Přistajeni Budyskeje twornje kanadiskeho wagonotwarca Bombardier su dźensa za wyše­ mzdy stawkowali. Dźěłarnistwo IG metal žada sej w tuchwilnych tarifowych jednanjach pjeć procentow wjace pjenjez. Z hodźinu trajacym warnowanskim stawkom dźěławi tute žadanje potwjerdźichu. Wone złožuje so na stabilne hospodarske wuměnjenja a na dobre wuhlady w branši, rěčnicy dźěłarnistwa zwuraznichu. Dźěłodawarjo žadanje dźěłarnistwa dotal wotpokazuja. Foto: SN/Maćij Bulank

Berlin (dpa/ch/SN). Nižozemska wotnožka organizacije Greenpeace je medijam dźensa cyłkownje 240 stron dotal tajneho jednanskeho teksta transatlantiskeho wikowanskeho dojednaja TTIP přewostajiła. Z dokumentow, kotrež nowinje Süddeutsche Zeitung kaž tež sćelakomaj WDR a NDR předleža, wuchadźa, zo knježerstwo USA Europu při jednanjach wjele sylnišo pod ćišć staja hač dotal znate. Greenpeace kritizowaše, zo Europje wikowanskeho dojednanja dla słabše wobswětowe standardy hroža. „Štož je so dotal z tychle tajnych jednanjow do zjawnosće předrěło, klinči kaž špatny són. Nětko wěmy, zo móhł so wón bórze zwoprawdźić“, zdźěli rěčnik Greenpeace.

Zeleno-čorne koaliciske zrěčenje

póndźela, 02. meje 2016 spisane wot:
Stuttgart (dpa/ch/SN). Koaliciske zrěčenje po cyłym Zwjazku prěnjeho zeleno-čorneho krajneho knježerstwa w Badensko-Württembergskej steji. Kaž powěsćernja dpa zhoni, je so wulke jednanske koło Zelenych a CDU wčera w Stuttgarće na naćisk dojednało. Wotum stronskeju zjězdow Zelenych a CDU pak hišće njepředleži. CDU zetka so pjatk na stronski zjězd, sobotu Zeleni. Na wólbach krajneho sejma 13. měrca běchu so Zeleni prěni króć w Němskej z najsylnišej politiskej mocu stali. Zeleno-čorny zwjazk ma ministerski prezident Winfried Kretsch- mann nawjedować. CDU je prěni króć w Zwjazkowej republice Němskej partner w krajnym knježerstwje ze Zelenymi.

Tež mjeńšinyw programje AFD

póndźela, 02. meje 2016 spisane wot:

Stuttgart/Budyšin (dpa/SN/MkWj). Na swojim kónctydźenskim stronskim zjězdźe je Alternatiwa za Němsku (AfD) swój prěni stronski program wobzamknyła. Něhdźe 2 000 delegatow zakótwi w nim zasady politiskeho dźěła. Tam steja sady kaž „Islam njesłuša do Němskeje“ abo „Němska wodźaca kultura město multikulturalizma“. Stronje pobrachowaše wot jeje załoženja w lěće 2013 program.

W prašenju ćěkancow delegaća wosebje dołho diskutowachu. Spočatnje chcychu migraciju z „cuzych kulturnych kruhow“ do Němskeje dospołnje zakazać. Na kóncu so dojednachu, zo dyrbjeli wukrajni­ fachowcy po přikładźe Kanady do Němskeje přińć směć.

Reakcije na zjězd strony AfD běchu zdźěla razne. Generalny sekretar CDU Peter Tauber kritizowaše, zo chcyła AfD wróćo k Němskej, kotraž wšak w tej formje nihdy eksistowała njeje. „To njeje konserwatiwne, to je reakcionarne“, rjekny Tauber­ nowinarjam. Generalnej sekretarce SPD Katarinje Barley je zjězd dopokaz, kak „njemoderna a zastarska“ AfD je. Centralna rada Židow je sej wěsta, zo Alternatiwa za Němsku ze swojimi pozicijemi samo wustawu rani.­

To słuša do zjawnosće

póndźela, 02. meje 2016 spisane wot:
Na sprawnosć a solidaritu njejsu rěčnicy wčera na mejskich swjedźenjach jeničce we Łužicy apelowali. Namołwa němskim a serbskim wobydlerjam, mjez sobu solidarniši być, pak bě jenož we Wojerecach słyšeć. Tak steješe njedawny rozsud Zho­rjelskeho­ statneho rěčnistwa, nadběhi na serbskich­ młodostnych chłostanskoprawnisce dale njesćěhować, hišće raz w srjedźišću. Argumentacija statnych rěčnikow ze serbskeho wida njepřeswědča. Wo wjele hórše pak je to, štož nětko myslenje po­trje­chenych młodych Serbow postaja: Zakitowarjo prawniskeho stata njespóznawaja brizantnosć pada, přicpěwaja jemu skerje raz „wjesneje bijeńcy“. To njeje jeno serbska naležnosć, ale znajmjeńša łužiska, skerje pak cyłeje towaršnosće. Tohodla bě prawje, zo je Hajko Kozel tole 1. meje we Wojerecach zjawnje tematizował. Tohodla­ je wažne, zo su Němcy a Serbja mjez sobu solidarni. Axel Arlt

Budyšin (SN/MkWj). Skupina senatorow z Čěskeje republiki je minjeny pjatk Łužicu wopytała. Hłowny zaměr jězby politikarjow bě so bliže z kónčinu zeznajomić, kotraž je mnohim z nich jenož „marginalnje“ znata, kaž ze zdźělenki Budyskeho krajnoradneho zarjada wuchadźa. Tón bě wopyt čěskich hosći přihotował, po tym zo bě senator Jiří Vosecký w februaru pola krajneho rady Michaela Hariga (CDU) pobył. Senatorojo přisłušeja dźěłowej skupinje, zaběracej so wosebje z regionalnym wuwićom a z móžnosćemi spěchowanja, kotrež so w pomjeznej kónčinje z pomocu wotpowědnych programow Europskeje unije skića. Z wulkim zajimom sćěhowachu čěscy hosćo tuž přednošk 1. přirjadnika krajneho rady, něhdyšeho Łazowskeho wjesnjanosty Uda Wićaza, wo Budyskim wokrjesu.

To a tamne (02.05.16)

póndźela, 02. meje 2016 spisane wot:

Dospołnje nimokulił je so dobry skutk 69lětneho w badensko-württembergskim Dettingenje: Muž chcyše wčera z pomocu płunoweho palaka njerodź wotpalić, kotraž na boku susoda při płoće rosćeše. Při tym pak so dwaj metraj wysoki a 24 metrow dołhi žiwy płót susoda zapali. Płomjenja so nimo toho hišće na parkowace awto rozpřestrěchu, načinjejo ně­hdźe 10 000 eurow škody. 17 wobornikow dyrbješe woheń hašeć.

Špatne kmanosće kucharjenja su 27lětneho Braniborčana bjezmała do jastwa přinjesli. Muž bě sobotu rano rybu w pónoji pražił, před telewizorom pak na nju zabył. Susod, kur wuhladawši, zawoła policiju a wohnjowu woboru. Při přepruwowanju personalijow zastojnicy zwěsćichu, zo předleži wukaz zajeća, dokelž njebě wón chłostanku zapłaćił. Muž pokutu nablaku zapłaći a so tak zajeću wuwiny.

Nowy biskop

pjatk, 29. apryla 2016 spisane wot:

Drježdźany (SN). Swjećacy biskop Heinrich Timmerevers z Münstera ma so z nowym biskopom Drježdźansko-Mišnjanskeje diecezy stać. Tole zdźěli dźensa ordinariat biskopstwa. Krajnej knje-žerstwje Sakskeje a Durinskeje stej rozsudej hižo přihłosowałoj. 63lětny Timmerevers naslěduje Heinera Kocha, kiž bu jako arcybiskop do Berlina powołany.

Swójbni, přećeljo a kolegojo su so dźensa na lěsnym pohrjebnišću w Berlinje­Zehlendorfje z dźiwadźelnicu Hendrikje Fitz rozžohnowali. 54lětna bě 7. apryla na raka zemrěła. Wot lěta 1998 hraješe wona fyzioterapeutku Piju Heilmann we woblubowanej lěkarskej seriji­ sćelaka ARD „In aller Freundschaft“. Minjenu wutoru je šěsć milionow ludźi poslednje pokročowanje z njej widźało. Foto: dpa/Jörg Carstensen

Němska zwólniwa

pjatk, 29. apryla 2016 spisane wot:
Berlin (dpa/K/SN). Němska je zwólniwa, wobdźělić so na zesylnjenju wójskow NATO­ we wuchodnych zwjazkarskich krajach. „Wo tym rozsudźa na wjeršku NATO we Waršawje“, praji rěčnik zwjazkoweho ministerstwa za zakitowanje. Wotmyslene je w Litawskej zaměstnić wosebity bataljon, do kotrehož sćelu wšelake kraje jednotki, po wěstym času so wotměnjace. Zwjazkowa republika móhła na tym z kompaniju sobu skutkować, ze 150 do 250 wojakami tuž. Ba­taljon wobsteji z třoch do šěsć kompa­nijow. Swoju wuchodnu flanku je NATO ze wšelkimi naprawami­ hižo zesylniła, tak z wjace manewrami w statach, susodźacych z Ruskej. Lětsa sćele tam NATO 5 500 wojakow­ na zwučowanja, něhdźe 500 wjace hač loni.

nowostki LND