„Lift do słowjanskeje doby“

wutora, 29. oktobera 2019 spisane wot:

Muzejownicy so nětko w Oldenburgu zetkali

Oldenburg (SN/CoR). Mjeztym hižo 5. zetkanje słowjanskich muzejow wotmě so minjeny tydźeń w Oldenburgu. Holsteinske město běše na starym słowjanskim hrodźišću nastało. Ze serb­skeje strony staj so Andrea Pawlikowa z Budyskeho a Werner Měškank z Cho­ćebuskeho Serbskeho muzeja wobdźě­liłoj. Hakle loni bě spěchowanske to­war­stwo Serbskeho muzeja Budyšin z ho­sćićelom zetkanja, kotrež bě towarstwo Wendischer Freundes- und Arbeitskreis z wend­landskeho Łuchowa (Lüchow), mjeztym asociěrowany čłon Domowiny, lěta 2016 do žiwjenja zwołało.

Přaza a sceny wo připołdnicy

wutora, 29. oktobera 2019 spisane wot:
Ćišćanska rejwanska skupina je minjenu njedźelu w rjedźe lětušich nazymskich koncertow Załožby za serbski lud w Radworskej „Meji“ pokazała, kak wušiknje a derje zamóža so jich čłonojo k hudźbje hibać a wjerćeć. Mjez druhim pokazachu přitomnym wurězki ze swojich programow wo přazy a wjacore rejwane sceny wo připołdnicy. Foto: Werner Müller

Jan Awgust Zoba

wutora, 29. oktobera 2019 spisane wot:
29. winowca 1869 bě so pozdźiši zapósłanc Sakskeho krajneho sejma Jan Awgust Zoba w Kołwazu (Kohlwesa) pola Bukec (Hochkirch) serbskej burskej swójbje narodźił. Pjeć lět bě na Budyskim gymnaziju, zo by teologiju studował. Chorosće dla dyrbješe pak jón wopušćić. Po wulěkowanju pom­haše na nanowym kuble w Čornjowje (Zschorna), kotrež pozdźišo přewza. Bórze sta so z wjesnjanostu Čornjowskeje gmejny. Dokelž so politisce a narodnje sylnje angažowaše, bu wón jako kandidat Wjesneho wólbneho towarstwa 1901 w 5. sakskim wólbnym wokrjesu za zapósłanca II. komory sakskeho sejma wuzwoleny. W zastojnstwje wosta hač do smjerće 7. januara 1911. Wot lěta 1903 nawjedowaše zhromadnje ze swojim kolegu, zapósłancom Michałom Koklu, Wjesne wólbne towarstwo. 1903 přistupi Maćicy Serbskej, kotrejež schadźo­wanja jenož pilnje njewopytowaše, ale je tež jeje zaměry aktiwnje podpěrał a serbstwo w zjawnosći přećiwo wšoněmcam zakitował. Statne wyšnosće a zarjady jeho tohodla často kritizowachu­, čemuž pak so njepodwoli. W nekrologu za Zobu rěkaše: „Wšudźe, hdźež bě jeho pomoc w Serbach trěbna a požadana, so wón kruće zasa­dźowaše.

W Praze so přihotowali

póndźela, 28. oktobera 2019 spisane wot:

Přihoty na 145. schadźowanku zahajene

Budyšin (SN/CoR). Na mjenje blidow, za to­ na tróšku wjace městna za rejwanje po programje maja so wopytowarjo lě­tušeje schadźowanki nastajić. Za něhdźe 250 ludźi budźe městno za blidami. „Cyły delni foyer planuja za rejwanje. Wjac jědźow tohorunja poskića“, zdźěli nastupajo lońše deficity zamołwita ze stron Załožby za serbski lud Jana Pětrowa.

145. schadźowanka budźe 23. no­wem­bra druhi raz we hłownym domje Němsko-Serbskeho ludoweho dźiwadła w Budyšinje. Oficialna deadline za přizjewjenje přinoškow bě 21. oktobra, intensiwna přihotowanska faza nětko tuž běži. Hač móžemy so na serbsku Gretu Thunberg na lětušej schadźowance wjeselić, to nochcyše Jakub Wowčer, kiž je znowa zhromadnje z Maximilianom Kralom reži­ju zetkanja serbskich šulerjow, stu­dowacych a akademikarjow přewzał, hi­šće­ přeradźić. Zo pak budu klimowa změ­na,­ wuhlo kaž tež naslědnosć temy, kotrymž chcedźa so studentske cyłki a maturanća wěnować, je nětko hižo jasne.

Michał Lorenc je dźiwadźelnik a zamóže genialne teksty pisać. Wo tym móžachu so wčera zajimcy na zarjadowanju w rjedźe Łužiske literarne dopołdnjo přeswědčić.

Budyšin (CS/SN). Prěnje zarjadowanje w lěće 2003 zahajeneho rjadu Łužiske lite­rarne dopołdnjo, kotrež organizuje Němsko-Serbske ludowe dźiwadło Budyšin, je so w nowej hrajnej dobje hnydom derje započało. Zajim na wčerawšim čitanju Michała Lorenca składnostnje jeho 80. narodnin bě tak wulke, zo dyrbjachu je z mjeńšeje do wulkeje žurle Budyskeho Dźiwadła na hrodźe přepołožić. A tež ta bě skónčnje kopata połna.

W lěće 2003 bě Michał Lorenc rjad z čitanjom zahajił – w lěće, kotrež bě za njeho połne wosudow. Ćežkeje chorosće dla dyrbješe so aktiwny dźiwadźelnik na wuměnk podać. Kaž wón rozkładźe, nochcyše so zadwělowanju podać a spisa prěni z dweju dotal njewozjewjeneju tekstow „Kaspar Hanswurst auf Diplomatenjagd“, kotryž je wčera předčitał. Jedna so wo klankowe předstajenje, za kotrež je Lorenc sam figury stworił. Prjedy hač wón wčera z pomocu kolegow hru scenisce přednjese, je hišće dalši tekst z lěta 1983 čitał.

Nowa hodowna stawizna wušła

pjatk, 25. oktobera 2019 spisane wot:

Budyšin (SN). Napjatu nowu hodownu stawiznu „Jank a Majka w njebjesach“ je Dorothea Šołćina za dźěći wot štyrjoch lět spisała. Rjane barbne ilustracije k tomu zhotowi Friederike Ablang.

Wo čo dźe w hodownej knize? Na torhošću wosrjedź stareho města je dźeń do patoržicy wulki tohuwabohu. Jank a Majka chcetaj kaž tamne dźěći z ho­berskim kołom sobu jěć. Ale kak to, hdyž nimataj pjenjezy? Staršej dyrbitaj lutować, a jězba je droha. Móhłoj sebi dźěsći něšto zasłužić? A što je z rumpodichom?

We wobłuku Serbskeho kulturneho lěta w Krajnej wědomostnej bibliotece Liberec­ wotewrěchu minjenu wutoru přehladku „KRABAT – Legenda abo woprawdźitosć“ , kotruž bě Serbski muzej Budyšin zhromadnje z towarstwom Socie­tas Amicuum Liberec organizował a z požčonkami podpěrał.

Liberec (CB/SN). Nimo zastupjerjow Budyskeho Serbskeho muzeja wobdźělichu so na wotewrjenju tež referent za kulturu a wukraj Domowiny Clemens Škoda, wuměł­caj Regina Herrmannowa a Jörg Tausch kaž tež genealog Hans-Jürgen Schröter. Dźiwadłowa skupina Spojaček z Libereca zahra na to klankodźiwadło po motiwach serbskeje powěsće.

Nazymske prózdniny běchu mnohim łužiskim šulerjam, mjez druhim tójšto čłonam 1. serbskeje kulturneje brigady, lětsa tro­chu­ hinaše wokřewjenje. Tónraz su w Němsko-Serbskim ludowym dźiwadle pod nawodom awtora a režisera Měrka Bran­kačka za klětu planowanu premjeru inscenacije „Prěki – durich – loborka“ probowali. Produkcija je zhromadny projekt Kamjentneho domu a Młodźinskeho dźiwadła Serbskeho gymnazija Budyšin we wobłuku akcije „Pop2go“. Foto: SN/Maćij Bulank

We wobłuku wosebiteje wustajeńcy Sorbian Street Style měješe Budyski Serbski muzej prózdninski poskitk, zo móhli so tež najmjeńši z tematiku zaběrać. Ronda, Milena a Rebecca Wöppelowa (wotlěwa) su tam wčera zhromadnje paslili. Přehladka wo serb­skej drasće w modernym stilu je hač do 1. měrca 2020 přistupna. Foto: SN/Maćij Bulank

Kritizuje medije wuchoda dla

pjatk, 25. oktobera 2019 spisane wot:

Mnichow (dpa/SN). Jednaćelka powěsćoweho sćelaka n-tv Tanit Koch kritizuje medije we wobchadźenju z wuchodom Němskeje. „Rozprawnistwo wo wuchodnej Němskej runja so we wulkim dźělu safaristwu“, rjekny wona wčera na Mnichowskich medijowych dnjach. Tam wumjetowaše žurnalistam „moralisku nadutosć“. Hdyž medije cyłe kónčiny jako přewažnje prawicarske wočornjeja, „nje­trjebamy so dźiwać, zo mamy jako branša problemy sej dowěru zdobyć“. Scyła je w redakcijach Němskeje přemało mnohotnosće a přemało rozdźělnych biografijow, rjekny bywša šefredaktorka nowiny Bild, kiž je dźensa tež šefredaktorka centralneje redakcije medijoweje skupiny RTL. „Je ćežko w redakciji konserwatiwneho katolika namakać.“

Programowy direktor telewizijneho sćelaka ARD Volker Herres wupraja so za to, w žur­nalistiskim dźěle „rozumnje jednać, nic tak jara z rozhorjenosću: Dajće nas mjenje kaž Trump jednać.“ Politiske diferency měli so wudiskutować, bjez „mora­liskeje heje“. Zamołwitosć žurna­listow je wo dialog so prócować, runje tam, hdźež to wosebje boli.

Chróšćan Šulerjo

nowostki LND