Sta ludźi su so wčera wječor w kaliforniskim měsće Thousand Oaks zhromadźili, zo bychu ze swěčkami w ruce wopory masakra wopominali a so za nich modlili.­ W nocy na štwórtk bě 28lětny bywši wojak we woblubowanym hosćencu třěleć započał a dwanaće­ hosći morił, doniž so sam njezatřěli. Foto: dpa/Ringo H.W. Chiu

Etat 2019 zdźěłany

pjatk, 09. nowembera 2018 spisane wot:
Berlin (dpa/SN). Wulka koalicija CDU a SPD chce klětu wjace pjenjez za zakitowanje, wuwićowu pomoc a socialne naležnosće wudać. To je etatowy wuběrk zwjazkoweho sejma na zakónčacym wuradźowanju dźensa rano w Berlinje wobzamknył. Etat 2019 předwidźi wudawki 356,4 miliardow eurow, nimale 13 miliardow wjace hač lětsa. Nowe kredity mjeztym šeste lěto za sobu brać nochcedźa. Zwjazkowy sejm dyrbi etat hišće schwalić. Jasnje powjetšeny je etat zakitowanskeho ministerstwa. Tón ma na 43,2 miliardźe eurow porno 38,5 miliardam lětsa rozrosć. Ministerstwo za wuwićowu pomoc dóstanje 10,2 miliardźe eurow (lětsa 9,4). Najwjace pjenjez wudadźa za dźěło a socialne: Budu to 145,3 miliardy porno 139,2 miliardomaj lětsa.

Berlin (dpa/SN). Łužica ma dwě nowej slědźenskej zarjadnišći dóstać. To připowědźištaj zapósłancaj SPD zwjazkoweho sejma Thomas Jurk a Ulrich Freese po wčerawšim posedźenju etatoweho wuběrka. Tak ma so jedne z dweju stejnišćow Fraunhoferskeho instituta za energijowu infrastrukturu a geotermiju we Łužicy zaměstnić. Wottud hodźi so lěpje na Braniborsku technisku uniwersitu Zły Komorow-Choćebuz a na Drježdźansku Technisku uniwersitu nawjazać. Doskónčnje rozsudźi wo tym Fraunhoferski senat. Dalši impuls za strukturnje słabu Łužicu je, zasydlić wotnožku Němskeho centruma za lětarstwo a swětnišćo w Choćebuzu abo Žitawje/Zhorjelcu.

Historiski dźeń wopominali

pjatk, 09. nowembera 2018 spisane wot:

Berlin (dpa/SN). Nowemberska rewolucija 1918 – pogromowa nóc 1938 – powaleje murje 1989: Z mnohimi zarjadowanjemi su dźensa w Berlinje 9. nowember wopominali. W zwjazkowym sejmje steješe stota róčnica wuwołanja republiki na kóncu Prěnjeje swětoweje wójny w srjedźišću. K tomu rěčeštaj zwjazkowy prezident Frank-Walter Steinmeier a prezident sejma Wolfgang Schäuble. Wopominanje steješe pod hesłom „Wosudny dźeń Němcow“. Při tym wopominachu tež přesćěhanje židowskich wobydlerjow a kónc dźělenja Němskeje.

Steinmeier bě hižo wčera namołwjał, na Nowembersku rewoluciju 1918 pozitiwnje spominać. „Tehdy bu parlamentariska demokratija w Němskej zrodźena“, wón rjekny. Demokratija njeje samozrozumliwa, ale bu wuwojowana. Tójšto muži a žonow je za to swoje žiwjenje dało.­ „Dopominamy pak so tež na to, kak zahubne je, hdyž sej přećiwnicy demokratije wjetšinu zdobywaja.“

Centralna rada Židow wopominaše w Berlinskej synagoze na Rykowej antisemitiske namócnosće w nocy wot 9. na 10. nowember 1938. Tam wočakowachu zwjazkowu kanclerku Angelu Merkel (CDU) a prezidenta centralneje rady Židow Josefa Schustera.

Lobbyisća trěbni

pjatk, 09. nowembera 2018 spisane wot:
To je bjezdwěla dobra powěsć: We Łu­žicy chcedźa dwě slědźenskej wotnožce zaměstnić: Fraunhoferskeho instituta w Złym Komorowje a centruma za lětarstwo a swětnišćo w Choćebuzu. To pak njeje Boži dar. Stajnje steja za tajkimi podawkami konkretne wosoby, kotrež su sej to wuwojowali. W tym padźe staj to łužiskej zapósłancaj zwjazkoweho sejma Thomas Jurk a Ulrich Freese. To samsne płaći za Marka Šimana. Tón chce přichodnu póndźelu zwjazkowemu nutřkownemu ministrej Horstej Seehoferej nowy kompetencny centrum policije w Budyšinje předstajić. Wo njón bě Šiman minjene lěta runje tak wojował kaž wo zaměstnjenje wotnožki Rózborskeje policajskeje wysokeje šule w Budyšinje. Mjenowani třo su takrjec jako lobbyisća na dobro Łužicy po puću. Myslu-li na wužadanja, kotrež po kóncu wudobywanja brunicy na nas čakaja, sym sej wěsty, zo trjebamy hišće wjele wjace lobbyistow. Marko Wjeńka

To a tamne (09.11.18)

pjatk, 09. nowembera 2018 spisane wot:

Swoju wowku z awta wuzamknył je dźesać měsacow stary hólc w Mnichowje. Po wulěće do bayerskeje krajneje stolicy chcyše so wona z wnučkom zaso na dompuć podać. Hólčk sedźeše hižo připasany w swojim dźěćacym sydle – a měješe klučik awta z dalokoposłužowakom w ruce. Jako chcyše žona do jězdźi­dła zalězć, pak běchu durje zamknjene. Wohnjowi wobornicy dyrbjachu wokno awta rozbić. Po sporjedźenju wokna móžeštaj skónčnje wotjěć.

Mučnota bě za paducha w badensko-württembergskim Crailshaimje zahubna. 20lětny bě wčera hižo nabóčny fašk awta wurumował, jako jeho spar přemó. Rano 28lětnej žonje napadny, zo awto jeje sotry hinak steji hač hewak, a dźěše pohladać. Při tym wuhlada cuzeho, kiž w awće sedźo spaše. Policija muža, kiž steješe pod wliwom alkohola a drogow, na to wubudźi a zaja.

Elektrifikacija nuznje trěbna

štwórtk, 08. nowembera 2018 spisane wot:

Projekt Trans-Borders (přez mjezy) zaběra so wot 2017 do 2020 we wobłuku programa EU Interreg za centralnu Europu z tematiku, mjezy překročacy zjawny wobchad mjez hłownymi wobchadnymi koridorami polěpšić. Wobdźělenych je dźewjeć partnerow z Korutanskeje, Słowjenskeje, Čěskeje, Pólskeje a Sakskeje. Swoju połčasowu konferencu wotměchu wčera w Budyšinje.

Budyšin (SN/at). Najebać rozsud zwjazkoweho ministerstwa za wobchad a infrastrukturu, elektrifikaciji železniskeje čary Drježdźany–Zhorjelc wjetšu prioritu njepřicpěwać, hraješe zwisk mjez Drježdźanami a delnjošleskej stolicu Wrócławjom runje pod aspektom projekta Trans-Border wčera bytostnu rólu.

Z awtotwarcami so zetkał

štwórtk, 08. nowembera 2018 spisane wot:

Berlin (dpa/SN). W krizy dieselowych awtow dla je so zwjazkowy minister za wobchad Andreas Scheuer (CSU) dźensa w Berlinje z wodźacymi zastupnikami němskeje awtoindustrije zetkał. Hłownje dźěše wo to, štó měł planowany přetwar staršich dieselowych awtow na dobro lěpšeho powětra zapłaćić. Šefojo awtobranše nochcychu so do posedźenja wo tym wuprajić. Dotal so awtotwarcy spjećuja, kóšty přetwara přewzać.

Wo antisemitizmje rěčeli

Drježdźany (dpa/SN). Sakski krajny sejm je dźensa składnostnje jutřišeje 80. róčnicy pogromoweje nocy wo antisemitizmje w towaršnosći debatował. Parlamentnicy mějachu za to aktualny nastork: W zwisku z namócnosćemi w Kamjenicy kónc awgusta běchu tež ži­dow- ski hosćenc nadpadnyli. Po statistice nutřkowneho ministerstwa je ličba antisemitiskich njeskutkow w Sakskej loni wo nimale třećinu přiběrała. Cyłkownje zličichu 118 deliktow, lěto do toho 90.

Trump so do reportera dał

Sakski sejm za nowy wjelči management

štwórtk, 08. nowembera 2018 spisane wot:

Drježdźany (dpa/SN). Sakska chce wjelči management w swojich lěsach přerjadować. Sakski krajny sejm je wčera wotpowědnemu naćiskej CDU a SPD přihłosował, kotryž předwidźi mjez druhim wjelči zakoń w swobodnym staće. Noworjadowanje ma konflikty mjez škitom zwěriny a zajimami plahowarjow skotu pomjeńšić. Po woli koaliciskeju frakcijow ma zakoń třělenje problematiskich wjelkow zmóžnić.

Zeleni a Lěwica warnowachu před tym, ludźi zatrašić. „Wjelk čłowjeka njewohroža“, rjekny frakciski šef Zelenych Wolfram Günther. Katrin Kagelmann (Lěwica) čorno-čerwjenej koaliciji wumjetowaše, wšitko činić, „zo móhli ludźo skónčnje třěleć směć“.

Zwjazkowy sejm rentowy paket schwalił

štwórtk, 08. nowembera 2018 spisane wot:
Berlin (dpa/SN). Zwjazkowy sejm je dźensa z hłosami wulkeje koalicije CDU a SPD tak mjenowany rentowy paket zwjazkoweho knježerstwa schwalił. Niwow renty, potajkim poměr mjez rentu a mzdu, ma so stabilizować. Přinošk k rentowej kasy, tuchwilu 18,6 procentow, njesmě­ přichodnje hranicu 20 procentow překročić. Zwjazk dawkipłaćerjow je w prěnim stejišću rentowy paket raznje kritizował. Prezident zwjazka Reiner Holznagel předewšěm šwika, zo dyrbi stat kóžde lěto wjacore miliardy dawkowych srědkow rentowej kasy přepokazać.

Chróšćan Šulerjo

nowostki LND