Drježdźany (SN). Runja druhim bě tež akademija Sakskeje krajneje załožby za přirodu a wobswět nuzowana pandemije dla sej digitalne medije wotkrywać. Za čas lockdowna bě to jenički puć zarjadowanja poskićeć. Jónu přiswojene kmanosće maja wězo lěpšinu. Wobdźěleni lutuja čas, pućowanske kóšty a wězo CO2, štož zda so za wobswětowe kubłanje dobry signal być.
Akademija chce nětko po krokach digitalne poskitki wědomje jako alternatiwu k prezencnym zarjadowanjam poskićować. Nimo mnohich tajkich w hybridnej formje startuja tele dny hač do nowembra trajacy nowy rjad „Online-forum přiroda a wobswět“. Tón měri so předewšěm na ludźi, kotřiž přiswojenu wědu pozdźišo do swójskich zarjadowanjow zapřijeja a tam dale posrědkuja.
Kaž krajna załožba informuje, je za nowy rjad wosom zarjadowanjow předwidźanych. Temy sahaja wot ryzy praktiskich prašenjow přez informacije nastupajo aktualne strategije a nowe wědomostne dopóznaća we wobswětowym wobłuku hač k předstajenju wupruwowanych praktiskich přikładow.
Stolzenhain/Prösen (dpa/SN). Nimale kóžda druha słónčna róža, kotraž w Němskej ze symješka wurosće, steji po podaću Braniborskeho burskeho zwjazka na markowskej roli. Na 13 000 hektarach mjez Wódru a Łobjom je wusywaja, po cyłym Zwjazku je to něhdźe 28 000 hektarow. „Měrjene na płoninje, na kotrejž w Ukrainje słónčne róže z nimale 6,5 milionami hektarow steja, dyrbimy wšak rjec: smy jara mała swěčka“, wuzběhny Hendrik Wendorff, prezident Braniborskeho burskeho zwjazka. Šansa je snadnuška, blešu z braniborskim słónčnoróžowym wolijom dóstać. Po wupadźe importow z Ukrainy Braniborska deficit wurunać njemóže.
Ukraina je po informacijach Unije k spěchowanju wolijowych a proteinowych rostlin najwjetši dodawar za słónčnoróžowy wolij w Europskej uniji. Němska dyrbi 94 procentow swojeje potrjeby na tajkim woliju z importow zaručić. Ukraina a Ruska stej po cyłym swěće najwažnišej wuwožowacej krajej. Krótkodobne krizy w zastaranju z jednotliwymi surowiznami hodźa so jenož ćežko wurunać.
Stejnišćo Zhorjelskeho krajnoradneho zarjada tuchwilu wulkomyslnje přetwarja. Mjez nowymi twarjenjemi zapřijeja tam historiske byrgarske domy, kotrež město charakterizuja.
Zhorjelc (AK/SN). Rozšěrjenje a ponowjenje twarjenjow Zhorjelskeho krajnoradneho zarjada derje pokročujetej. Wo tym informowaše wokrjesny komornik Thomas Gampe njedawno nowinarjow na rozmołwje. „Ze starym twarjenjom chcemy klětu kónc lěta hotowi być, hłubokogaraža ma kónc lěta 2025 sćěhować“, wón wujasni. Po tuchwilnym stawje twarskich płaćiznow budźe cyłkowna naprawa něhdźe 69 milionow eurow płaćić. Swójski podźěl Zhorjelskeho wokrjesa za wysokotwar wučinja něhdźe 9,6 milionow eurow. Z tym móže wokrjes swoje zaměry w dalokej měrje dodźeržeć. Wokrjesny sejmik je 19. meje 2019 wobzamknył, zo njeměła płaćizna za wysokotwar mjezu dźesać milionow eurow překročić. Za hłubokogaražu pak njeměli wjac hač 2,3 miliony eurow nałožować. Hladajo na rozšěrjenje krajnoradneho zarjada móže přidatnje 350 sobudźěłaćerjow na Zhorjelskim stejnišću dźěłać. Garaža změje 120 parkowanišćow za awta.
Berlin/Zły Komorow/Lejno (SN/at). Wěstotu za kupacych a wodosportowcow zwyšić je zaměr projekta „RescueFly“, kotryž zwjazkowe ministerstwo za digitalne a wobchad z 2,04 milionami eurow spěchuje. Hromadźe ze šěsć partnerami Björna Steigerowa załožba z bliskosće Stuttgarta lětsa 1. januara zahajene předewzaće zeskutkownja. Zaměr je, z decentralnje zaměstnjenymi, awtomatisce lětacymi trutami žiwjenje ludźi w jězorach abo na jich přibrjohach wuchować. Truty móža tež nad njewobstražowanymi wodźiznami a ćežko přistupnymi arealemi za znjezboženymi pytać, a to wo tójšto lěpje hač je to z čołmami abo wuchowanskimi płuwarjemi móžne.
Wone awtomatisce agěrowace lětanske nastroje móža po informaciji mjenowaneje załožby daty stejnišća znjezboženych zwěsćić a we woprawdźitym času zasadźenskim centralam sposrědkować. Wone wjedu wuchowarjow spěšnišo k potrjechenym a móža pomocne srědki w cilu tak dokładnje wotmjetać, zo so šansa jich přetraća hač k dochadej wuchowanskich mocow powjetši.
Naslědnosć zda so wobydlerjam regiona Hornjołužiska hola a haty jara wažne być. Tole wuchadźa z wozjewjenych wuslědkow diskusijneju kołow w Radworju a Chrósćicach.
Budyšin (SN/BŠe). Što přeja sej ludźi za swój region? Prašenje to, z kotrymž zaběrachu so wobdźělnicy diskusijneho koła srjedź měrca w Radworju a tři tydźenje pozdźišo w Chrósćicach. Zaměr zarjadowanjow bě, zo ludźo wo tym rozmysluja, kotre naprawy móhł Leaderowy region Hornjołužiska hola a haty spěchować, wšako tuchwilu nowe směrnicy zdźěłuja. Zajim na zarjadowanjomaj bě jara wulki, tak zo je čiła diskusija nastała. Kaž so wujewi, je w kónčinje dosć potenciala a přećow, při čimž tež konkretne předstawy mjenowachu. Předewšěm koncentrowachu so rozmołwy na naslědnosć, kotruž móhli we wšelakich wobłukach zwoprawdźić. Protokol wšitkich idejow je Zhorjelski planowanski běrow Richter+Kaup nětko zestajił, z čehož budu nětko směrnicy zdźěłane.
Wo starće do noweje sezony rěčeć nawodnica Turistiskeho zwjazka Błóta Annette Ernst hladajo na wobstajne zymske poskitki nochce. Jutry pak mjenuje wona prawy zazběh do nalěća.
Raduš/Bórkowy (SN/at). Błóta su na turistow přihotowane. To snadź při Bórkowskim Sprjewinym přistawje najbóle napadnje. Wšako přetwarjena terasowa kofejownja zaso hosći wita. „Přewjele čołmowanjow dotal knihowanych njeje, tuž nadźijamy so k jutram dnjowych turistow“, rjekny Jennifer Neubert z přistawa.
Krótko do jutrow nimaja jenož křižerjo a hospozy ruce połnej dźěła, ale tež łužiscy hosćencarjo. Nimale dwě lěće njemějachu woni koronapandemije dla žane prawe dochody z jutrow. Lětsa pak je to trochu hinak.
Nowoslicy/Hrubjelčicy/Lejno (SN/JaW). Łužiscy hosćencarjo wjesela so jara na lětuše jutry. Kaž nam w mnohich restawrantach, hotelach a pensijach na naprašowanje wobkrućichu, su lětsa za jutry wućežene a maja jenož mało abo scyła žane městno za krótko rozsudźenych hosći.