Na kóncu je to rozsud koalicije
Sakska přistaja tuchwilu na šulach dwě třećinje přidružnikow a jednu třećinu wukubłanych wučerjow. W přichodnych lětach ma swobodny stat kóžde lěto potrjebu 1 500 do 2 000 wučerjow. Frakcija CDU w Sakskim krajnym sejmje je tuž za to, wučerjam hač do staroby 42 lět status zastojnika přizwolić. Šulskopolitiski rěčnik frakcije Lothar Bienst wotmołwja tu na prašenja Milenki Rječcyneje.
Čehodla faworizuje frakcija CDU, sakskich wučerjow na zastojnikow powołać?
L. Bienst: Byrnjež mnozy čłonojo frakcije wo zastojnstwje wučerjow přeswědčeni njebyli, je tónle krok wažna naprawa, wjace młodych ludźi za sakski kubłanski system nawabić, jich tu dźeržeć a nazhonitych wučerjow a nazhonite wučerki wróćo zdobyć.
Wostanje tomu tak, zo maja so nimo nowych wučerjow jenož ći jako zastojnicy powołać, kotřiž su młódši hač 42 lět?
L. Bienst: Haj, tuchwilny staw jednanjow na tej warianće bazuje.
Kotre rozsudne argumenty su k tomu wjedli?
Swójbam wjace poskićeć
Z nowym wodźacym motiwom „Tu so zbožo jewi“ wabi jězorinowy turistiski region wo hosći. Andreas Kirschke je z naměstnym jednaćelom turistiskeho zjednoćenstwa Łužiska jězorina Marcusom Heberlu wo pozadkach, zaměrach a wusměrjenju noweho marketingoweho koncepta porěčał.
Knježe Heberle, za čo steji wodźacy motiw „Tu so zbožo jewi“?
M. Heberle: Moto zwjazuje stawizny, přitomnosć a přichod regiona. Wusměrja so na žiwjensku kwalitu a wjeselo w přichodnej dowolowej kónčinje.
Bě nowy koncept nuznje trěbny?
M. Heberle: Haj, dotalny bě z lěta 2009. Ramikowe wuměnjenja su pak mjeztym změnjene. Po zesunjenju dna při Horjanskim jězoru w lěće 2010 su přeco hišće wulke přestrjenje zawrjene. Turistiska infrastruktura, poskitki kaž tež přeća dowolnikow su so změnili. Tomu so z nowym konceptom přiměrjamy. Wón płaći nětko dźesać lět.
Što su zaměry noweho koncepta?
Angažement přećiwo zabyću
Politisko-historiske kubłanje je Wojerowskim kubłanišćam wažne. Milenka Rječcyna je so ze zamołwitej Regionalneho dźěłanišća za kubłanje, demokratiju a žiwjenske perspektiwy Wojerecy/Wuchodna Sakska (RAA) za tajke projekty Eriku Xenofontov rozmołwjała.
Kotre projekty zaběraja so z politiskohistoriskim kubłanjom šulerjow?
E. Xenofontov: Tuchwilu mamy dwaj poskitkaj. Přez cyłe šulske lěto wotměwa so projekt „Přećiwo zabyću“, zaběracy so z nacionalsocializmom. Wosebje powabliwe je zarjadowanje, na kotrymž witamy časowych swědkow a jich potomnikow a jězba do Auschwitza. Dalši projekt wěnuje so dobje NDR. Tež do njeho su rozmołwy z časowymi swědkami a studijna jězba zapřijate.
Wšudźe je rěč wo trajnosći projektow, we wobłuku RAA tohorunja?
E- Xenofontov: Haj, zwěsćamy, zo přichadźeja na zarjadowanja husto młodostni, kotřiž su so před lětami sami na projektomaj wobdźělili. Woni angažuja so potom w towarstwach abo na projektach k temam, na kotrež towaršnosć zdźěla pozabywa.
Z partnerskimi předewzaćemi
Powołanskošulski centrum „Konrad Zuse“ (BSZ) we Wojerecach přeproša zajimowanych šulerjow a jich staršich zajutřišim, sobotu, na dźeń wotewrjenych duri. A činja to prěni raz po nowym koncepće. Ze šulskim nawodu Wolfgangom Gösselom je so Silke Richter rozmołwjała.
Kak dny wotewrjenych duri na kubłanišću wuhotujeće?
W. Gössel: Dotal smy młodostnym regiona wobšěrny kubłanski poskitk našeho BSZ předstajili. Kóždy kolega je wo tym rozmyslował, kak móže kubłanišćo tón dźeń wopytowarjam informatiwne a zajimawe być. Nam bě přeco wažne, zo sej hosćo naš dom jenož njewobhladaja, ale zo su aktiwnje zapřijeći a wo wukubłanju derje informowani.
Čehodla ma to lětsa hinak być?
Serbski spěw w štyrjoch rěčach
Lětuša inscenacija Němsko-Serbskeho ludoweho dźiwadła na hłownym jewišću „Paradiz w dobrej stwě“ změje sobotu, 17. februara, premjeru w Budyšinje. Składnostnje toho je so Bosćan Nawka z dramaturgowku hry a zastupjerku intendanta za serbske dźiwadło Madleńku Šołćic rozmołwjał.
Knjeni Šołćic, premjera „Paradiza w dobrej stwě“ Markusa Köbelija so bliži. Što móžeće nam k stawej přihotow rjec?
M. Šołćic: Tuchwilu wšědnje probujemy, a přihoty běža po planje. Mjez druhim zaklinči znaty serbski spěw, kotryž smy do ameriskeje jendźelšćiny, šwicarskeje němčiny, francošćiny a japanšćiny přełožić dali. Zdokonjeli su to za nas Ornafec swójba z New Yorka z Benjaminom Nawku, z Berna pochadźacy klankodźiwadźelnik našeho domu Jan Schneider, Marija Šołćic z Nancy a Goro Kimura z Tokija. Za tydźeń přewjedźemy potom kompletne proby.
Lětsa skupina lajkow sobu hraje. Bě to zwoprědka wotpohlad?
Zhromadne dźěło skrućeć
Dana Dubil je nowa jednaćelka Němskeho dźěłarniskeho zwjazka (DGB) w regionje wuchodna Sakska. Jako naslědnicu Matthiasa Klemma su ju na konferency DGB Sakskeje loni w decembru w Lipsku do zastojnstwa wuzwolili. Axel Arlt je so z njej rozmołwjał.
Móža dźěłarnistwa hladajo na přesunjenja w towaršnosći, kotrež tež we wuchodnej Sakskej zwěsćamy, zajimy dźěłopřijimarjow hišće dosć zastupować?
D. Dubil: Definitiwnje haj. Wone móža dźěłaćerjow a přistajenych motiwować, jich organizować, so za jich prawa a zajimy zasadźeć, jich skutkownje do zjawnosće zapřijeć a skónčnje tež něšto zahibać.
Złožujeće so na to, zo je čłonstwo tudyšich dźěłarnistwow zaso přiběrało?
D. Dubil: Dźěłarnistwa we wuchodnej Sakskej rostu. Wšako smy so jako dźěłarnicy z rólu zastupjerja rozžohnowali. Stachmy so z dźěłarnistwom sobučinjenja. Dźěłaćerki, dźěłaćerjo a přistajeni z nami hromadźe postupuja. Móc, kotruž móžeš z teje zhromadnosće rozwić, je cyle hinaša, hač hdyž so jenož na zastupjerja powołuješ.
Što tči za dźěłarnistwom k sobučinjenju?
Hdyž maš wuhladyna přichod
Na Drježdźanskich wikach „Karrierestart“ je so tež meblowy zawod Maja z Kulowa předstajił. Zajimawe na tymle stejnišću bě, zo su wučomnicy sami wo sebi a swojim wukubłanju a wo zawodźe rozprawjeli. Předstajichu projekty a přikłady swojeho dźěła z pomocu digitalnych medijow. Jan Kral je so z wučomnicu Angelinu Schwarze rozmołwjał.
Byšće so prošu skrótka předstajiła.
A. Schwarze: Sym wučomnica w druhim wukubłanskim lěće. Chcu so stać z industrijowej překupču. Wukubłanje derje běži a sym tu na wikach, zo bych zawod a swoje dźěło bliže předstajiła.
Njejsće sama tu. Kajki je poměr mjez wučomnikami w zawodźe?
Wobšudnistwo ze žiwidłami spóznać je ćežko
W Smječkečanskim Domje swj. Jana přednošuje póndźelu, 29. januara, w 19.30 hodź. dr. Handrij Klimant na temu „Bój přećiwo wobšudnistwu ze žiwidłami“. Rodźeny Radworčan dźěła w zwjazkowym zarjedźe za škit přetrjebarjow a wěstotu žiwidłow w Berlinje (BVL). Marian Wjeńka je so z nim rozmołwjał.
Wy pochadźeće z Radworja a dźěłaće dźensa w Berlinje. Kajki bě Waš šulski, wukubłanski a powołanski puć?
Dr. H. Klimant: Dokelž so hižo z dwanaće lětami rozsudźich so ze skótnym lěkarjom stać, bě puć poměrnje runy. Abituru złožich 1989 na SRWŠ w Budyšinje, studowach w Lipsku a nětko dźěłam hižo nimale 18 lět we wobłuku škita přetrjebarjow a wěstoty žiwidłow. Wězo so tež na prěnje lěta rady dopominam, ale sobu najrjeńši čas bě wot lěta 2011 do 2015, jako skutkowach jako agrarny atašej w němskim pósłanstwje w Moskwje. Wróćo w Němskej dóstach nadawk, bój přećiwo wobšudnistwu ze žiwidłami sobu natwarić, štož je wulke wužadanje, ale tež jara zajimawe.
Na kotru temu sće promowował?
Překwapjenka a profesionalita
Michał „Černo“ Brězan je wot wšeho spočatka hłowny organizator jolka-swjedźenja. Bosćan Nawka je so z Nukničanom rozmołwjał.
Knježe Brězano, kak hódnoćiće ze stejnišća zarjadowarja lětuši swjedźeń?
M. Brězan: Nastupajo wotběh a wopyt je poprawom wšitko kaž wočakowane běžało. Překwapił je mje nimoměry dobry wothłós, a to nic jenož wjesnjanow. Program je so lětsa, kaž so zda, skoro wšitkim wopytowarjam lubił.
Na kóncu sće Michała Cyža počesćili. Njeje wón woprawdźe ničo wo tym wědźał?
M. Brězan: Ně, hewak dźě njeby to žana překwapjenka była. Tak je so akcija šlachćiła, a wón so jara wjeseleše. Bě načasu so jemu za dźěło jako wuměłski nawoda dźakować.
Što su Waše wosobinske wjerški?
M. Brězan: Kóžde lěto je to hinak, njeje móžno sej jednorje něšto wubrać a wosebje wuzběhnyć. Tónraz mějachmy hosći, čemuž dotal tak było njeje, ale je mje wosobinsce zwjeseliło.
Směmy jolku mjeztym jako profesionelnje organizowany swjedźeń wopisować?
Dowolnicy su z cyłeje Europy
Brězowski jězor je hižo dlěje hač 35 lět dowolowa idylka wšitkim, kotřiž lubuja měr a so rady kupaja. Tež tu profituja wo wuwiću, zo dale a wjace ludźi swój dowol w Němskej přežiwja. Jost Schmidtchen je so wo tym z jednaćelom zaměroweho zwjazka Lotharom Ahrom rozmołwjał.
Knježe Ahro, kak su so ličby wopytowarjow loni při Brězowskim jězoru wuwili?
L. Ahr: Z dokładnje 19 463 přenocowanjemi na přibrjohomaj za tekstil a FKK mějachmy loni stopnjowanje wo 400. Docpěli pak smy stopnjowanje jeničce na přibrjohu za FKK, hdźež mamy kupanišćo, stanowanišćo a předawanišći zakuskow. Tónle wobłuk je dźeń a woblubowaniši. Cyłkownje smy tam 5 931 přenocowanjow zličili.
Zwotkel kupacy, stanowarjo a dalši dowolnicy su?
