To a tamne (22.10.18)

póndźela, 22. oktobera 2018 spisane wot:

Jenož hodźiny po kradnjenju kolesa je žona mountainbike swojeho muža na internetnej platformje wuhladała a předawarjej pasle stajiła. 40lětna skontaktowa poskićowarja kolesa, kotrež běchu nje­znaći rano z ležownosće swójby w Düsseldorfje pokradnyli. Žona informowaše policiju a dorěča sej z předawarjom zetkanje na zastanišću. Tam ciwilna policija paduchow zaja. Štyrjo podhladni w starobje 14 do 16 lět su policiji hižo znate. Nětko přećiwo nim přepytuja.

Bosy a jenož w nócnym wobleku bě wosomlětny wčera rano we Wilkauwje-Haß­lauwje w Zwickauskim wokrjesu na dróze po puću. Kaž wón policiji pozdźišo rjekny, nochcyše mać mylić, kiž hišće spaše, jako poda so na wopyt k swojej wowce, kotraž w samsnym měsće bydleše. Kedźbliwa wobydlerka bě policiju informowała, a ta hólca zaso k maćeri dowjeze.

Na najniši staw spadnyłoj

pjatk, 19. oktobera 2018 spisane wot:

Berlin (dpa/SN). Unija a SPD stej w nowymaj woprašowanjomaj na dotal najniši staw wolerskeho přihłosowanja spadnyłoj. Bychu-li njedźelu wólby zwjazkoweho sejma byli, byštej po aktualnym politbarometrje ZDF CDU a CSU jenož hišće 27 procentow hłosow dóstałoj, SPD jeno 14 procentow. W aktualnym „Trendźe Němskeje“ za rańši magacin ARD je unija z 25 procentami hišće dypk słabša, SPD ma tež tu 14 procentow. Wobě naprašowani matej Zelenych za druhu najsylnišu politisku móc w kraju z 19 (ARD) a 20 procentami (ZDF).

Pegida diskurs přesunyła

Drježdźany (dpa/SN). Politologa Hans Vorländer ma islamej a wukrajnikam njepřećelske hibanje Pegidu sobu zamołwitu za prawicarski mach w Němskej. „Pegida je diskurs w Němskej a hranicu toho, štož hodźi so wuprajić, jasnje doprawa přesunyła“, rjekny wón powěsćerni dpa. Pegida je so přiběrajcy zesku­pjenjam z prawicarskeho a prawicarsko­ekstremneho wobłuka wotewrěła.

Italski dołh přewzać nochcedźa

Na połkupje Krim žaruja wo wopory masakra na šuli z cyłkownje 20 mortwymi. Zawčera­wšim, srjedu, bě 18lětny wučomnik w połowanskej šuli w měsće Kerč na šulerjow a wučerjow třělał a so po tym sam morił. Postupowanje młodostneho přirunuja ze šulskimi masakrami w USA. Foto: dpa/Maxim Grigorjew

Kritizuje wuchodnych premierow

pjatk, 19. oktobera 2018 spisane wot:
Berlin (dpa/SN). Předsydka Zelenych Annalena Baerbock je wuchodoněmskim ministerskim prezidentam w zwisku ze skónčenjom zmilinjenja brunicy misnjenja wumjetowała. „Lěta dołho su ministerscy prezidenća twjerdźili, zo so po­trjechene kónčiny po kóncu brunicy potepja“, rjekny Baerbock nowinarjam. „Město toho zo bychu jednali, su ruce do klina połožili a ze swojej ‚dale-tak-politiku‘ pokročowali“. Wuchodoněmscy ministerscy prezidenća Michael Kretschmer (CDU/Sakska), Reiner Haseloff (CDU/Saksko-Anhaltska) a Dietmar Woidke (SPD/Braniborska) chcychu dźensa w Berlinje so schadźowacej wuhlowej komisiji swoje předstawy wo kóncu brunicy rozłožić.

Berlin (dpa/SN). Předsydka Lěwicy Katja Kipping je wot awtotwarca Volkswagen připowědźeny rabatowy program k ze- šrotowanju starych dieselowych awtow kritizowała. „To je dalši pospyt awtowych koncernow, ze swojeho hoberskeho dieseloweho jebanstwa napřećo kupcam awtow znowa kapital wuzbytkować“, rjekny wona nowinarjam. Město toho zo bychu njedostatki awtow na swójske kóšty wotstronili, chcedźa awtotwarcy kóšty zaso kupcam nabrěmjenić a jim swoje „njewotbyte wozy z wulkim dobytkom předawać“. Po słowach Kipping bychu tak jenož dalše wobswětej škodźace awta na dróhi přišli, dokelž njeje dobrych poskitkow za wobswět škitace motory.

Budyšin (SN/MkWj). Tuchwilna diskusija wo zakónčenju zmilinjenja brunicy je dobra składnosć, wo eksistencielnych prašenjach Łužicy za přichodne 30 lět rozmyslować a wotpowědnje jednać. Wo tym je serbski zapósłanc CDU w Sakskim krajnym sejmje Marko Šiman přeswědčeny. Kaž politikar na dźensnišej nowinarskej rozmołwje w Budyšinje potwjerdźi, dyrbjeli so wuhibki za přichod regiona nětko stajić, dokelž njezbywa hižo wjele chwile. Šimanej je wosebje wažne, wjesne kónčiny sylnić, zo njebychu ludźo dale do městow wotpućowali. „Štóž je wotpućował, so hižo njenawróći“, je serbski politikar přeswědčeny. Tuž trjebamy diskusiju wo šansach přichoda za Łužicu, wón rjekny. Šiman sej žada, zo měł Zwjazk znajmjeńša tři slědźenske insti­tucije we Łužicy zaměstnić. Po jeho měnjenju móhło so tule na polu kolijowych jězdźidłow, energije a wo přichodźe ratarstwa slědźić. Tak móhł so tež akademiski dorost w regionje wjazać.

Komunalne wólby zajutřišim, njedźelu, w susodnej Pólskej

Waršawa. Pólska hotuje so na komu­nalne wólby. Lokale budu zajutřišim, njedźe­lu, wot 7 do 21 hodź. wotewrjene. 30 milionow wólbokmanych ma wuzwolić nowych měšćanostow, wjesnjanostow a čłonow měšćanskich a gmejnskich radow w cyłkownje 2 500 městach a wsach. Na dnju wólbow a hižo dźeń do toho je kóždyžkuli wólbny bój kruće zakazany.

Wólbny bój bě wšo druhe hač wostu­dły. Předsyda knježaceje narodnokon­serwatiwneje strony Prawo a sprawnosć (PiS) Jarosław Kaczyński je wudał hesło, wšitke rozsudne zastojnstwa z ludźimi PiS wobsadźić. Wotpowědnje intensiwne běchu jeho napinanja, kandidatow PiS po wšěm kraju skutkownje podpěrować.

Hłowny wojowar Kaczyńskeho bě ministerski prezident Mateusz Morawiecki. Hač do poslednjeho kućika kraja je wón minjeny čas jězdźił, zo by tamnišich kandidatow PiS ludźom předstajił a za nich wabił.

To a tamne (19.10.18)

pjatk, 19. oktobera 2018 spisane wot:

Na piwo a pomfritki so přeprosyć dała je zwjazkowa kanclerka Angela Merkel w Brüsselu. Turisća móžachu wob­kedźbować, kak wona po prěnim dnju wjer­ško­weho zetkanja EU zhromadnje z francoskim prezidentom Emmanuelom Macronom, belgiskim knježerstwowym šefom Charlesom Michelom a luxemburgskim premierom Xavierom Bette­lom w sławnym Brüsselskim Grand Place sedźeše. Zličbowanku zapłaćił je Xavier Bettel. Po njedźelnych wólbach w Luxemburgu wostanje wón drje premier.

Ze spodźiwnej maskeradu je muž w Dortmundźe spytał hosćenc wurubić. Po informacijach policije žadaše sej 33lětny w hosćencu pjenjezy. Maskěrowany bě ze spódnymi cholowami na hłowje. Korčmar a jedyn z hosći móžeštaj rubježnika přewinyć a přiwołanym zastojnikam přepodać, policija zdźěli.

Za lěpšu kwalitu wody Sprjewje

štwórtk, 18. oktobera 2018 spisane wot:

Podstupim (dpa/SN). Kraj Braniborska dźěła na zawjazowacych cilowych hódnotach za kwalitu wody Sprjewje. Prěnje naćiski k wukazam nastupajo koncen­traciju železa a sulfatow předleža a maja so nětko z hospodarskim ministerstwom wothłosować, zdźěli ministerstwo za wobswět powěsćerni dpa w Podstupimje. Z blakami zežołtni přewjele železa wodu Sprjewje, runje tak su zwyšene hódnoty sulfatowych selow problem. Jedna přičina su bywše brunicowe jamy. Wukazy maja wódnym zarjadam ze zakładom być, zo bychu cilowe hódnoty nastupajo kwalitu wody docpěli.

Porno tomu Sakska tajke konkretne předpisy njeplanuje, kaž bě z wobswě­toweho ministerstwa w Drježdźanach zhonić. Tam su přisłušne sakske hór­nistwowe a wódne zarjady we wuskim fachowym kontakće. W Sakskej nałožowane koncepty hižo skutkuja a přinošuja k tomu, poćeženja dale pomjeńšić a tak tež połoženje w Braniborskej polěpšić.

Statne hórnistwowe saněrowanske předewzaće LMBV hižo lěta na polěpšenju kwality wody dźěła. Wuspěchi přeco zaso su, problemy pak runje tak.

Wjace rentnarjow dźěła

štwórtk, 18. oktobera 2018 spisane wot:

Berlin (dpa/SN). Podźěl dźěłacych rentnarjow je minjene dźesać lět widźomnje rozrostł. Loni cyłkownje 16,1 procent ludźi w starobje mjez 65 a 69 lětami powołansce skutkowaše. Lěta 2007 bě to runje 7,1 procent, potajkim mjenje hač połojca, Zwjazkowy statistiski zarjad zdźěla. Při tym njeńdźe jenož wo to, sej k renće něšto přizasłužić. Mnozy chcedźa dale w towaršnostnym žiwjenju a w dźěłowym wobswěće wostać. Nimo toho su jich powołanske nazhonjenja dale prašane.

Kritizuje přesadźenje pomocy

Berlin (dpa/SN). Prezident Zwjazka ra­tarjow Němskeje, Joachim Rukwied, je pře­sadźenje wot Zwjazka a zwjazkowych krajow wobzamknjeneje pomocy za wot suchoty potrjechenych ratarjow kritizował. „Procedura njedowola spěšnu a skutkownu pomoc“, rjekny Rukwied dźensa w Berlinje. Burja su z tym pře­ža­dani. Nimo toho traje wšitko předołho. Prezident zwjazka ratarjow namołwja Zwjazk a kraje, pomocny program zjednorić. Po dołhej suchoće chcedźa ratarjam 340 milionow eurow wupłaćić.

Dieselowe awta zešrótować

Chróšćan Šulerjo

nowostki LND