Něhdy magija ludźom samozrozumliwa była – ze zdźěla fatalnymi konsekwencami za kuzłarstwo pozdatnje wukonjacych
Mytologija a z njej zwjazane postawy Łužiskich Serbow su chětro wšelakeho razu, a kaž w kóždej bajce abo powěsći – to je mjenujcy přełožk starogrjekskeho słowa mytos – je splah tajkeje přemócneje a/abo nadpřirodneje figury žónski abo muski. Najznaćiši serbski kuzłar je wězo Krabat. Nochcu pak na tym městnje serbsku mytologiju dale pohłubšeć. Zajimawši je w tym zwisku wěk, w kotrymž bě žiwy Janko Šajatović. Tale wosobina twori dźě bytostny pozadk najznaćišeho serbskeho kuzłarja. W 16. a 17. lětstotku běše poćah na magiski swět cyle hinaši hač na přikład w 19. lětstotku. Za našich prjedownikow běchu kuzłarjo a móžne formy činkarstwa tak realne kaž za nas dźensa atomy. Njemóžemy je widźeć, ale wěmy, zo eksistuja.