Wóčny mobil
Tež ze syndromom normalne žiwjenje móžne
„Posłuchaj lěkarja, prjed hač jeho trjebaš!“, serbske přisłowo namołwja.
Tuž wěnuje so student mediciny Pětr Dźisławk znatym a mjenje znatym chorosćam, zo by je čitarjam trochu bliže rozłožował (67).
21. měrca rozprawjachu w dźěćacym rozhłosowym wusyłanju Dundak składnostnje Mjezynarodneho dnja down-syndroma wo wonej genetiskej chorosći, kotraž je tež jako trizomija 21 znata. Dźensa chcemy sej raz wobhladać, što to dokładnje woznamjenja a kotre podobne chorosće dawaja.
Konop chowa w sebi rizika a potenciale
„Posłuchaj lěkarja, prjed hač jeho trjebaš!“, serbske přisłowo namołwja.
Tuž wěnuje so student mediciny Pětr Dźisławk znatym a mjenje znatym chorosćam, zo by je čitarjam trochu bliže rozłožował (66).
Před nimale lětom, dokładnje 1. apryla 2024, bu konop w Němskej zdźěla legalizowany. Aktualne studije Zwjazkoweje centrale za strowotniske rozswětlenje pokazuja, zo je konsum runje mjez młodostnymi a młodymi dorosćenymi wysoki. 8,3 procenty dwanaće- do 17lětnych su znajmjeńša jónu konop wuspytali. Pola 18- do 25lětnych wučinja podźěl samo 47,2 procentaj. W konopi nadeńdźeš wjace hač sto wšelakich cannabinoidow. Hłowna psychoaktiwna substanca je tetrahydrocannabinol, krótko THC. Tale maćizna so ze specielnymi receptorami w mozach zwjazuje a wobwliwuje centralny nerwowy system. To wjedźe k wopojenosći, euforiji a změnam zaznaća. Nimo THCja wobsahuje konop tež cannabidiol, krótko CBD. Tón njeskutkuje wopojacy, ale skerje wočerstwjacy.
Wočerstwjenje za strowotu bytostne
„Posłuchaj lěkarja, prjed hač jeho trjebaš!“, serbske přisłowo namołwja.
Tuž wěnuje so student mediciny Pětr Dźisławk znatym a mjenje znatym chorosćam, zo by je čitarjam trochu bliže rozłožował (65).
Spar je jedna z esencielnych, potajkim bytostnych, za žiwjenje trěbnych funkcijow našeho ćěła. Bjez spara njemóžemy so wočerstwić a so regenerować. Za našu ćělnu a dušinu strowotu je spar njeparujomny. Što pak so stanje, hdyž raz dlěši čas njespimy? Hižo někotre hodźiny po tym zo bychmy w normalnym padźe do łoža šli, so mučnota na naše kognitiwne zamóžnosće wuskutkuje. Koncentracija popušća, pomjatk špatnišo dźěła, reakciski čas bywa dlěši. To drje klinči skerje njestrašne, tola riziko njezbožow je nětko hižo wjetše. Wosebje, hdyž smy z awtom po puću, abo hinaše wozydła abo mašiny posłužujemy.
Pioněr z Južneje Afriki wurjadne zdokonjał
„Posłuchaj lěkarja, prjed hač jeho trjebaš!“, serbske přisłowo namołwja.
Tuž wěnuje so student mediciny Pětr Dźisławk znatym a mjenje znatym chorosćam, zo by je čitarjam trochu bliže rozłožował (64).
W zašłym přinošku sym wam předstajił natwar a funkciju wutroby, centrale krejneho wobtoka. Schorjenja tutoho elementarneho organa tworja zhromadnje ze schorjenjemi wobtoka smjertnu přičinu čisło jedyn w Němskej. Štóž je ćežko na wutrobu schorjeł, ma so husto z wulkimi wobmjezowanjemi we wšědnym žiwjenju bědźić.
Centrala krejneho wobtoka
„Posłuchaj lěkarja, prjed hač jeho trjebaš!“, serbske přisłowo namołwja.
Tuž wěnuje so student mediciny Pětr Dźisławk znatym a mjenje znatym chorosćam, zo by je čitarjam trochu bliže rozłožował (63).
Njejapke spinki a dyrkoty
„Posłuchaj lěkarja, prjed hač jeho trjebaš!“, serbske přisłowo namołwja.
Tuž wěnuje so student mediciny Pětr Dźisławk znatym a mjenje znatym chorosćam, zo by je čitarjam trochu bliže rozłožował (62).
Dźensa hišće wažny lěk
„Posłuchaj lěkarja, prjed hač jeho trjebaš!“, serbske přisłowo namołwja.
Tuž wěnuje so student mediciny Pětr Dźisławk znatym a mjenje znatym chorosćam, zo by je čitarjam trochu bliže rozłožował (61).
Hač do spočatka 20. lětstotka běchu infekciske chorosće smjertna přičina čisło jedyn w Němskej. Dźakowano wšelkim wuwićam w běhu zašłych něhdźe sto lět tomu dźensa hižo dawno tak njeje. Na jednym boku zahaji so něhdy masiwne polěpšenje wosobinskeje a zjawneje hygieny, žiwjenska kwalita so dźeń a bóle stopnjowaše a inwestowaše so do natwara chorownjow a chorobnych słužbow. Dale přinošowaše wězo tež postup moderneje mediciny k tomu, wutłóčić smjertne infekcije ze wšědneho dnja. Wot lěta 1923 šćěpješe so w Němskej pře difteriju, wot 1927 pře tetanus a wot 1936 pře dušacy kašel. Po Druhej swětowej wójnje sćěhowaše přewšo wuspěšna wakcinacija ludnosće pře tuberkulozu a spinalnu mortwicu. Z aliěrowanymi mocami dósta so po hrózbnej wójnje dalši inowatiwny srědk do Němskeje, kotryž hač do dźensnišeho milionam čłowjekow žiwjenje wuchowuje: penicilin.
Hdyž so wšitko wjerći (2. dźěl)
„Posłuchaj lěkarja, prjed hač jeho trjebaš!“, serbske přisłowo namołwja.
Tuž wěnuje so student mediciny Pětr Dźisławk znatym a mjenje znatym chorosćam, zo by je čitarjam trochu bliže rozłožował (60).
W zašłym wudaću Mediciny raz serbsce smy hłowywjerćenje definowali a zwěsćili, zo je za tajke mnoho přičinow. Nimo klasikarjow, kaž infekty a pjanosć, mjenowachmy benigne paroksysmalne wot połoženja wotwisne hłowywjerćenje jako daloko rozšěrjene schorjenje, při kotrymž tworja so w nutřkownym wuchu kamuški, kotrež runowahu poćežuja.
Hdyž so wšitko wjerći (1. dźěl)
„Posłuchaj lěkarja, prjed hač jeho trjebaš!“, serbske přisłowo namołwja.
Tuž wěnuje so student mediciny Pětr Dźisławk znatym a mjenje znatym chorosćam, zo by je čitarjam trochu bliže rozłožował (59).
Hłowywjerćenje je symptom, kotryž so často jewi. Definujemy jón jako mylenje rumnostneho začuća. Z toho rezultuje njewěsta runowaha, kotruž posudźujemy jako trašacu abo znajmjeńša mylacu. Riziko padnjenja so tak powjetša. Přičin hłowywjerćenja je dosć a nadosć. Na fetach na přikład tukamy na přewrótne reje abo přewulke mnóstwo słódnych napojow. Hdyž so z infektom bědźiš, so ći hłowa husto wjerći. To je cyle normalne a žana přičina so starosćić. Hdyž pak so někomu wšědny dźeń, hač doma hač na dźěle, přeco zaso wjerći, měł to znajmjeńša raz lěkarsce přepytować dać. Hdys a hdys dźě tča za tajkimi symptomami tež schorjenja runowahoweho system. Hłowny organ tohole systema nadeńdźemy w nutřkownym wuchu. Móžemy sej jón předstajić jako z kapalinu pjelnjeny labyrint, wobstejacy z třoch zawjerćanych chódbow a dweju dworow.
