To a tamne (02.01.20)

štwórtk, 02. januara 2020 spisane wot:

Lochce zdrasćeny młodostny je silwestersku nóc wjacore hodźiny we wuhenju tčał. Do toho bě zhromadnje z přećelemi w dowolowym domje na juhu Smolin silwester swjećił. Nadobo pak bě zhubjeny, na čož jeho ludźo pytachu. Na zbožo měješe 18lětny hišće dosć mocy wo pomoc wołać a na so skedźbnić. Wohnjowa wobora a Techniski pomocny skutk móžeštej jeho skónčnje wuswobodźić. Kak bě so do wuhenja dóstał, njemóžeše młody muž sam tak prawje rozkłasć.

Pruwowanje zmužitosće je so na silwesterskim wječoru w Awstriskej dospołnje nimokuliło. Tak bě sej 22lětny praskotak mjez plecy tyknył, zo by jón do njebjes pušćił. Raketa pak wosta tčacy, dokelž bě muž swojej plecy přejara hromadźe tłóčił. Wón so tuž zrani, dokelž raketa cyle blisko njeho rozbuchny.

Přeje sej žiwu cyrkej

póndźela, 30. decembera 2019 spisane wot:

Drježdźany (B/SN). Sakski ministerski prezident Michael Kretschmer (CDU) je ewangelsku cyrkej pohonjował, so hišće bóle za towaršnosć angažować. Stat je žiwy­ wot wuměnjenjow, kotrež njemóže wón sam dać, nic jeno wot zakonjow a prawow, ale tež wot normow a hódnotow, rjekny Kretschmer před sobustawami synody Ewangelskeje cyrkwje w Němskej (EKD). Cyrkwinski parlament ma swoju zhromadźiznu z ćežišćowej temu „Měrowa etika“. „Ja přeju sej žiwu cyrkej“, rjekny Kretschmer w swojim postrownym słowje a pokaza na rólu ewangelskeje cyrkwje na kóncu NDR 1989. „Bjez angažowanych cyrkwjow, bjez angažowanych fararjow a fararkow njeby nazymski přewrót móžny był“, rjekny ministerski prezident.

Diakonija wita koaliciju

Chcedźa wohnjostroj wotprajić

póndźela, 30. decembera 2019 spisane wot:

Sydney (dpa/SN). Krótko do silwestra wuprajeja so politikarjo a statysacy wobydlerjow Awstralskeje za to, planowany wohnjostroj w Sydneyju lětsa hoberskich lěsnych wohenjow wokoło města dla wotprajiić. „Riziko je přewulke. Mamy wučerpanych čestnohamtskich wohnjowych wobornikow respektować“, zdźěli dźensa zastupowacy premierminister zwjazkoweho stata New South Wales John Barilaro. W stolicy Canberra a dalšich městach kraja žadyn wohnjostroj njeorganizuja. W Sydneyju běchu loni 5,8 milionow dolarow za njón wudali.

Přewodźerjo lětow stawkuja

Berlin (dpa/SN). Na Berlinskim lětanišću Tegel su dźensa rano prěnje lěty stawka přewodźerjow lětadłow pola předewzaća Germanwings dla wupadnyli. Potrjechene su předewšěm zwiski do Mnichowa, Kölna-Bonna, Düsseldorfa a Stuttgarta. Němska železnica mjeztym wočakuje, zo po­trjecheni pasažěrojo nětko z ćahami pojědu. Přichodne tři dny šmórnu na Tegelskim lětanišću něhdźe 70 zwiskow, po cyłej Němskej dohromady 180.

Třěleńca w cyrkwi

Zo je kopańca kóždy čas a při kóždym wjedrje móžna, dopokazachu zajimcy druhi dźeń hód, jako přewjedźechu swoju hodownu kopańcu w Budyskim Humboldtowym haju. Tradiciju běchu 1959 zahajili. Klawdija Hejdušcyna bě mjeztym dźesaty raz pódla. Tež syn Fabian a jeho sotrowc Adrian staj so tónkróć wobdźěliłoj. Foto: Carmen Schumann

Woidke: Pozicije z Teslu zdźěla wšelakore

póndźela, 30. decembera 2019 spisane wot:

Podstupim/Augsburg (dpa/SN). Při rozmołwach mjez Braniborskej a twarcom elektroawtow z USA Tesla wo ležownosćach za planowanu „Giga-fabriku“ wobsteja po informacijach krajneho knježerstwa zdźěla wšelakore měnjenja wo na­drobnosćach. „Je cyle normalne, zo je při jednanjach wo zrěčenju sčasami rozdźělnych pozicijow“, rjekny braniborski ministerski prezident Dietmar Woidke (SPD) Augsburgskim nowinarjam. „To je tak. Chcemy jednanja wotzamknyć, hdyž měnimy, zo su naše pozicije dosahajcy zastupjene.“ To njeje jenož w zwisku z Teslu­ tak. Na prašenje nowinarjow, hač ma riziko zwrěšćenja za wulke, Woidke rjekny: „Ně, dźe jenož hišće wo nadrobnosće.“

Za wuchod so njezajimuja

póndźela, 30. decembera 2019 spisane wot:

Erfurt (dpa/SN). Durinski ministerski prezident Bodo Ramelow (Lěwica) wumjetuje zwjazkowemu knježerstwu, zo so přemało za wuchod Němskeje zajimuje. Na runinje zwjazkowych krajow knježi třiceći lět po přewróće solidarita. Knježerstwo w Berlinje pak ma kraje na wuchodźe skerje za skiwlace přiwuznistwo, bjeztoho zo jich problemy chutnje bjerje. Za to mjenuje Ramelow hnydom wjacore přikłady. Tak su to renta za NDRski čas rozwjedźenych žonow abo pensije bywšich sobudźěłaćerjow NDRskeho knježerstwa. Kanclerski zarjad a ministerstwa dyrbja sej přemyslić, hač chcedźa skónčnje cyłoněmsku politiku zwoprawdźić.

Kaž Berlinski wyši měšćanosta Michael Müller (SPD) měni, dyrbi wuchod šansy industrijneje rewolucije bóle wužiwać. Tak widźi wón zajimawe hospodarske stejnišća w Sakskej a Durinskej. W Saksko-Anhaltskej ma chemijowa industrija dołhu tradiciju, štož je dobry zakład přichoda. „Sylnosć wobydlerjow na wuchodźe je, zo wědźa wužadace transformaciske procesy­ zmištrować“, pisa Michael Müller w swojim dźensnišim přinošku za nowiny redakciskeje syće Němskeje.

Wočakuja naročne lěto 2020

póndźela, 30. decembera 2019 spisane wot:

Hospodarstwo njeliči ze zasadnym polěpšenjom połoženja

Berlin/Frankfurt (dpa/SN). Po wochłódnjenju konjunktury a globalnych wikowanskich konfliktach njewočakuje němske hospodarstwo tež w lěće 2020 žane zasadne změny tuchwilneho połoženja. Wuhlady su zaćěmnjene. Přiwšěm nje­knježi wšudźe ryzy pesimizm.

Po posudku prezidenta Zwjazka němskeje industrije Dietera Kempfa wostanje połoženje za industriju wobćežne. „Smy w dobje recesije. Kónc wuwića njeje hišće wotwidźomny“, rjekny Kempf powěsćerni dpa. Prezident Němskeje industrijneje a wikowanskeje komory Eric Schweitzer rjekny, zo je so nalada naposledk zaso trochu polěpšiła. „Konkretne informacije z předewzaćow pak wjedu nas k dopó­znaću: 2020 budźe za němske hospodarstwo lěto wužadanjow.“

To a tamne (30.12.19)

póndźela, 30. decembera 2019 spisane wot:

Staršimaj bu na dowolowej kupje Cypern popjeł njedawno zemrěteho syna pokradnjeny. Poprawom chcyštaj jón do morja sypnyć a syna tak pochować. Nětko apelujetaj na paducha, jimaj urnu z inicialemi­ DENNIS 2000–2019 wróćić. „Móžeš sej wšitko zdźeržeć, ale wróć namaj naju syna“, wonaj w lisće prosytaj, podawajo wotpowědne datowe zwiski, pod kotrymiž móhli kontakt nawjazać. Nimo tyzy z urnu bě cuzy z awta tež dwě tobole a pjenjezy pokradnył.

Sprawny namakar je so sobotu pola policije přizjewił a jej debjenki w hódnoće wjacorych tysac eurow přepodał. 72lětny bě je w jednym z wotpadkowych sudobjow Hanauskeho nutřkowneho města namakał. Konkretne informacije k debjenkam dotal žane njepředleža. Policija pak pruwuje, hač z někajkeho chłostajomneho delikta pochadźeja.

Hladaš-li za ludźimi, kotřiž su w bjezpo­srědnjej zašłosći Serbam šćedriwje z pomocu poboku stali, přińdźe kedźbliwemu Serbej mjeno Renate Harcke do mysli. Tehdy, w lěće 1990, jako so w Serbach na to hotowachu, nowy Serbski zakoń naćisnyć, pytaše komisija za wudźěłanje zakonja fachowcow. Do Budyšina přizjewi Wysoka šula za prawo a zarjadnistwo swoju nawodnicu katedry dr. Harcke jako ekspertku. Hižo na druhim wuradźowanju w měrcu bě docentka z Podstupima-Babelsberga přitomna w rozrisanju prawniskich naležnosćow serbskeho ludu, a wona zwosta hač do dźensnišeho zwjazana z mjeńšinowej politiku. Jutře, 28. decembra, woswjeći 65. narodniny.

Renate Harcke narodźi so 1954 w Calbe nad Solawu, złoži 1973 maturu a poda so w samsnym lěće do ruskeho Woronježa na studij prawniskeje wědomosće. Wróćiwši so bu młoda juristka asistentka, wyša asistentka a naposledk nawodnica katedry na Akademiji statnych a prawniskich wědomosćow. 1981 promowowaše na temu „Statne prawo w ZSSR“. Po politiskim přewróće bu Babelsbergske kubłanišćo juristow wotwite.

Mórski manewer zahajeny

pjatk, 27. decembera 2019 spisane wot:

Teheran (dpa/SN). W Indiskim oceanje je so zhromadny mórski manewer Ruskeje, Chiny a Irana zahajił. Při prěnim trilateralnym zwučowanju tutoho razu dźe wo to, wěstotu w sewjernym dźělu Indiskeho oceana zaručić, iranska powěsćernja Isna zdźěli. W štyri dny trajacym mane­wrje chcedźa taktiske zwučowanja přewjesć. Po posudku fachowcow je manewer reakcija na wot USA planowanu misiju wójnskich łódźow w Persiskim zaliwje, kotraž ma wikowanske łódźe škitać.

Rekordny eksport bróni

Berlin (dpa/SN). Mnóstwo wot zwjazkoweho knježerstwa dowoleneho eksporta bróni do wukraja je lětsa zaso rekordny niwow docpěło, po tym zo běchu eksporty minjene tři lěta woteběrali. Tole wuchadźa z wotmołwy hospodarskeho ministerstwa na naprašowanje zapósłancow Zelenych a Lěwicy w zwjazkowym sejmje. Tak su brónje w cyłkownym wobjimje 7,95 miliardow eurow do wukraja předawali. Najwjace bróni je Madźarska kupowała, kotraž swoje wójsko ponowja.

Netanjahu znowa předsyda

nowostki LND