20. julija před 75 lětami docpě 1. a 2. běłoruska fronta w boju přećiwo němskej Wehrmachće wažny wuspěch. Jeje armeje překročichu rěku Bug a po tym sowjetsko-pólsku statnu hranicu. Měsac do toho, 23. junija 1944, běchu 1. baltiska, 1., 2. a 3. běłoruska fronta ofensiwu „Bagration“ za wuswobodźenje Běłoruskeje zahajili.
Budyšin (SN/CoR). Nimale 23 000 přihladowarjow je 24. lětnje dźiwadło Němsko-Serbskeho ludoweho dźiwadła (NSLDź) dotal na hrajnišćo pod hołym njebjom na Budyskim Hrodźe přiwabiło, a tež předstajenje dźens wječor je wupředate. Lětuša hra „Na krótšim kóncu Słónčneje aleje“ po romanje we wuchodnym Berlinje wotrostłeho awtora Thomasa Brussiga a wot intendanta a režisera Lutza Hillmanna po wašnju musicala zwoprawdźena inscenacija je po zdaću zaso do čorneho trjechiła. „Wopytowarjo nimale třiapołhodźinsku produkciju jara chwala. Ludźo su cyle zahorjeni, a to wězo tež nas wjeseli. ,Słónčna aleja‘ je po ,Olsenowej cwólbje‘ woprawdźe wulke zbožo“, rozłoži za medijowe dźěło zamołwita sobudźěłaćerka NSLDź Gabriele Suschke.
Njedawno wotmě so druhi raz mjezynarodne zetkanje Syće młodych akademikarjow-sorabistow w Budyskim Serbskim instituće. Pjatnaće referentow je tam wo swojich slědźenjach rozprawjało. Někotre z nich chcemy w małym serialu předstajić.
Budyšin (jyh/SN). W lěće 2014 buchu „Towaršnostne nałožki a swjedźenje Łužiskich Serbow“ do němskeje lisćiny imaterielneho kulturneho herbstwa přiwzate. Kak pak so tute herbstwo jako resursa wužiwa a kak so dale dawa? Što to woznamjeni, „serbski“ być?
W swojim doktorskim dźěle na Leibnizowej uniwersiće Hannover přirunuje Jenny Hagemann, kak rozdźělnje bu słowjanske zasydlenje do dźensnišeho sebjezrozumjenja Hannoverskeho Wendlanda a Łužicy zapisane. Zdobom hodźitej so kónčinje hladajo na wuskutki energijoweje industrije přirunować – mjenujcy anti-atomowe hibanje tam a strukturna změna na zakładźe wudobywanja brunicy tu –, z kotrymiž matej wobchadźeć. Nimo toho stej wobaj regionaj na mjezy, kotrejuž wobydlerstwo je so w druhej połojce 20. lětstotka kruće změniło.
Folklorny festiwal we Łužicy je mjez serbskej młodźinu bytostny zaćišć zawostajił. Wosebje ruska skupina Chróšćanskeho nócneho programa młodostnych přeco hišće zahorja.
Chrósćicy (SN/pdź). Nejromonach Fejofan rěka Pětrohródska band, kotraž wustupi na ranju festiwalneje njedźele wot něhdźe 1:30 hodź. na Zahrodnikec-Grutkec statoku. Za mnohich młodostnych běše tutón wustup wjeršk lětušeho festiwala. Z cyle nowym hudźbnym stilom drum’n’bass-folka zamó skupina publikum zahorić kaž žana druha nócneho programa „Chróšćan specialita“.
Jako jedna z prěnich bandow scyła kombinuje Nejromonach Fejofan ruske ludowe spěwy z modernej elektroniskej drum‘n‘bass-hudźbu. Słowjansku hudźbu tajkeho razu njeběše młodźina we Łužicy hač dotal hišće słyšała. Publikum běše fascinowany, hudźby a prezentacije hudźbnikow dla.
Naročnu kulturu njemóžeš jenož na koncertnych žurlach w městach dožiwić. W Žornosykach hižo wjele lět dopokazuja, zo je to tež w cyle małej wsy móžno.
Žornosyki (CS/SN). Wjele wjace ludźi hač jeno 70 wobydlerjow bě wčera popołdnju w Žornosykach (Sornßig) pola Bukec, dokelž tam tójšto ludźi z Budyšina a Lubija a samo z Grodka přijědźe. Přičina bě koncert z melodijemi Johanna Straußa. Te předstajichu čłonojo orchestra Serbskeho ludoweho ansambla hromadźe ze solistku Susann Bartke, kotraž je hromadźe ze swojim mandźelskim Michaelom Bartke wobsedźerka hrodu a hosćićelka, a z tenorom Jensom Winkelmannom z Drježdźan. A samo dirigent Friedemann Schulz z jednym solom k poradźenju koncerta přinošowaše.
Hišće před pjatnaće lětami dyrbješe sej dowolnik-wjelečitar přemyslić, hač radšo dźěl drasty abo knihu wjac do swojeho kófra zapakuje. Mjeztym mamy swět digitalnych knihow. Bjezdwěla ma čitar e-booka dźensa lěpšinu, zo trjeba jenož hišće mały elektroniski nastroj, z kotrymž móže sej cyłu swoju biblioteku na jězbu sobu wzać. Jenička hranica wobsteji w tym, hač kniha digitalnje předleži.
Dopominam so hišće derje na diskusije, hač je e-book tótka ćišćaneje knihi. Ta abo tamna knihićišćernja čuješe so snadź hižo w swojej eksistency wohrožena. Hdyž pak dźensa konsumowe ličby wobkedźbujemy, zwěsćamy zajimawy fenomen. Hačkuli je ličba čitarjow e-bookow w Němskej wot lěta 2010 wo 500 procentow rozrostła a poskitk dale přiběra, dotal wo digitalnej rewoluciji na polu knihow rěčeć njemóžemy. Podźěl předatych e-bookow porno ćišćanym pendantam hižo cyłu chwilu pod šěsć procentami stagněruje.
Kruty wobstatk folklorneho festiwala je stajnje sobotu na zažnym popołdnju wuhotowany kulturny forum. Lětuša tema zarjadowanja bě prašenje „Kak spěchuje stat/zjawnosć wašu kulturu?“. Dohromady wosom wukrajnych hóstnych skupin bě tónraz wobdźělenych.