Witajmy jenako!

Freitag, 25. März 2022 geschrieben von:
„Lěpša witanska kultura“ móhła bjezdwěla tójšto branšam porjedźenje njedostatka fachowcow nastupajo polěkować. Hižo dołho rěčimy wo Němskej jako „zapućowanskim kraju“, hižo dołho wěmy wo zestarjenju towaršnosće, hižo dołho słyšimy wo ruce łamacym wabjenju zajimcow za wu­kubłanske městna najwšelakorišich wobłukow. Zo smy bjeze wšeho kmani tajku­ kulturu zwoprawdźić, to runje do­žiwjamy: Ukrainskim ćěkancam tele dny spěšnje a njeběrokratisce pomhamy, maksimalnje tři dny ma jich přebytk w prowizoriskich „zběrnych lěhwach“ trać, prjedy hač móža so swobodnje po Němskej resp. EU pohibować, šulskej winowatosći wotpowědować a samo dźěłać. Poradźi-li so nam, přichodnje podobnje z čłowjekami postupować, kotřiž chcedźa so wójnam, potłóčowanju a/abo přesćěhanju wuwinyć, byrnjež na přikład ze Syriskeje, Afghanistana abo Somalije pochadźeli, by to dobry krok doprědka był – za „nas“ runje tak kaž za „nich“. Bosćan Nawka

Pandemija strachi zesylniła

Freitag, 25. März 2022 geschrieben von:
Drježdźany (dpa/SN). Koronapandemija je k tomu wjedła, zo je ličba chorobnych dnjow psychiskich problemow dla přiběrała. Po přepytowanju chorobneje kasy DAK je so wjace ludźi strachow dla chorych pisać dało. Kasa bě daty 55 000 při-stajenych w Sakskej wuhódnoćiła. Po tym su žony dušinych problemow dla nima­le dwójce telko dnjow chore byli kaž mužojo. Čas chorosće wučinješe přerěz­nje 34 dnjow, w lěće 2019 bě jich 29 dnjow. Po informacijach DAK bě kóždy přistajeny statistisce 2,7 dnjow psychiskich problemow dla chory, dźewjeć procentow wjace hač do pandemije. Mjez psychiskimi diagnozami bě „strach“ z 25 procentami najbóle rozrostł. „Strach je poprawom přirodna reakcija ćěła na wohrožace, njewěste a njekontrolujomne situacije. Tónle biologiski mechanizm móže pak so na chorosć wuwić“, praji nawod­nica sakskeje DAK Christine Enenkel. Po statistice je ličba chorobnych dnjow psychiskich chorosćow dla mjez 2011 a 2021 cyłkownje wo 47 procentow rozrostła. Potrjecheni namakaja so jeno ćežko zaso do wšědneho dnja. Mnozy maja ćeže, wo swojich problemach rěčeć.

Transporter pomha misionaram rjadu oblatow

Donnerstag, 24. März 2022 geschrieben von:

Pomocne akcije z Łužicy na dobro Ukrainy su mnohostronske. Jedna tajka korjeni w lětadołhim přećelstwje ­Prawočana Benedikta Rjedy k rjadej oblatow w kraju, kotryž tuchwilu pod wójnu ćerpi.

Smjerdźaca (SN/MiR). Hakle njedawno bě Benedikt Rjeda wo pjenježnu podpěru prosył, zo móhli transporter za pomoc Ukrainje kupić. Zhromadnje z Towarstwom swjateje Filomeny a jeho předsydu Geratom Róblom je wón akciju nastorčił. Próstwa wo pomoc bu we wjacorych serbskich medijach wozjewjena, mjez druhim w Serbskich Nowinach, w Katolskim Posole a po žołmach Serbskeho rozhłosa MDR. A čitarjo kaž tež připosłucharjo njejsu so dołho prosyć dali, ale su pjenježne dary na wosebite konto přepokazali. Za to wuprajataj iniciatoraj wšěm darićelam wulki dźak.

Wo wójnje rěčeć njewobeńć

Donnerstag, 24. März 2022 geschrieben von:

Je trjeba z dźěćimi wo wójnje rěčeć? A kak to najlěpje zdokonjeć? Dźěćaca psychologowka dr. Kathrin Mikan, kotraž poskića na platformje SUPERHELDENKIDS wědomostnje wopodstatnjene poskitki za wuwiće wosobiny na sebjewědome, zbožowne wuspěšne a strowe dźěći, posrědkuje zajimcam wo tym informacije po livestreamje.

Wšojedne, kak derje so prócujemy škitać dźěći před hrózbu wójny, wone strachi dorosćenych začuwaja. A tajke zaso strachi w dźěćoch wuwabjeja. Hrózbne hižo je, hdyž dźěći jenož medialne informacije wo wójnje dožiwjeja. Wobrazy so jim takrjec do mozow „zapaleja“ a móža stres a strach wuskutkować. Dźěći to pokazuja, mjez druhim zadźeržo so kaž ćěšenk. Wone su emocionalnje njewurunane, maja ćeže spać a jěsć, so koncentrować a skorža bolosćow dla. „Tuž je wažne jim rozkłasć, zo njejsu na tym wina, hdyž so staršej strachujetaj. Cyle nawopak, trjeba je jim začuće sposrědkować, zo su škitane a schowane“, dr. Mikan rozjasnja.

Akcije na dobro Ukrainjanow

Donnerstag, 24. März 2022 geschrieben von:

W Čornym Chołmcu pytaja za njedźelu zwólniwu abo zwólniweho, kiž by lóšt měł, w pjekarni Krabatoweho młyna sobu dźěłać. Wot 6.30 hač do 15.30 hodź. su pilne ruki trěbne, kotrež tykancy ze słódnymi wěcami pokładuja. Tón dźeń a tež hižo sobotu předawaja w pjekarni pječwo na dobro Ukrainy. Dochody z toho su za tam ćerpjacych.

We Wotrowje wuwiwaja tohorunja aktiwity. Wjacore serbske swójby su hižo ćěkancow z Ukrainy přiwzali. Nětko chcedźa so we wobłuku swójbneho swjedźenja zetkać. Wotměć chcedźa jón njedźelu, 27. měrca, we Wotrowje. Přeprošene su serbske swójby z ukrainskimi hosćimi. Iniciator Dominik Škoda a dalši proša wo to, zo bychu so zajimcy přizjewili. Wšako chcedźa wšitkich z kofejom a tykancom pohosćić. Tak je trjeba wědźeć, kelko ludźi by zhromadne popołdnjo we Wotrowje dožiwić chcyło. Za dźěći maja wšelku zaběru předwidźanu, kaž skakanski hrodźik; wohnjowa wobora chce pódla być; zhromadnje chcedźa za bulom honić a wolejbul hrać; tež na hrajkanišću budźe dosć móžnosćow so zabawjeć. W 15 hodź. chcedźa so wšitcy na sportnišću zetkać.

Symboliska škrička nadźije

Donnerstag, 17. März 2022 geschrieben von:

Wuměłcy z koncertomaj přećiwo wójnje protestowali

Na beneficnych kulturnych zarjadowanjach hraje wuměłski aspekt podrjadowanu rólu. Wažnišej stej signal solidarity a suma pjenježnych darow. W tym zmysle běštej koncertaj na dobro Ukrainy, minjenej sobotu a njedźelu wot Towaršnosće k spěchowanju Serbskeho ludoweho ansambla w Budyskej „Krónje“ organizowanej, dosć wuspěšnej. Cyłkownje zezběrachu 13 600 eurow a přepokazachu je dobroćelskej załožbje St. Wolodymyr Fonds w Lwiwje.

Wšědnje sta ukrainskich ćěkancow

Mittwoch, 16. März 2022 geschrieben von:

Zhorjelc (dpa/SN). Ruskeho wojerskeho nadpada na susoda dla dochadźa w Zhorjelcu dale a wjace ćěkancow z Ukrainy. „Smy wšědnje na 500 ludźi přihotowani, w nuzy bychmy tež tysac zmištrowali“, zdźěli rěčnica Zhorjelskeho krajnoradneho zarjada. Jeničce póndźelu rano je něhdźe 350 ćěkancow z busami z Pólskeje do Zhorjelca přijěło. Jich běchu z ćahami z Ukrainy hač k pólsko-němskej mjezy přiwjezli.

Mjeztym su sportowu halu w Zhorjelcu za ćěkancow spřihotowali, zo móhli ukrainskich wobydlerjow zastarać a jim trěbny měr popřeć. „To je w prěnim ­rjedźe za tych myslene, kiž su wječor pozdźe přijěli a hišće njewědźa, hdy a kak za nich dale póńdźe.“

Dalša podpěra zaručena

Dienstag, 15. März 2022 geschrieben von:

Pomocne akcije towarstwow a jednotliwcow – podpěrać ukrainskich ćěkancow – nimaja žanoho kónca. Mjeztym je tež we Łužicy dale a wjace poskitkow, zaručić ćěkancam přebytk.

Smjerdźaca/Radwor/Rěčicy (SN/MiR). Ukrainska swójba, kotraž w Smjerdźečanskim Šmitec/Handrikec domje přebywa, počina so we wsy zažiwjeć. Mjeztym wuwučujetej dźěći swójby wučerka na wuměnku Jadwiga Gerberichowa a wučerka Serbskeho gymnazija Alena Hiccyna. Tři holcy z nimaj němčinu wuknu. Na nawsy hrajkaja sej dźěći ukrainskeje swójby z wjesnymi dźěćimi, a jich zhromadna rěč je serbšćina. Mjeztym su tež w dalšich serbskich wsach swójby, kotrež su ćěkancow přiwzali abo chcedźa za to bydlenje resp. stwu přewostajić.

We wjacezaměrowej hali na Budyskim Třělnišću witachu wčera prěnich wójnskich ćěkancow z Ukrainy. Jedna so wo 78 ludźi z Kijewa. Mnozy z nich nochcedźa dołho wostać, ale hotuja so na dalejězbu z ćahom k přiwuznym a přećelam. Tak dołho jich sobudźěłaćerjo pomocnych organizacijow zastaruja. Natwarjene komorki skića znajmjeńša kusk priwatneje sfery. Foto: Steffen Unger

Pakuja za ukrainskich přećelow

Donnerstag, 10. März 2022 geschrieben von:
Spěchowanske towarstwo Choćebuskeje parkoweje železnicy zběra pomocne srědki za Ukrainu. Gabriele Kliesch a Marcus Jeß staj mjez pomocnikami, kotřiž dary zapa­kuja. Prěni transport k pólsko-ukrainskej mjezy su minjenu sobotu zwoprawdźili. Woni ­derje wědźa, zo sćelu pomoc přećelam, wšako pěstuja Choćebuženjo wjelelětne wuske styki k dźěćacej železnicy w ukrainskim měsće Zaporižžja. Tam njetrjebaja w prěnim rjedźe drastu, kotraž so w Choćebuzu kopi, ale předewšěm lěki, medicinske pomocne srědki, kompresy, konserwy žiwidłow a cyrobu za ćěšenki, ale tež kapsne lampy, kaž z wotpowědneho lista ukrainskich přećelow wuchadźa. Foto: Michael Helbig

Neuheiten LND