Z wudaća: srjeda, 23 meje 2018

Podstupim (SN/MkWj). Torsten Mak, předsyda Rady za serbske naležnosće Braniborskeje, měješe dźensa wažnej terminaj zmištrować: W Podstupimje schadźowaše so hłowny wuběrk krajneho sejma, zo by tež wo serbskich prašenjach wuradźował. Při tym dźěše wo namjet koaliciskeho knježerstwa SPD a Lěwicy, we wšěch wokrjesach serbskeho sydlenskeho ruma hłowneho zamołwiteho za serbske naležnosće zasadźić. Při tym ­kładu wažnosć na stejišćo serbskeje rady. Na naprašowanje našeho wječornika Torsten Mak do zahajenja posedźenja rjekny, zo su stejišćo rady hižo na wčerawšim prawidłownym posedźenju gremija přihotowali. „Sym wćipny na reakcije druhich stron sejma.“

Dalši termin Torstena Maka bě schadźowanje wědomostneho wuběrka krajneho sejma. Tam zaběrachu so mjez druhim z konceptom braniborskeho krajneho knježerstwa „Kultura dopominanja 1933–1990“ a chcychu při tym stejišćo serbskeje rady zapřijeć.

Brüssel (dpa/SN). Wjacori wobdźělnicy wčerawšeho woprašowanja Marka Zu- ckerberga su přesłapjeni na wuprajenja šefa internetneho portala Facebook reagowali. „To bě překrótke, přesłabe a substancielnje njedosahace“, rjekny frakciski šef europskich socialdemokratow Udo Bullmann w Brüsselu. Zuckerberg měješe zastupnikam Europskeho parlamenta rozłožić, kak chcył přichodnje zawěsćenje datow přetrjebarjow zaručić.

„Žana wotmołwa je tež wotmołwa“, měnješe Jan Philipp Albrecht wot Zelenych. „Najwažniše zwěsćenje toho wječora je, zo njeje Facebook sam kmany starosće přetrjebarjow rozpušćić.“ Politika měła hišće dokładnišo socialne syće dohladować. Tež Manfred Weber, frakciski šef konserwatiwneje EVP, njeje z wotmołwami 34lětneho miliardara spokojom. „Wón njebě jara přeswědčiwy, dokelž njeje na wšitke prašenja wotmołwił.

Format słyšenja bě tak nastajeny, zo dyrbješe Zuckerberg na wšitke prašenja hakle na kóncu wotmołwić. To jemu zmóžni so přeco zaso wuwinyć.

Wo Madźarskej chcedźa na zeńdźenju MIDAS inoficialnje rěčeć

Bratislava/Ostrava (SN/MiR). Oficialnje nimaja represalije nutřkokrajnych a wukrajnych žurnalistow, zaběrace so z Madźarskej, na lětušej generalnej zhromadźiznje MIDAS tema diskusije być. Schadźowanje w čěskim měsće Ostrava traje wot jutřišeho hač do njedźele. „Zboka ­zarjadowanjow pak bjezdwěla wo tym rěčimy“, wobkrući na naprašowanje SN Edita Slezáková, prezidentka Europskeho zjednoćenstwa dźenikow w mjeńšinowych a regionalnych rěčach (MIDAS), „wšako potrjechi postupowanje Madźarskeje wjacorych našich čłonow. Oficialnje pak stejišćo njezabjerjemy, dokelž njejsmy politiska organizacija, ale škitamy prawa mjeńšinowych nowin.“

Pomału młyny mlěja, ale wone mlěja. Tele prajidmo hodźi so nałožować tež na bonus studentam wučerstwa. Lěpšina to za tych, kotřiž móža dopokazać, zo maja wosebite kmanosće na polu serbskeje rěče. Potom, tak znajmjeńša rozsud sakskeho ministerstwa za wědomosć a wuměłstwo, móža sej je při požadanju za studij přiličić dać. Tele žadanje pak njeje dotal wobsah přijimanskich online-formularow na sakskich uniwersitach a wysokich šulach. Škoda! Zajimcy za studij wučerstwa dyrbja tuž swoje dokonjanosće ekstra zapodać. Lěpje by było měć wotrězk w přizjewjenskim online-formularu za studij, na přikład z prašenjom „Maće znajomosće a kmanosće na polu serbskeje rěče a kultury?“ a tomu dopokazy přidać. Snano so tajke prašenje bórze w formularu namaka? Štó wě? Wšako młyny wobstajnje dale mlěja, tež hdyž pomału. Milenka Rječcyna

Na Praskich Hradčanach dóńdźe 23. meje 1618 k podawkej, kotryž bě spočatk Třicećilětneje wójny. Čěske stawy, předewšěm protestantiscy zemjenjo, wo­barachu so krutym naprawym kejžora Matthiasa, kiž chcyše jich wot kejžora Rudolfa II. lěta 1609 spožčene priwilegije za škit ewangelskeje wěry wotstronić a ludnosć kraja k nawrótej ke katolskej wěrje nuzować. Hospodarstwo zemjanow bě so zesłabiło, a Němcy jich ze zastojnstwow wutłóčichu. Čěscy byrgarjo pak stonachu wysokich dawkow dla, a burja žadachu sej wuswojenje z robotow. Rozhorjeni čěscy zemjenjo zhromadźichu so tuž 23. meje 1618 před kencliju na Praskim hrodźe a ćisnychu kejžorskeho naměstnika Jaroslawa von Martineca, hrabju Wilhelma von Slavatu a tajneho pisarja Philippa Fabriciusa ze 17 metrow wysokim woknom. Podobne bě so hižo 200 lět do toho w radnicy stało, jako běchu­ přiwisnicy Jana Husa pod nawodom Jana Želivskeho 30. septembra 1419 němskich radźićelow z woknom ćisnyli, štož bě spočatk wojowanja husitow. Druhe­ Praske z-woknom-ćisnjenje 1618 je tak Třicećilětnu wójnu zawiniło.

Wjacore tysacy předewšěm młódšich lubowarjow spěšnych a přetwarjenych awtow su wokoło swjatkow 24. zetkanje VWjow na Bu­dyskim lětanišću wopytali. Tam bě wjele składnosćow, sej najwšelakoriše jězdźidła dokładnje wobhladać a je zdźěla na spek­takularne wašnje prezentować. Foto: Carmen Schumann

Pěskecy (JK/SN). Za organizatorow Pěskečanskeho swjatkowneho swjedźenja njeje lochko, wotměnjawy a zajimawy program nastajić. Lětsa pak mějachu ­za dźěći swjatki njedźelu wosebite zarjadowanje.

Pod hesłom „Dźensa dźemy do lěsa“ běštaj tamniši rewěrowy hajnik Harald Petrick a młody hońtwjer Beno Buk za­jimawu a naročnu wuprawu po lěsu přihotowałoj. Na połdrahodźinskim pućowanju po lěsu nazhonichu dźěći kaž tež jich starši tójšto wosebitosćow wo lěsu a předewšěm wo jeho wobydlerjach.

Zjednoćenje ze Sprjewinym Dołom a Halštrowskej Holu by lěpšiny měło

Wojerecy (AK/SN). Město Wojerecy měło móžne zjednoćenje ze susodnymaj gmejnomaj Sprjewiny Doł a Halštrowska Hola dokładnje pruwować. To podšmórny předsyda frakcije Swobodnych wolerjow w měšćanskej radźe Lutz Tantau wčera na wobydlerskej rozmołwje. „Při tym dyrbjeli zwěsćić, hač wobydlerjo fuziju chcedźa a kak zarjadnistwo k njej steji“, wón rjekny. Swobodni wolerjo chcedźa temu nastorčić a jako frakcija Wojerowskeje měšćanskeje rady kontakt k Swobodnym wolerjam Sprjewineho Doła nawjazać. Prěnje zasadne rozmołwy maja potom slědować.

Miłoraz (FAG/SN). Z jednym wjesołym a jednym płakacym wóčkom su minjenu sobotu w Miłoraskim młodźinskim klubje hejsowali. Dokelž běchu tam před wosom­ lětami posledni wjetši swjedźeń wotměli, so nětko ćim bóle wjeselachu, zo so na třistronskim statoku skónčnje zaso raz něšto hiba. Zdobom bě to po słowach organizatorow posledni swjedźeń tajkeho razu, prjedy hač bagry Wochožanskeje brunicoweje jamy wjes wotbagruja.

Zo bychu so na swoje rjane lěta we wsy zhromadnje dopominali, pokazachu wopytowarjam něhdźe 200 wobrazow, kotrež powědaja wo wjesnym žiwjenju. Te wobhladachu sej tohorunja bywši Miło­raženjo, kotřiž běchu z blišich a dalšich kónčin na swjedźeń přijěli.

Poněčim hotuja so wobydlerjo Miło­raza na swoje přesydlenje. Něhdźe 200 ludźi drje poćehnje zhromadnje do Slepoho, hdźež ma při Lěskowskim puću nowa bydlenska štwórć nastać.

Skućićelow lepili

Biskopicy. Mužow, kotrajž chcyštaj za­wčerawšim připołdnju w Biskopicach metal kradnyć, je policija lepiła. Skućićelej podaštaj so do njezamknjeneho domu, kotrež ma so spotorhać, a přihotowaštaj sej wšelake twarske dźěle z mosaza, kopora a drohowocla, zo bychu je pozdźišo wotwjezli. Jeju klepanje pak nimoducemu swědkej napadny, na čož tón policiju zazwoni. Zastojnicy běchu spěšnje na městnje a přepytachu twarjenje, hdźež 37lětneho a dźesać lět staršeho komplicu skónčnje nańdźechu. Wonaj běštaj so w ćmowej rumnosći schowałoj w nadźiji, zo policisća jeju njenamakaja. Zastojnicy zwěsćichu jeju personalije a přihotowanu rubiznu zawěsćichu. Wozjewjenka pospytneho padustwa dla je mužomaj nětko wěsta.