Tradicionalnu folkloru a futuristiske zynki dožiwili
Kamjenc (SN/bn). „Serbska hudźba mjez zańdźenosću a přitomnosću“ bě hesło zhromadneho koncerta we wobłuku festiwala šesćiměstow „Přińć a woteńć“, wuhotowaneho wot delnjołužiskeho kwinteta Serbska reja a tereministki Caroliny Eyckec. Něhdźe 30 zajimcow dožiwi wčera na žurli Kamjenskeje radnicy njewšědnu měšeńcu „staršeje serbskeje ludoweje hudźby a nowšich zynkow“, kaž bě nawoda Serbskeje reje Gregor Kliem hosćom zarjadowanja připowědźił.
Delnjołužiscy „ceptarjo“
Što pisanske stwy wšitko přeradźeja ...
Wustajeńca fotografikarja Jürgena Maćija w Kamjencu
Wćipnota ćěrješe mje kónc junija do Kamjenca. Připowědźene běchu „Městnosće pisanja – Łužiscy spisowaćeljo“ (SN tehdy rozprawjachu). A wězo wabješe tež nazhonjenje z mnoho dotalnych foto-wustajeńcow Jürgena Maćija: Z nich woteńdźeš přeco spokojny a zadźiwany z dokładnych, wěrnych pohladow, kotrež ći fotografikar skići.
Dokładne a wěrne pohlady do wuwića w našej towaršnosći
Dopominam so na přikład na „Krajiny města“ 2013 w Połčničanskim Rietschelowym domje abo na „Agrarne krajiny“ 2015 w Budyskim Serbskim muzeju. W pomjatku wostali su mi „Zetkanja na mjezach“, w Carnym Gozdźe (Schwarzheide) lěta 2014, hdźež bě wuměłc w městach z wobeju stronow Nysy njewšědne kućiki zapopadnył, skedźbnjejo na realne wuwića w našej towaršnosći. Znate su jeho zwobraznjenja gigantisce a hrožo skutkowacych krajin wuhlowych jamow abo fascinacija turbinow Hamorskeje milinarnje.
Kniha Erwina Hanuša wušła
Zestajeja filmowy rjad
Choćebuz (SN/CoR). Organizatorojo filmoweho festiwala Choćebuz zesylnjeja zhromadne dźěło z Institutom za slawistiku Podstupimskeje uniwersity z pilotowym projektom. Tak wuhotuja studenća we wobłuku dwusemesterskeho seminara wot apryla wosebity filmowy rjad za přichodny Choćebuski filmowy festiwal wot 5. do 10. nowembra. Program sekcije staji temu „Migracija we wuchodoeuropskim filmje“ do srjedźišća.
Nimo studowacych Podstupimskeje uniwersity wuknu tež ći z Europskeje uniwersity Viadrina Frankfurt nad Wódru w seminarje zakładne techniki, kak filmowy wuběr kuratěrować. Woni pisaja rozprawy wo filmach, kotrež su sej wobhladali, a teksty za katalogi wo wuzwolenych přinoškach. Na festiwalu wobdźěla so na filmowych rozmołwach a změja tam filmowcow interviewować. 23. oktobra chcedźa studenća film „Migracija we wuchodoeuropskim filmje“ runje tak kaž wuslědki seminara předstajić. Pilotowy projekt ma tež tomu słužić, slawistiku jako jedyn z tak mjenowanych małych předmjetow bóle do zjawnostneho fokusa přinjesć.
Napoleon Bonaparte
Myto Wojerecam
Drježdźany (SN/bn). Lětuši lawreaća sakskeho myta za kulturne kubłanje „Kultur.LEBT.Demokratie 2019“ su towarstwo Kulturna fabrika Wojerecy, powšitkownowužitna tzwr Societaetstheater Drježdźany, kwartěrowy management Prohlis a Kamjeničanske towarstwo ASA-FF. Sobotu je dr. Eva-Maria Stange (SPD), statna ministerka myto wupisowaceho sakskeho ministerstwa za wědomosć a wuměłstwo, institucijam po 2 500 eurach dotěrowane wuznamjenjenje přepodała. Wosebite myto a 1 000 eurow spožčichu kubłanskemu a kooperaciskemu projektej akterow z Torgauwa, Delitzscha a Püchauwa „Hódnota swobody“.
Wojerowčenjo su ze swojej inscenaciju „Město rejuje: Manifest“, stawizny města wot lěta 1950 hač do dźensnišeho scenisce wotbłyšćowace, „palace prašenje wizije solidariskeje, sebjewědomeje a swětej napřećo wotewrjeneje domizny towaršnosći spřistupnili“, rěka we wopodstatnjenju jury.
Dohromady 72 rozdźělnych iniciatiwow resp. towarstwow je so na wubědźowanju wobdźěliło. Jeničke łužiske přinoški běchu nimo hry Kulturneje fabriki Wojerecy namjety z Połčnicy, Njedźichowa, Wjelećina a Lubuša.
Maks Rječka
Wo škleńcach a hosćencach
Do zajimaweje wustajeńcy w domizniskim muzeju pohladnjene
Njeswačidło (ML/SN). Něhdźe 200 piwowych, winowych, palencowych a dalšich škleńcow za gastronomiju wuhlada wopytowar noweje wustajeńcy w Njeswačanskim domizniskim muzeju. Wone pochadźeja z minjenych sto lět, wosebje pak z NDRskeho časa, tak tež wabjenski plakat „Štóž piwo pije, pomha ratarstwu“. Nimale 180 škleńčanych eksponatow je najenk Njeswačanskeho Knježeho hosćenca David Härtel za přehladku přewostajił. Jeho staršej staj gastronomaj, a mać ma nětko hišće hosćenc w kupjeli w Nižej Wsy. David Härtel měješe tuž hižo zahe zwiski k škleńcam z korčmow, kotrež je jako młodźenc zběrać započał. Šěsć lět mjeztym wón Knježi hosćenc wosrjedź Njeswačidła wot gmejny wotnaja. Wot kónca minjeneho lěta je wulki lokal z korčmu, žurlu a přenocowanjemi jenički w Njeswačidle, wšako stej Wjesny hosćenc a lodowa kofejownja při haće zawrjenej. Jenož w lětnim času móžeš lodowu kofejownju w parku hišće wopytać.
Weimarska wustawa płaćiwosće nabyła
14. awgusta 1919 je Weimarska wustawa, prěnja demokratiska w Němskej, płaćiwosće nabyła. Tři dny do toho bě ju reichski prezident Friedrich Ebert (SPD) na durinskim hrodźe Schwarzenburg podpisał. Weimarska wustawa bě wot lěta 1919 do 1933 zakładny zakoń a zakład prěnjeje němskeje republiki. W njej běchu wudobyća Nowemberskeje rewolucije zakótwjene. Wustawa bě pomjenowana po prěnim městnje schadźowanišća Narodneje zhromadźizny, wušłeje z wólbow 19. januara 1919, kotrež wotměchu so pod terorom konterrewolucionarnych wobrónjenych korpsow. Wot 421 zapósłancow, mjez kotrymiž běchu prěni raz wjacore žónske, bě 236 z byrgarskich stron kaž Narodnokonserwatiwneje strony, Němskeje demokratiskeje strony (DDP) a Centruma. Socialdemokraća (SPD) běchu ze 163 zapósłancami a Njewotwisni socialdemokraća (USPD) z 22 politikarjemi zastupjeni.
Prěni prezident bě předsyda SPD Friedrich Ebert, šef prěnjeho knježerstwa socialdemokrat Philipp Scheidemann. Tón bě 9. nowembra 1918 w Berlinje republiku wuwołał. Knježerstwo bě koalicija ze stronow SPD, DDP a Centruma.
