„Pozitiwne lěto“ w ansamblu
Budyšin (SN/bn). „Zhladujemy přewšo pozitiwnje na lěto 2023. Po 70lětnej róčnicy załoženja z wulkim swjedźenjom a zdobom z wotewrjenjom nowotwara a přetwara před lětomaj móžachmy skónčnje naše rumnosće za proby a předstajenje połnje wužiwać“, štož je so „na ličbu předstajenjow a zarjadowanjow wuskutkowało“, piše nowinarski rěčnik Serbskeho ludoweho ansambla Stefan Cuška w zdźělence medijam. Porno 176 předstajenjam w lěće 2022 su loni 230 wuhotowali, na kotrychž zličichu cyłkownje něhdźe 43 000 wopytowarjow.
Magiske wokomiki w Krabatowym młynje dožiwili
Čorny Chołmc (SN/MiR). Jako magiski su wopytowarjo Krabatoweho młyna w Čornym Chołmcu tamniši kónclětny poskitk „Krabat Magica“ začuwali. „Smy so mnohich zajimcow nadźijeli. Zo pak sej wšitke tři dny telko wopytowarjow k nam dojědźe, to nas přemóža“, zwurazni jednaćel Kulturneho centruma Krabatoweho młyna Tobias Ćižik.
Hižo wot daloka wabješe ćople wobswětleny młyn. Ducy na romantisce wupyšeny dwór je wóń jědźow wobkuzłała. Při tym klinčachu z wótřerěčakow měrne zwuki. Zmužići dachu sej přichod wěsćić abo z kartow čitać. Dalši kołsachu so na konjacym zapřahu sedźo po wsy. Kowar Matej Hrjehor formowaše metal na filigrany swěčnik. „Sym rady připrajił, tradicionalne rjemjesło tule předstajić. Wšako je to lědma hišće móžno.“ Wón wšitko w serbskej a němskej rěči rozłožowaše. Wosebitosć tutych třoch dnjow běše, zo hraješe serbska rěč hódnu rólu.
Skała wabi mnohich so wočerstwić
Njebjelčicy (SN/MiR). Z projektom „Žiwjenje w pózdnjej kamjentnej dobje“ je Njebjelčanske wuměłske a kubłanske towarstwo Kamjenjak z.t. swoju lětušu dźěławosć zakónčił. Swoje kónclětne zarjadowanje dožiwichu akterojo na wosebite wašnje. Něšto dnjow do hód zbližichu někotři čłonojo towarstwa Budyskim serbskim gymnaziastam 5. lětnika rjemjesła, kotrež ludźo w mjenowanej dobje wukonjachu kaž twarjenje z hlinu, zdobywanja muki ze zorna, hornčerjenje, předźenje kaž tež zamiškrjenje wohenja. „Tón dźeń běše po wuprajenju wučerjow přewšo wuspěšny“, rjekny čłonka předsydstwa towarstwa Kamjenjak Maritta Milhardt-Lange.
Hišće hač do Třoch kralow wabja „Magiske srjedźowěkowske ...
Čitajće w nowym rozhledźe (29.12.23)
Stare lěto mamy hižo nimale za sobu. Da směje so nowe lěto na nas a kiwa z januarskim wudaćom kulturneho časopisa Rozhlada.
Připowědźi so z pisanym acrylowym wobrazom Helly Stoleccyc. Předsłowa jima so Anna-Rosina Wjeselina, kotraž wěnuje tute swojej dźowce Jasni-Róži. Jara jimace wopisa skutkowanje maćeršćiny na dźěćo a praša so, što stawa so poprawom z rěčnym stawom dźěsća, hdyž rozeznawatej so maćeršćina dźěsća a prěnja rěč maćerje.
Přizamknje so dalši přinošk zaběracy so z rěču Nicole Dołowy-Rubińskeje wo zachowanju a rewitalizaciji mjeńšinoweje rěče. Čehodla pozhubi so mjeńšinowa rěč a kak hodźi so tomu zadźěwać, rěč samo rewitalizować?
Evelyn Fiebiger přinošuje stawizniski pozadk Šěrachowym „Schul-Knischkam“ a wopisa jeho prócowanja ze směrnicow hornjołužiskeho šulskeho porjada z lěta 1770 knižku w serbskej rěči wudać.
Serija Michaela Meyera wo mjezynarodnych móžnych prjedownikach łapanja kokota we wulkim róžku pokroči.
Jónkrótny wuraz mjezy překročaceje ideje Viadriny
Europska uniwersita Viadrina w Frankobrodźe nad Wódru je kónc nowembra nowy Centrum za pólske a ukrainske studije (Viadrina Center of Polish and Ukrainian Studies, VCPU) swjatočnje wotewrěła. Je to w tutej zestawje w Němskej jónkrótne interdisciplinarne srjedźišćo za slědźenje wo přitomnosći a zańdźenosći Pólskeje kaž tež Ukrainy. Wone wuńdźe z dotalneho Centruma za interdisciplinarne pólske studije.
Z nowym centrumom poskićuje Viadrina studentam přidatnu móžnosć za intensiwnu akademisku zaběru ze stawiznami, kulturu, politiku a towaršnosću Ukrainy kaž tež Pólskeje – w jeju europskich poćahach a w jeju globalnych zwiskach. Nimo toho chce VCPU nowe slědźerske projekty wuwiwać, wotpowědne wučbne poskitki stworić a derje přistupne móžnosće za transfer wědy za zjawnosć poskićeć. Za to chcedźa zamołwići wusko z podobnje wusměrjenymi wědomostnymi institucijemi w Europje a po cyłym swěće, wosebje pak z partnerami w Ukrainje a Pólskej hromadźe dźěłać.
Nowy nakład knihi předleži
Arnošt Krygar
Hodowne wiki „wot žonow za žony“
Kulow (SN/MG). Zašły pjatk bě tak daloko: Prěni raz přeprosychu młode serbske žony na kulturne hodowne wiki do Jakubetzoweho wustawa do Kulowa. Zarjadowanje steješe pod hesłom „wot žonow za žony“. Na iniciatiwu serbsko-žónskeho Spoken Word kolektiwa „Lost Poetas“, kotryž je hižo dlěje za swoje teksty z kritiskim zhladowanjom na serbski lud a swoje žiwjenje jako žony w změnjacym swěće znaty, běchu so hnydom wjacore iniciatiwy a cyłki žonow na zarjadowanju wobdźělili.
Rumpozid
Hodowna kriminalka Serbskich Nowin 2023, napisał Měrćin Wjenk
Zbytki wosoby lěpja na fasadźe domskeho. A wšudźom telko kreje. Komisarej Šmitej so tak prawje wěrić njecha, kelko kreje tajki čłowjek w sebi ma. Wón steji do myslow zanurjeny wosrjedź hasy a přihladuje, kak mustwo patologow a kriminalnych technikarkow w sćinje sylnych lampow čwaki mjasa z pincetami z murje drapa. W ramiku rozbiteho wokna jewi so dalša kolegina. „Smy ju namakali“, wona wótře woła a dźerži přewidnu plastowu titu z čłowječej hłowu dowysoka. Wobličo je lědma spóznajomne, na hłowje wisa zesmudźena čerwjena měca, kumštna broda je rozběžała a so do kože paliła.
