W USA starosća so Pólskeje dla

wutora, 21. januara 2020 spisane wot:

Washington (dpa/SN). Wodźacy demokraća w Domje reprezentantow USA su pólskeho prezidenta Andrzeja Dudu namołwjeli, dwělomny zakoń wo disciplinowanju sudnikow zadźeržeć. Pólska justicna reforma dawa přičinu „k hłubokej starosći“, dokelž zasady njewotwisnosće justicy a dźělenje mocow njerespektuje“, rěka w lisće, kotryž staj předsyda wuběrka za wonkowne naležnosće Eliot Engel a předsyda za Europu zamołwiteho podwuběrka Wiliam Keating podpisałoj. „Wot lěta 2015 je Waše knježerstwo znjeměrnjace kročele zahajiło, zo by swoju móc na kóšty demokratiskich institucijow Pólskeje zaručiło“, wonaj pisataj.

Předsydka Domu reprezentantow USA Nancy Pelosi chcyše so dźensa w Krakowje z prezidentom pólskeho senata Tomaszom Grodzkim zetkać a z nim tež wo justicnej reformje rěčeć.

Knježaca strona PiS bě minjene lěta justicu kraja přetworiła. Komisija EU je tohodla wjacore jednanja přećiwo Pólskej zahajiła. Najnowši nastork je zakoń wo disciplinowanju sudnikow.

Hłubše woršty pódy jara suche

wutora, 21. januara 2020 spisane wot:

Wjedrarjo warnuja znowa před suchim lětom z lokalnymi spadkami

Offenbach (dpa/SN). Špatne powěsće za ratarjow a wobsedźerjow lěsow: Byrnjež so hornja woršta pódy přez bohate spadki w oktobru 2019 wot lońšeje horcoty a z njej zwjazaneje suchoty trochu zhrabała, je połoženje nastupajo włóžnotu we hłubšich worštach pódy z blakami hišće chětro struchłe, kaž Němska wjedrarnja w Offenbachu zdźěla. W cyłkownje njewšědnje suchimaj lětomaj 2018 a 2019 stej předewšěm we wuchodnej Němskej jenož dwě třećinje normalneho dešća padałoj. We wšej pódźe hač do 1,80 metrow hłubokosće je situacija we wulkich dźělach Němskeje přeco hišće dramatiska, fachowcy zwěsćeja.

To a tamne (21.01.20)

wutora, 21. januara 2020 spisane wot:

Zasrěbnjenje šofera za wodźidłom transportera je w Porynsko-Pfalcy někotre nje­zboža zawinowało. Na kóncu běchu sydom awtow a wabjenska tafla wobdźělenych a škoda 100 000 eurow načinjena. 37lětny bě so při jězbje zasrěbnył a kontrolu nad wodźidłom zhubił. Transporter zrazy do wabjenskeje tafle, kotraž padny na dwě awće. Jězdźidło wlečeše taflu za sobu a wobškodźi dalše awta. Policija pyta nětko za swědkami njewšědneho njezboža.

Wopity šofer je w Lipsku z awtom na wobchadnej kupje do ample zrazył. Spyta drje ćeknyć, policisća pak jeho dosa­hnychu. Test dycha wunjese 1,3 promile alkohola. Při dokładnišim přepruwowanju personalijow zastojnicy zwěsćichu, zo běchu 49lětnemu wodźerjej awta hižo před dnjemi jězbnu dowolnosć sćazali, po tym zo běchu jeho pjaneho za wodźi­dłom lepili.

Swjeća hody w januaru

póndźela, 20. januara 2020 spisane wot:

Moskwa/Kijew (B/SN). W Ruskej a na Ukrainje swjećachu hody hakle 7. januara. Kaž ruska powěsćernja rozprawja, běchu­ po cyłym kraju swjatočne nócne hodowne wobrjady. Patriarch Kyril jako najwyši zastupjer ruskeje ortodoksneje cyrkwje je w Moskowskej katedrali Chrysta Wumóžnika Božu mšu swjećił, na kotrejž bě nimo stow wěriwych tež ministerski prezident Dmitrij Mjedwjedew. Ličba wěriwych w Ruskej dale přiběra.

Kniha jenož hišće internetnje

Drježdźany (B/SN). We wědomostnej publi­kaciji wo Mišnjanskej diecezanskej synodźe (1969–1971) wudawaćelej, prelat Dieter Grande a bywši nawoda Domu bisko­pa Bena w Smochćicach dr. Peter-Paul Straube, wobswětlatej, kajke běchu puć a nadawki cyrkwje pod ćežkimi wuměnjenjemi socializma w NDR. W Benno-nakładnistwje wušła kniha je wupředata. Dokelž pak je 30 lět po powalenju murje zajim dale wulki, nakładnistwo na swojej platformje wozjewja, zo je cyły tekst knihi nětko internetnje přistupny, a to pod Grande, Dieter / Straube, Peter-Paul, Die Synode des Bistums Meißen 1969–1971. Die Antwort einer Ortskirche auf das Zweite Vatikanische Konzil. Leipzig 2005.

Roland Dantz: Naročny to puć za Serbski sejm

póndźela, 20. januara 2020 spisane wot:

Kamjenc (BG/SN). Na přeprošenje Kamjenskeho wyšeho měšćanosty Rolanda Dantza (njestronjan) schadźowachu so čłonojo Serbskeho sejma sobotu prěni raz w nowym lětdźesatku w radnicy Lessin­goweho města. W swojich witanskich słowach skedźbni hosćićel na zhromadnosć wobydlerjow wokoło města. „Kamjenc je přeco hižo k serbskej kul­tu­rje słušał“, Dantz wuzběhny. Wón wjeseli so nad dotalnym wuwićom Serb­skeho sejma. „Wy, moje damy a moji knježa, sće so na puć podali, zo byšće woprawnjenej naležnosći serbskeho ludu sylniši hłós dali. Přeju wašemu dźěłu wjele wuspě­cha“, přinjese wyši měšćanosta swoje mysle na dypk. Jemu je jasne, zo chowa so za tym naročny puć. Tohodla přeje Serbam zdobom trěbnu přezjednosć. Wón chwaleše sej dobre zhromadne dźěło­ z Njebjelčanskim wjesnjanostu To­ma­šom Čornakom (CDU), kiž je swoju komunu mjez tradiciju a modernu jara derje nastajił.

Harry a Meghan zrudnaj

póndźela, 20. januara 2020 spisane wot:

London (dpa/SN). Britiski princ Harry rozžohnowanje z čłonami wušeje kralowskeje swójby wobžaruje. „Jako smój so Meghan a ja zmandźeliłoj, běchmoj rozpjeršenaj, nadźijepołnaj a chcychmoj něšto rozumneho činić“, rjekny Harry sobudźěłaćerjam britiskeje pomocneje organizacije. Tohodla je zrudny, zo je wšitko tak daloko přišło. Kralowski palast bě sobotu zdźělił, zo so Harry a Meghan wot nalěća swojeho titula „kralowska wyšnosć“ wzdataj a zo hižo žane oficialne nadawki za kralownu njepřewozmjetaj.

Njeznaty wirus so rozšěrja

Seoul (dpa/SN). Strowotniske zarjady w Južnej Koreji informuja wo prěnjej chorosći z dotal njeznatym corona-wirusom z Chiny. Potrjechena je 35lětna Chinjanka.­ Žona bě z centralnochinskeho města Wuhan, zwotkelž najwjetši dźěl zwěsćenych infekcijow pochadźa, do Južneje Koreje přijěła. Mysteriozne schorjenje płucow bě w decembru we Wuhanje wudyriło. Infekcija je so mjeztym tež w Thailandskej a Japanskej jewiła. Ličba schorjenych ludźi w Chinje je na 200 rozrostła. Třo pacienća su dotal zemrěli.

Rozdźěle dale wulke

Při wohenju w hladarni zbrašenych w čěskim rudnohórskim městačku Vejprty je wčera rano wosom wobydlerjow žiwjenje přisadźiło, štyrjo so ćežko zranichu. Ministerski prezident Andrej Babiš, kiž bě w běhu dnja přijěł, rěčeše wo „žałostnej katastrofje“. Na wuchowanju ludźi běchu tež pomocnicy Čerwjeneho křiža z Annaberga-Buchholza wobdźěleni. Foto: dpa/Slavomír Kubeš

Podstupim (dpa/SN). W Braniborskej chcedźa tomu zadźěwać, zo afriska swinjaca mrětwa wudyri, a tak budu tam dźiwje­ swinje bóle třěleć. „Hajnicy su namołwjeni dale wšitke móžnosće za to połnje wučerpać“, zdźěla ratarske ministerstwo w Podstupimje. „Za to hodźa so wosebje tajke hońtwy z pomocnikami a psami, we wobłuku kotrychž dźiwinu honja. Při tym móža wobdźělnicy runočasnje za zahinjenymi­ dźiwimi swinjemi pytać.“ Za ludźi njeje wirus strašny, za domjace a dźiwje swinje pak smjertne.

Dokež hońtwjerske psy dźiwinu njerozeznawaja a tak tež sorny, jelenje a muflony honja, kotrež hajnicy hnydom sobu zatřěla, chcedźa škitny čas za nje wot 16. do 31. januara zběhnyć. Wuwzaćne rjadowanje płaći za wuchodne wokrjesy Braniborskeje. Dźiwje swinje smědźa hońtwjerjo tak a tak cyłe lěto třěleć. „Kóžde dźiwje swinjo mjenje k tomu přinošuje, zo so mrětwa njerozšěrja“, rjekny nawoda lěsniskeho referata ministerstwa Carsten Leßner powěsćerni dpa.

Ischinger žada sej rezoluciju UNO

póndźela, 20. januara 2020 spisane wot:

Berlin (dpa/SN). Po konferency wo Libyskej ma šef Mnichowskeje wěstotneje konferency Wolfgang Ischinger rezoluciju Bjezstrašnostneje rady UNO za nuznje trěbnu. Berlinske wobzamknjenja móhli za wšěch wobdźělenych hakle skutkować, su-li w New Yorku přez rezoluciju UNO „wobkrućene a přesadźomne“, rjekny Wolfgang Ischinger dźensa w rańšim magacinje sćelaka ARD. „Přiwšěm dyrbjeli wočaknyć, hač su čłonojo bjezstrašnostneje rady k tomu scyła zwólniwi. Toho­ so jara nadźijam.“

Do wobydlerskeje wójny w Libyskej splećene staty běchu so wčera na to dojednali, zo dodźerža embargo bróni a zo konfliktne strony wojersce njepodpěraja. Bjezstrašnostna rada UNO měła sankcije přećiwo tym krajam wukazać, kotrež embargo bróni ranja.

Ischinger sej žadaše, zo měli so wukazane sankcije tež přesadźić. „Trjebamy kontrolny mechanizm, zo móhli krajam, kotrež embargo ranja, wotpowědnje hrozyć, w nuzy tež wojersce. Štó pak móhł to činić? Wšo to njeje hišće rozrisane.“

Bajka raz hinak wokoło

póndźela, 20. januara 2020 spisane wot:
Chuda, za to pak rjana sprawna holca z ludu zetka princa. Wonaj so zalubu­jetaj, a po zmištrowanju wšelakorych wužadanjow sej ju princ skónčnje za žonu bjerje. Holca stanje so z kralowskej wyšnosću, a tak knježitaj hromadźe hač do kónca žiwjenja­ k wjeselu ludu ... Tak so bajka baje.­ Motiw popjelawki je jedyn z najwoblubowanišich a najrozšěrjenišich na swěće. Wobhladuja jón jako archetypus a jón tež rady w psychoanalytiskim wobłuku wužiwaja. Princ Harry z jendźelskeho kralowskeho domu bajku nětko na hłowu staja. Wón a jeho mandźelska Meghan, kotraž je són popjelawki dotal par excellence sćě­lesnjała,­ so kralowskeje róle wzdataj. Chcetaj wotnětka kaž normalnaj čłowjekaj žiwaj być. Tak je holca skónčnje swojeho zrudneho princa z royalneho jastwa wuswobodźiła. Kajke sćěhi tónle nowy­ motiw za poćah splahow kaž tež za psychoterapiju ma, njeje hišće wot­­wi­- dźomne. Cordula Ratajczakowa

nowostki LND