturnu změnu nastorčić“, rjekny managerka Greenpeace Annika Jacobson wčera nowinarjam. Zmilinjenje brunicy we Łužicy měło so potom najpozdźišo hač do lěta 2030 zakónčić. Zdobom ma so tomu zadźěwać, zo do toho dalše jamy w Braniborskej a Sakskej wotkryja. Vattenfall chce łužisku brunicowu wotnožku předać.
