Brunicu spušćić
„Božemje, Španiska!“
Milion ludźi za referendum wo njewotwisnosći protestowało
Barcelona (dpa/SN). Spočatk přichodneho měsaca chce katalanske regionalne knježerstwo referendum wo njewotwisnosći Katalonskeje přewjesć. W Barcelonje su nětko statysacy ludźi protestowali, žadajo sej njewotwisnosć awtonomneho regiona wot Španiskeje. „Budźemy wothłosować“, demonstranća póndźelu wótře wołachu. Separatisća chcedźa najebać zakaz Španiskeho wustawoweho sudnistwa a spjećowanje rezolutneho centralneho knježerstwa ze sydłom w Madridźe 1. oktobra referendum přewjesć.
Policija trochowaše ličbu wobdźělnikow protestneho zarjadowanja na milion. Njezadźiwa, zo piše Madridska nowina El País, zo „přihłosowarjo njewotwisnosće Barcelonu zapławjeja“. Hižo hodźiny do oficialneho zarjadowanja bě bulwar Passeig de Gràcia srjedź města z ludźimi zatykany.
Ludej njehrozyć
Poćah mjez španiskim knježerstwom w Madridźe a Katalonskej je tele dny wjac hač napjaty. Katalanske knježerstwo chce 1. oktobra referendum wo njewotwisnosći přewjesć. Argument Katalanow je, zo su swójski narod ze swójskej kulturu a swójskej rěču. Zdobom su hospodarsce sylny region. Hižo dźensa ma Katalonska status awtonomije, kotryž chce dale skrućić. Bój wo njewotwisnosć pak njeje nowy. Hižo w lětach 2011, 2014 a 2015 běchu stajnje zaso pospyty. Nětko pak je połoženje njesměrnje přiwótřene. Španiske knježerstwo hrozy z masiwnym pochłostanjom katalanskich politikarjow, kotřiž ludowe wothłosowanje podpěruja. Mam to za cyle wopačny puć, z namocu dźě sej žanych přećelow njezdobudźeš, ćim wjac njepřećelow. W Madridźe měli so tuž wo měrliwe rozrisanje prócować hač ludej hubu zakazać, kotryž zastupuje hospodarsce najsylniši region Španiskeje.
Bianka Šeferowa
Kotra tema byWam po wuzwolenju prěnja była?
Roland Ermer (CDU): zo při wšěch swojich nadawkach njezabudu, štó je mje tam pósłał
dr. Uta Strewe (SPD): wjace prawow a připóznaća za swójby, bjezpłatne pěstowarnje a jednoriša změna wot dźělneho do połneho dźěłoweho poměra
Caren Lay (Lěwica): twar socialnych bydlenjow po 2018 spěchować. Nimo toho słuša dynamizowanje srědkow Załožby za Serbski lud na agendu.
Jens Bitzka (Zwjazk 90/Zeleni): wjace zwjazkowych srědkow za strukturnu změnu we Łužicy
Torsten Herbst (FDP): spěšny internet tež na wsy a kubłanske programy
Karsten Hilse (AfD): zawjesć ludowe wothłosowanje na zwjazkowej runinje a zarjadować přepytowanski wuběrk přećiwo Angeli Merkel
Günter Hutschalik (Swobodni wolerjo): komuny sylnić, zo bychu mjenje na spěchowanskich horncach Zwjazka wisali, kaž tež reforma dawkow
Tobias Mzingisi Faku (BüSo): dźělenje bankow, zakaz spekulacijow kaž tež zadźěwanje dalšemu rozšěrjenju NATO
Andreas Lutz Richter (wobydlerski kandidat): tomu zadźěwać, zo Němska w snadź bliskej třećej swětowej wójnje sobu čini
Napisała Constanze Knappowa.
Z dźěrku abo bjez praweho róžka
Dźěrka w prawym hornim róžku hłosowanskeho lisćika je wolerjow, kotřiž dachu sej podłožki za listowe wólby připósłać, chětro zamyliła. „Ludźo mi prajachu, zo z tymile hłosowanskimi lisćikami něšto w porjadku njeje, tukachu samo na manipulaciju“, powěda Budyska wokrjesna wólbna nawodnica Andrea Peter. Do wólbow zwjazkoweho sejma 24. septembra móžeše wona wšitkim znjeměrnjenym rjec, zo je to tak w porjadku. „Kaž Zwjazkowy wólbny porjad postaja, su wólbne wokrjesy za to zamołwite, zo slepi a hubjenje widźacy prědnju stronu hłosowanskeho lisćika prawje spóznawaja. Podatej stej dwě móžnosći: Pak je horni prawy róžk wottřihany, pak je tam dźěrka do papjery stancowana.“ We wólbnym wokrjesu Budyšin I maja wšitke hłosowanske lisćiki tajku dźěrku. Porno tomu su so w Zhorjelskim wólbnym wokrjesu za wottřihany prawy horni róžk rozsudźili, wuswětla tamniši wokrjesny wólbny nawoda Karl Ilg.
„Spušćomne móže w zhromadnym, nic pak přeco prezentnym ...
„Spušćomne móže w zhromadnym, nic pak přeco prezentnym wědomju być, zo witalnu demokratiju njespóznawaš na tym, zo na kóncu wjetšiny rozsudźeja, ale na tym, zo móža mjeńšiny po puću k rozsudej swoje prawa wužiwać.“
Norbert Lammert, prezident Němskeho zwjazkoweho sejma
To a tamne (14.09.17)
Butry so nichtó wzdać nochce. Na tym tež dale stupace płaćizny ničo njezměnja. A dokelž je butra mjez ludźimi tuchwilu tak požadana, chcyše paduch w Praskej kupnicy 150 kuskow spakosćić. Wěstotny personal pak jeho zadźerža. To wšak njeje jenički tajki pad. Hižo w awgusće bě 30lětny w Karlovych Varach 180 kuskow butry pokradnył. Dokelž pak bě tež hižo do toho w samsnym wobchodźe „aktiwny“ był, jeho policija skónčnje lepi.
Pokradnjenu točawu přez płót z twarskeho wikowanišća „wudźił“ je njeznaty w durinskim Sondershausenje. Do toho bě wón powjaz wokoło mašiny zwjazał a jón na tamny bok přez płót ćisnył. Něhdźe 100 eurow drohi nastroj tak bjez wulkich ćežow přez płót sćahny a zminy so na to z awtom. Kedźbliwy swědk pak je wšitko fotografował. Policija so nětko z kurioznym padom zaběra.
„Z jednym hłosom wustupować“
Ze zapósłancom zwjazkoweho sejma Thomasom Jurkom (SPD) w rozmołwje
Thomas Jurk z Běłeje Wody bě wot lěta 2004 do 2009 sakski minister za hospodarstwo a dźěło. Wot lěta 2013 je wón zapósłanc zwjazkoweho sejma. Za njón 55lětny nětko znowa kandiduje. Marian Wjeńka je so z nim rozmołwjał.
Knježe Jurko, wólbna doba je skoro nimo. Što byšće za sebje w minjenych štyrjoch lětach wuspěch mjenował?
T. Jurk: Hladajo na serbsku narodnosć w Němskej na kóždy pad to, zo je so nam poradźiło financowanske zrěčenje za Załožbu za serbski lud zdźěłać. W nim je na přikład stopnjowanje mzdow sobu wobkedźbowane za tych, kotřiž w tymle wobłuku dźěłaja. Cyłkowny etat załožby je porno zašłemu zrěčenju wobšěrniši. Dokelž přisłušam etatowemu wuběrkej zwjazkoweho sejma, bě mi wažne hromadźe z kolegami docpěć, zo załožbje trěbne srědki přewostajimy.
A što měło so w přichodźe hišće rozrisać?
T. Jurk: Jedna z temow, kotraž budźe mje zaběrać, jeli mje do zwjazkoweho sejma wuzwola, budźe wězo nowe financowanske zrěčenje za Załožbu za serbski lud.
Handyjowe dźěry přizjewić
Prewencija započina so z wjace policistami
Budyšin (SN/at). Lěto po wukročenjach na Žitnych wikach w Budyšinje je tudyše městne towarstwo SPD póndźelu temu „Što čini zwjazkowa republika za wěstotu w Budyšinje“ rozjimało. Wot časa wukročenjow trajaca wšědna prezenca policije na Žitnych wikach je něšto přinjesła, je měšćanski a wokrjesny radźićel Roland Fleischer přeswědčeny. Wón pak njemóže sej předstajić, „wěčnje tam štyrjoch policistow měć“. Hubertus Schwerk rjekny, zo ma tule „permanentnu prezencu za znjeměrnjacu“. A tudyša direktna kandidatka SPD za wólby zwjazkoweho sejma dr. Uta Strewe so prašeše: „Čehodla je runje Budyšin tajki, kajkiž je?“ Trěbne je wobšěrne zhromadne dźěło měšćanskeje ciwilneje towaršnosće. Marko Kuring začuwa, zo njeje stat kmany wobydlerjow škitać, hdyž na policiji lutuje. Česćownosć před policistami měła so zaso přesadźić. Proces k tomu pak měli zwjazkowi politikarjo nastorčić.
