Drastiske namjety za lěpšu klimu
Berlin (dpa/SN). Tempo 120, wyše dawki na diesel, wotstronjenje pawšale za powołanskich dojězdźowarjow, wyšu mawt za nakładne awta: Zo móhła Němska swoje klimowe zaměry we wobchadźe spjelnić, je zwjazkowy wobswětowy zarjad hižo w lěću w internej rozprawje dosć drastiske naprawy namjetował, kaž nowina Süddeutsche Zeitung dźensa rozprawja.
Tak měli wšitke priwilegije wotpadnyć, na přikład pola słužbnych awtow abo pola diesela. Nadróžny popłatk za nakładne awta dyrbi wjele dróši być, pawšala za dojězdźowarjow šmórnjena. Na awtodróhach měli spěšnje limit 120 kilometrow na hodźinu wukazać, w dokumenće rěka. Tak by so dawk na diesel, kotryž ma dotal dawkowe lěpšiny, hač do lěta 2030 wo dobre 70 centow na 1,19 eurow wob liter zwyšił. Bencin by potom 47 centow dróši był.
Dokument běchu po informacijach nowinarjow hižo w juniju zestajeli, jako přihotowaše zwjazkowe knježerstwo klimowy paket. Wozjewili pak jón njejsu. Wobswětowe a wobchadne ministerstwo sej zamołwitosć za zdźěłanje namjetow mjez sobu přisuwatej.
Prawa dźěći w kraju rozdźělne
Pomocny skutk UNO połoženje w Němskej analyzował
Berlin (dpa/SN). Prawa dźěći w zmysle konwencije UNO su w Němskej po nowym přepytowanju rozdźělnje zwoprawdźene. Němski dźěćacy pomocny skutk (DKHW) je dźensa wotpowědny „Indeks dźěćacych prawow“ předpołožił. Z nim su přepytowali, kak derje je w zwjazkowych krajach pjeć centralnych prawow dźěći zwoprawdźenych. Při tym dźe wo prawo na kubłanje, na strowotu, na přiměrjeny žiwjenski standard, na wobdźělenje kaž tež wo prawo na wólny čas, hrajkanje a wočerstwjenje.
W konwenciji UNO běchu so čłonske staty swětoweje organizacije před třiceći lětami zawjazali, dźěćom wěste zakładne prawa garantować. Staty su nimo toho přilubili, derjeměće dźěći při wšitkich na nje direktnje wusměrjenych naprawach wosebje wobkedźbować. W Němskej njeje to po informacijach dźěći škitacych organizacijow dotal dosahajcy zwoprawdźene.
To a tamne (05.12.19)
Na wósliku dale pućować móhła klimowa aktiwistka Greta Thunberg po puću na swětowu klimowu konferencu w španiskim Madridźe. Nabožne towarstwo španiskeje gmejny njedaloko města Toledo je to šwedskej aktiwistce poskićiło, přizamkujo so jeje bojej za škit klimy. „Naši předchadnicy su tónle wobchadny srědk wužiwali, a tón klimje najmjenje škodźi.“ 16lětna Thunberg bě wutoru z płachtakom z USA přijěła, zo by lětadło wobešła, a chce nětko dale do Madrida.
Něhdźe 350 wupyšenych hodownych štomikow je Thomas Jeromin w delnjosakskim Rintelnje w swojim domje nastajał, samo w kupjeli a na chódbje. Pyšić započał bě je hižo w awgusće. Material a ideje za to zběra kuchar přez cyłe lěto. Rekordny institut Němskeje je zběrku mjeztym jako rekord připóznał, Guinnessowa kniha nic. Wot lěta 2011 je hač do 30 000 eurow za štomiki wudał.
„Wěstotu kraja wohrozył“
Washington (dpa/SN). Demokraća w Domje reprezentantow su přeswědčeni, zo „je prezident USA Donald Trump we wobchadźenju z Ukrainu swoje zastojnstwo na hrube wašnje znjewužiwał a tak narodnu wěstotu kraja wohrozył“. To zwěsćeja demokratiscy zapósłancy w rozprawje wuběrka za kontrolu tajnych słužbow. W rozprawje dokumentuja, zo je Trump přepytowanja móžneho wotsadźenja blokował a ćišć na swědkow wukonjał. Běły dom a republikanojo wšitke wumjetowanja wotpokazuja.
Mjenje škódneho płuna
Madrid (dpa/SN). Globalny wustork klimje škodźaceho wuhlikoweho dioksida je po najnowšim přepytowanju tež w lěće 2019 dale přiběrał. Přirunujo z lětami do toho pak je so rozrost wosłabił. To wuchadźa z rozprawy zwjazka slědźerjow „Global Carbon Projekt“. Wědomostnicy liča z rozrostom emisijow wo 0,6 procentow. To by jasnje mjenje było hač loni, jako běchu 2,1 procent wobličili. Dyrbjało-li woćoplenje zemje kontrolujomne wostać, ma so wustork škódneho płuna widźomnje pomjeńšić.
Zakoń na dobro Uigurow
Šwedska klimowa aktiwistka Greta Thunberg je wčera po tři tydźenje ...
NATO dale wuradźuje
London (dpa/SN). Po wčerawšej zwadźe mjez Francoskej a USA k zahajenju jubilejneho wjerška NATO w Londonje su statni a knježerstwowi šefojo 29 čłonskich krajow dźensa dale wuradźowali. Na dnjowym porjedźe stejachu wužadanja přez hobersku wojersku móc Chiny a wot USA žadane zwyšenje wudawkow za brónjenje. Francoski prezident Emmanuel Macron bě wojerskej aliancy před tydźenjemi wobswědčił, zo ma „wotemrěte mozy“. Na to bě jeho prezident USA Donald Trump nadběhował.
W Londonje su wčera sta ludźi přećiwo wjerškowemu zetkanju NATO a přećiwo Donaldej Trumpej protestowali. Na demonstraciji wosrjedź britiskeje metropole sej woni mjez druhim žadachu, atomowe brónje cyle wotstronić.
Kühnert za koaliciju
Rekordny staw wupadnjenych šulskich hodźin
Podstupim (dpa/SN). Na braniborskich šulach je ličba wupadnjenych hodźin schorjenych wučerjow dla loni najwyši staw minjenych dźesać lět docpěła. To wuchadźa ze statistiki, kotruž je kubłanske ministerstwo w Podstupimje na naprašowanje frakcije AfD w krajnym sejmje zestajało. Po tym wučinješe ličba wupadnjenych hodźin, kotrež dyrbjachu druzy wučerjo narunać, přerěznje sydom procentow wšeje šulskeje wučby, štož je 1,5 proc. wjace hač před dźesać lětami.
Přiličiš-li wupadnjenu wučbu maćerneho dowola abo dalekubłanja wučerjow dla, rozrosće podźěl hodźin, kotrež maja so zastupować, na jědnaće procentow. To rěka: Tak mjenowana zastupowanska rezerwa třoch procentow, kotruž dyrbja šulske zarjady zaplanować, ani njedosaha ryzy chorobne pady wurunać. Dotal su sej zwjazki wučerjow podarmo žadali, personalnu zastupowansku rezerwu na wosom procentow zwyšić.
„Žane eksperimenty!“
Přihłosowanje a kritika k nowemu koaliciskemu zrěčenju w Sakskej
Drježdźany (dpa/SN). Młoda unija Sakskeje widźi Zelenych a SPD při zhromadnym knježenju we wosebitej zamołwitosći. Wjetšina wobydlerjow je byrgarsce woliła a nic Zelenych a čerwjenych, zwěsća dorostowa organizacija CDU we wčerawšej zdźělence. „Wočakuju wot wobeju stronow a jeju přichodnych statnych ministrow, zo so z respektom a ponižnosću do dźěła dadźa a zo wotpowěduja dowěrje, kotruž su jim druzy spožčili. Njetrjebamy žane ideologiske eksperimenty!“, pisa předsyda Młodeje unije Florian Oest. Zeleni a SPD měli so wot hesła ministerskeho prezidenta Michaela Kretschmera (CDU) wodźić dać: „Najprjedy kraj, potom strona!“ Zdobom Oest koaliciske zrěčenje „w cyłkownym napohledźe“ zasadnje wita.
To a tamne (04.12.19)
Z wjace hač 24 000 telefonatami je rentnar w Japanskej sobudźěłaćerjow telefonoweje towaršnosće wobćežował. Mjeztym 71lětny bě stajnje zaso ze zjawneho telefona firmu KDDI zazwonił, žadajo sej zamołwjenje. Njeje pak jasne, za čo poprawom. Jeničce minjeny měsac je wón tam w běhu jeničkeho tydźenja 400 króć zazwonił. To bě samo policiji přewjele. Wona muža zaja, dokelž je sobudźěłaćerjow psychisce wobćežował.
Dosć derje radźiła je so generalka wopyta swjateho Mikławša pola rybow. Wobkruženy wot žrawcow a druhich rybow poda so muž z běłej brodu a čerwjenej čapku do 250 000litrowskeho mórskeho akwarija w sewjerofriziskim Tönningu, zo by ryby picował. Poprawna tradicionalna nurjenska akcija Mikławša je 6. hodownika planowana. Bojeć so wobydlerjo Sewjerneho morja wopytowarja njetrjebaja, wšako su na nurjakow zwučene.
