Wjele basnjowa hrónčkowz temu serbstwo
Wo nowej zběrce Fryca Liba „Bóśon z Mósta – Pěsni a gronka“
Fryca Liba sym před lětami zeznał, jako přewza wón nawod Dźěłanišća za serbske kubłanske wuwiće Choćebuz – ABC, kotrež je zamołwite za zdźěłanje a wudawanje delnjoserbskeje šulskeje maćizny. Dźensa je Libo wuměnkar. Někotre jeho basnje znaju z knihi „Wjacornjejše stawanje – Dolnoserbske basni slědnych 50 lět“, wudateje 2000 w LND. Nětko je wušła zběrka jeho basnjow pod titulom „Bóśon z Mósta – Pěsni a gronka“ znowa w Budyskim serbskim nakładnistwje. Ilustrowała je ju Marion Kwicojc z Lipska.
„Djablisko“ – serbska njepřezjednosć
Přihladujemy, kak so Serbja mjez sobu blokuja, kak rozbrojene a zacybane wšo je. Nichtó z druhim wotewrjenje njerěči. Nastupajo nowelěrowanje sakskeho šulskeho zakonja zapodachu štyrjo wšelacy serbscy akterojo namjety. A stat wupyta sebi toho aktera, kiž jemu najbóle po hubje rěči. W Zwjazku serbskich wuměłcow mějachu wólby přewjesć. Njedóńdźe k tomu, dokelž njebě dosć kandidatow za předsydstwo. W rozprawje stareho předsydstwa a w diskusiji so pokaza, kak frustrěrowani wšitcy su. Tak namjetowaše něchtó, bóle zaćichim, w pozadku agěrować. Runje to pak je tón serbski kužmot, zo njeje žadyn transparentny dialog, zo knježa protekcionizm, falšnosć a intrigi.
Z nuzy rodźeny koncept tworjenja
JANKAHANKA: Towaršnostny spěwnik w modernym šaće
Erich jako originelny kurječk
Wjace hač dwěsćě drjewjanych mužikow – mjez nimi tež někotre wosebitostki – wobsedźi Budyski korčmar Frank Haase
Ruku spjasćenu, wobličo rozsudźene, haj nimale skostnjene – takle abo podobnje drje so mnozy na Ericha Honeckera dopominaja. Tak zrězbarjena pak je podobizna 1994 w Chile zemrěteho bywšeho statneho šefa NDR žadnostka w zběrce kurječkow Franka Haasy. Hižo do přewróta bě wón 15 centimetrow wulku rězbu darjenu dóstał. Tehdy sy kurječki lědma dóstał, čehoždla něchtóžkuli tajke jako hobby sam zhotowješe. Drjewjany Erich ze stronskim emblemom SED na hrudźi ma wosebitostku: Kur njestupa z trubki abo z nosa, kaž hewak zwučene, ale z wušow ...
Iniciatiwa njezměje wulki wuspěch
Rozžohnowacy so jednaćel Domowiny Bjarnat Cyž w interviewje ze Serbskimi Nowinami
Kónc lěta poda so jednaćel Domowiny Bjarnat Cyž, kiž je zastojnstwo dlěje hač 20 lět wukonjał, na wuměnk. Přičiny dosć, raz na jeho spore dźěło za třěšny zwjazk zhladować. Janek Wowčer je so z Bjarnatom Cyžom wo jeho skutkowanju rozmołwjał.
Kak hódnoćiće wuwiće Domowiny w zašłych 25 lětach, a je třěšny zwjazk „rěčnica serbskeho ludu“, kaž sama wo sebi praji?
Sorabija Lipsk je 300 lět
Čłonojo studentskeho towarstwa so dopominaja
Moje serbske wědomje skrućiłaWot 1987 do 1982 běch Sorabičan w Lipsku. Někotři ze mnu žurnalistiku studowacy komilitonojo kritizowachu, zo bydlach w Zejlerjowym internaće a nic z nimi w němskim. Ze serbskimaj komilitonomaj seminarneje skupiny rěčach rady serbsce, tež w přitomnosći Němcow. To mi porokowachu jako zamjo serbskeho nacionalizma. Na tym wšak bě Sorabija sobu wina. Ta je moje serbske wědomje skrućiła. Po štyrjoch lětach B-delnjoserbšćiny na Serbskej rozšěrjenej wyšej šuli (SRWŠ) w Choćebuzu mějach ćeže, rjanym absolwentkam Budyskeje SRWŠ hornjoserbske lubosćinske listy pisać. Tohodla a z dalšich přičin sym pola dr. Hynca Rychtarja na hodźiny hornjoserbšćiny chodźił. Wot spočatnje štyrjoch studentow běch jenički, kiž cyły kurs přetra. Ale je so wudaniło, kaž dźě mojej serbskorěčnaj synaj a prěnja wnučka dopokazuja. Móžach tež lěpje mi tehdy dowěrjenu chroniku Sorabije wjesć a w serbskim studentskim chórje sobu spěwać, mi so zda jako jenički z delnjołužiskeje SRWŠ.
Schadźowanka 2016
142. schadźowanka wotmě so minjenu sobotu w Budyskej „Krónje“, a zaso bě žurla kopata połna. Wulke potajnstwo kóžde lěto stej mjeno moderatora (1) kaž tež cyłkowny program (2). Kak su ludźo wotběh hódnoćili (3) a hač bě aftershow-party (4) znowa tak wulkotna kaž minjene lěta, wo tym rozprawja Jurij Bjeńš.
Z kóždym přećahom rostli
Lětsa zhladujemy na 70ćiny Serbskeje šule w Budyšinje. Wosebje šulerjo zakładneje šule su so ze stawiznami kubłanišća, předewšěm na polu kultury a sporta, rozestajeli.
Nawodnica zakładneje šule Annette Natušowa ma jubilej za dobru składnosć, šulerjam zašłosć jich kubłanišća zbližić. „Wšako žada sej hižo sakski kubłanski plan, zo zaběramy so w 3. a 4. lětniku ze šulu něhdy a dźensa. A za šulerjow, kotřiž štyri lěta pola nas wuknu, je tajki jubilej něšto wosebite.“ Tak su byli někotři spočatk šulskeho lěta w Stróži a su tam w šulskim muzeju zhonili, pod kotrymi wuměnjenjemi běchu dźěći něhdy wuknyli. We wuměłskim kubłanju su z pjerom a čornidłom pisali.
Kultura wosebite znamjo šule
„Typiske to za wučerku“ je wuprajenje, kotrež mi hnydom do mysli přińdźe, jako sedźu w Budyšinje pola Edity Cyžoweje w dobrej stwě a dohladam so na blidźe ležacych dokumentow. Wučerka na wuměnku je slědźiła za fotami a nastawkami w swojich podłožkach, powědacych wo stawiznach Serbskeje zakładneje a pozdźišeje Serbskeje polytechniskeje wyšeje, dźensa Budyskeje Serbskeje zakładneje a wyšeje šule. „Wot lěta 1959 běch wučerka na tejle šuli, a kóždy dźeń bě něšto wosebite“, wona praji. Wuwučowała je wšitke předmjety, hač na sport. Z 58 lětami přesta wučerić, po přewróće njeje hižo jako wučerka skutkowała.
Erlichtec dwór – swójbny domicil kaž tež rjemjeslniske a ...
Wot lěta 1990 namakaja lětstotki stare a wopušćene kładźite domske z regiona a před wuhlowej jamu při Erlichtec haće swoju nowu domiznu: na Rěčičanskim Erlichtec dworje.
Pomjenowali su Erlichtec dwór po hłubokokorjenjatych wólšach (Erle), kotrež nadeńdźemy wosebje w Błótach podłu groblow. Klětu swjeći tele jónkrótne rjemjeslniske a kulturne srjedźišćo w Rěčicach 20lětne wobstaće. Dawno je Erlichtec dwór ze wšelakimi w kładźitych domskich zaměstnjenymi tradicionalnymi rjemjesłami hornjołužiskeho regiona hole a hatow turistiske srjedźišćo. Pućowacy přichadźeja předewšěm ze Zhorjelskeho wokrjesa, z Wojerowskeje, Drježdźanskeje a Choćebuskeje kónčiny, tež ze serbskich a dwurěčnych wsow katolskich a ewangelskich wosadow runje tak kaž z Hamburga. „Publikum je měšany, wšako mamy tež najwšelakoriše zajimawe poskitki. Smy nadregionalny wulětny cil, kotryž je cyle pomału rostł“, Marion Gierth Rěčičanski Erlichtec dwór wopisuje. Z Lipska pochadźaca je jednaćelka wólnočasneho srjedźišća a jeho towarstwa.
