Bóščanska gmejnska rada je sej přezjedna, zo trjebaja wobydlerjo, kotřiž njejsu sami hižo mobilni, podpěru. Milenka Rječcyna je so z wjesnjanostu Stanijom Ryćerjom (Rjemjesło Bóšicy) rozmołwjała, kak jim pomhać.
Kak sće ideju zrodźił, pomhać wobydlerjam, kotřiž njejsu wobstajnje mobilni, sej wšědneje potrjeby wobstarać?
S. Ryćer: Sym přewšo wjesoły, zo gmejnscy radźićeljo projekt podpěruja. Wobydlerjo našeje gmejny maja na swojich wsach lědma móžnosć, nakupować abo sej něšto wobstarać. Přichodna składnosć za nakup, abo na přikład tež k lěkarjej abo do apoteki hić, je Njeswačidło. Mamy tohorunja tójšto ludźi, kotřiž hižo sami z awtom njejězdźa, wosebje we Wětrowje. A busy zjawnych linijow jězdźa w njepřihódnych časach. Tuž sym so rozsudźił jich podpěrać.
Kak je k tomu dóšło? Su Was ludźo na to narěčeli?
Łužiski monitor ma wid ludnosće na strukturnu změnu w tudyšim brunicowym rewěrje zwobraznić. Po wozjewjenju prěnich wuslědkow lětušeho druheho naprašowanja bě najwjetši čas, so znajmjeńša z jednym jeho dweju iniciatorow rozmołwjeć. Při tym nochcyše Axel Arlt wot dr. Jörga Heidiga jenož pozadki zhonić, kak je k tajkemu projektej dóšło, ale předewšěm tež, kotry móžny wuznam přicpěwataj wón a wědomostny partner Stefan Bischoff Serbam za přichodne tajke naprašowanja.
Knježe dr. Heidig, z kotreje perspektiwy hladataj Steffen Bischoff a Wy na Łužicu?
dr. J. Heidig: Na Łužicu hladam jako tajki, kotryž je tule doma a prawje wjele wo regionje, jeho wuwiću w minjenych lětdźesatkach a wo přichodźe rozmysluje. Stefan Bischoff hlada skerje přez nawoči eksperty za naprašowanja. Wobaj pochadźamoj ze Žitawy a přewjedujemoj přepytowanja w nadawku třećich, štož su zwjetša naprašowanja sobudźěłaćerjow w předewzaćach.
Berlin/Drježdźany (SN/at). Što ludźo w Sakskej jako diskriminaciju zaznawaja, a w kotrych žiwjenskich wobłukach su tajku nazhonili? To stej dwě ze sepje nadrjadowanych prašenjow Němskeje centrale za slědźenje na polu integracije a migracije (DeZIM-Institut) w aktualnej studiji „Diskriminaciju dožiwił/a?!“ Wšako jewi so diskriminacija za mnohich ludźi w Němskej jako wšědna woprawdźitosć, kaž slědźerjo nastupajo wobsah swojeho předewzaća pisaja. Online přewjedźene naprašowanje je na to wusměrjene, nazhonjenja z diskriminaciju w Sakskej wotkryć. Na zakładźe empiriskeje wědy chcedźa wědomostnicy specifiske poručenja jednanja zdźěłać, kotrež hodźa so w swobodnym staće zeskutkownić. Za to trjebaja diferencowany wobraz wo žiwjenju wot diskriminacije potrjechenych wobydlerjow w swobodnym staće.
Smochćicy (SN). W biskopstwje Drježdźany-Mišno jězdźi nowy BONI-bus. Smochčanske kubłanišćo swj. Bena dósta jón wot Bonifacijoweho skutka katolikow Němskeje, kotryž ma swoje sydło w Paderbornje. Kanonik dr. Bernhard Dittrich a nawoda zarjadnistwa Smochčanskeho kubłanišća Thomas Kadenbach staj tam jězdźidło wotewzałoj.
„Naše busy zwjazuja ludźi, dokelž su swěrni přewodnicy za farske wosady a zarjadnišća cyrkwje w regionach diaspory, kotrež Bonifacijowy skutk spěchuje. Wone su widźomne znamjo solidarity za jednu cyrkej, kiž pohibuje a zwjazuje“, rjekny generalny sekretar skutka, monsignore Georg Austen.
Bonifacijowy skutk podpěruje nakup tajkeho BONI-busa po dwěmaj třećinomaj kóštow za farske wosady a cyrkwinske zarjadnišća w diaspornych regionach z podźělom katolikow hač do 20 procentow.
Smjerdźaca (aha/SN). Lědma štó móže so tak spontanje kaž Smjerdźečan Gerat Róbl na to dopominać, što bě dźensa před 34 lětami. Tón dźeń je jemu tak wažny, dokelž bě so wot woneje wutory jeho žiwjenje změniło. Wot toho dnja wón ani kapki alkohola wjace pił njeje. Swoju wotwisnosć přewinyć zamó z krutej wolu a ze wšědnej modlitwu.
Wědźo, kak ćežko to za njeho bě, a znajo problemy mnohich dalšich je so njeposrědnje po towaršnostnym přewróće rozsudźił samopomocnu skupinu zarjadować. Spočatnje zetkawachu so w Ralbicach – najprjedy běchu šesćo. Mjeztym je jich něhdźe dwaceći, kotřiž so w bróžni Rakečanskeje fary zetkawaja.
Budyšin (SN/MiR). Lětušu 48hodźinsku akciju přewjedźe Budyski wokrjes wot 11. do 13. junija. Kmótřistwo za nju přewzał je krajny rada Michael Harig (CDU). Wospjet chcedźa młodostni na dobro wobydlerjow na wsach abo w městach něšto zeskutkownić. „Ludźo angažuja so na te wašnje za swoju wjes, za swoje město, swoju wokolinu abo towarstwo. Wotmysł akcije je wurostł ze začuća, sylnić zhromadnosć, sebjewědomje a zwjazanosć z domiznu“, Budyski krajny rada rozłožuje.
Mjez dotal přizjewjenymi su młodźinske wohnjowe wobory Chelno, Hornja Hórka a Ohorn kaž tež młodźinski klub Röhrsdorf, młodźinska měšćanska rada Wojerecy a karnewalowe towarstwo Steinigtwolmsdorf, kotrež so prěni króć na akciji wobdźěli. W zašłych lětach su mjez druhim w Smječkecach, Radworju a Kulowje młodostni něštožkuli zdokonjeli, za čož njeběchu pjenjezy abo kapacity hinašeho razu.
Radwor (SN/BŠe). Radworske dwórnišćo bě městnosć zetkawanja a ma so tež zaso tajke stać. Zaměrnje tuž towarstwo Radworske dwórnišćo inkluzije na tym dźěła a naprawy krok po kroku zwoprawdźa. Hłowny zaměr tuchwilu je twarić projektnu kuchnju, za čož su crowdfunding-akciju zahajili. Lutowarnja poskića za to platformu 99funken, hdźež projekty předstaja. „Wot minjeneje srjedy je projekt takrjec online. Hač do kónca junija chcemy pjenjezy nazběrać“, měni předsydka towarstwa Rafaela Wićazowa. Cyłkownje 10 000 eurow kuchnja płaći, hdźež chcedźa potom projekty přewjesć.
W Sakskej poskitk šćěpjenja pře koronu nětko na dalšich ludźi rozšěrja. Za to bu cyłkowny prioritny schodźenk 3 wotewrjeny. Nowe rjadowanja płaća za šćěpiwo Astrazeneca.
Drježdźany (SN/at). Ličba přećiwo koronawirusej šćěpjenych w Sakskej je minjene dny widźomnje přiběrała. Přisłušna ministerka Petra Köpping (SPD) rěči wo 1,09 milionach wudźělenych dozow seruma. Móžnosć, pře koronu so šćěpić dać, nětko na dalše kruhi wobydlerstwa rozšěrja. Kaž socialne ministerstwo wčera w Drježdźanach informowaše, płaći za přisłušnikow prioritneje skupiny 3 po šćěpjenskim postajenju Zwjazka, zo móža so wotnětka pola domjaceho lěkarja šćěpić dać. Wot dźensnišeho we 18 hodź. su wotpowědne terminy wot přichodneho dnja w šćěpjenskich centrumach knihujomne.
Wojerecy (KD/SN). Kulturne zarjadowanja, kotrež ludźi k rozmyslowanju pohnuwaja, hodźa so w času koronoweje pandemije lědma přewjesć. „Dźeń a nóc za tolerancu“ pak staj tele dny we Wojerecach dopokazałoj, kak móže tajke něšto fungować. Tak móžachu dźěći a młodostni rysowanki a fota na temu toleranca zapodać. To je hišće hač do 25. apryla w młodźinskim klubje Ossi abo e-mailnje pod móžno. „Za dobyćerjow mamy někotre myta přihotowane“, praji Cindy Paulick, kotraž je „Dźeń a nóc za tolerancu“ sobu přihotowała.
Z literarno-hudźbnym online-čitanjom je so na přikład Čornochołmčanski Krabatowy młyn wobdźělił. Tam skutkowaca kulturna pedagogowka Susann Vogel bě so ze swójskim tekstom z Jurja Brězanowym „Čornym młynom“ rozestajała. Mjez druhim zaběraše so wona z prašenjom, w kotrej měrje wjedźetej wěda k dopóznaćam a móc k swobodźe? Čitanje móža sej zajimcy na internetnej stronje www.krabatmuehle.de wobhladać. Hdyž budu prezencne zarjadowanja zaso móžne, chcedźa je w Krabatowym młynje zjawnje přewjesć.