Statna sekretarka dr. Ulrike Gutheil je wot lěta 2016 społnomócnjena knježerstwa za serbske naležnosće w Braniborskej. Tónle nadawk wona jara chutnje bjerje, štož wobkrućeja jeje wulka prezenca na serbskich zarjadowanjach, předewšěm Delnjej Łužicy, jeje zajim na nowosćach wokoło serbskeho luda a jeje próca wo to, spožčić lětsa prěnje „myto­ za angažement wo zachowanje delnjoserbšćiny“. Loni je so wona tohorunja za podpěru wobydlerskej inicia­tiwje Federalistiskeje unije europskich narodnych mjeńšin (FUEN) Minority SafePack k skrućenju prawow mjeńšin w Europje wuprajiła. Serbske Nowiny su so z njej rozmołwjeli.

Sće iniciatiwu hižo podpisała?

U. Gutheil: Haj! Sym to dokładnje 11. decembra 2017 online činiła.

Serbja w Němskej maja hižo dobry škit jako­ mjeńšina. Čehodla měli woni inicia­tiwu podpěrać?

Stat pomha cyrkwjam USA

Montag, 29. Januar 2018 geschrieben von:

Washington (B/SN). Po nowej namołwje zarjada USA za katastrofowy škit FEMA dóstanu přez njewjedra wobškodźene cyrkwje nětko pjenježnu pomoc za reparatury abo nowonatwar. Principa dźělenja mjez statom a cyrkwju dla njebě to do toho móžno. Nowinka wolóža mnohe cyrkwje předewšěm w Texasu, kotrež běchu loni přez hurrikan „Harvey“ wulke škody poćerpjeli. Organizacija Zjednoćeni Američenjo za dźělenje cyrkwje wot stata drje protestuje, prezident USA Donald Trump pak pomoc zakituje.

Křesćansku kulturu sylnić

Frankfurt n. M. (B/SN). Kulturna integracija mnohich ćěkancow je po słowach zamołwiteho ewangelskeje cyrkwje Johanna Hinricha Claussena jedyn z najwažnišich nadawkow w lěće 2018. Za cyrkej ma při tym nabožinska kultura centralny wuznam. „Nabožina smě w Němskej zjawnje widźomna być, dokelž je dźěl towaršnosće. Wona pak ma tež nadawk, so jako socialnje znjesliwa a wužitna wopokazać“, měni Hamburgski teologa. Wužadanje cyrkwje a towaršnosće je, nabožinsku kulturu tak daloko wotewrěć, zo móža so nowe „nabožne zhromadźenstwa z prawami a winowatosćemi na njej wobdźělić“.

Ke kompromisam zwólniwi

Montag, 29. Januar 2018 geschrieben von:

Berlin (dpa/SN). Najebać dale trajace diferency w zasadnych temach su CDU, CSU a SPD swoju zwólniwosć ke kompromisam w tuchwilnych koaliciskich jednanjach potwjerdźili. Wšitcy wobdźěleni su „kruteje wole, rozrisanja namakać“, rjekny parlamentariski jednaćel frakcije CDU/CSU Michael Grosse-Brömer (CDU) dźensa rano do zetkanja 15 wodźacych zastupnikow unije a SPD w Berlinje. Dotal njejsu so w prašenju migracije a strowotnistwa widźomnje přibližili.

Sylny hłós wuchoda

Podstupim (dpa/SN). Nowa předsydka Zelenych Annalena Baerbock je z wida braniborskeho krajneho předsydstwa Zelenych dobra zastupjerka zajimow wuchodneje Němskeje. Wona je sylny hłós za škit klimy, socialnu sprawnosć a sylnu Europu, wuzběhnyštaj braniborska krajna předsydka Petra Budke a Clemens Rostock w zdźělence składnostnje zjězda Zelenych w Hannoveru. Tam bě 37lětna Baerbock jako zastupnica realopolitiskeho křidła 64,45 procentow hłosow dóstała. Wona stronu nětko zhromadnje z Robertom Habeckom nawjeduje.

Tež nowi čłonojo pódla

Na lětušim mjeztym 13. balu Semperoweje opery minjeny pjatk w Drježdźanach běchu tež serbscy rejwarjo aktiwni: Mjez 200 debitantami, kotřiž so na wulkej žurli we walčikowym takće wjerćachu, běštaj tež Franc Hojer z Jaseńcy a Lea Šefrichec z Njebjelčic (nalěwo). Dalši serbski wobdźělnik bě Walentin Bjedrich z Wěteńcy. Něhdźe 15 000 ludźi je před Semperowej operu spektakl sćěhowało. Přizamknjeni běchu lětsa tež přihladowarjo z Ruskeje. Foto: Matthias Rietschel, Lea Šefrichec

Tel Aviv (dpa/SN). W zwadźe wo sobuwinu Polakow při morjenju Židow za čas holocausta prócujetej so Pólska a Israel wo dialog. Israelski ministerski prezident Benjamin Netanjahu a pólski knježerstwowy šef Mateusz Morawiecki staj w tej naležnosći sobotu telefonowałoj, kaž kenclija israelskeho premiera minjenu nóc zdźěli. Dźěłowe skupiny wobeju krajow chcyli „hnydom dialog zahajić a spytać so nastupajo změnu zakonja dojednać“, rěka w zdźělence.

Pozadk zwady je přiwótřeny pólski zakoń. Po nim chcedźa wužiwanje historisce wopačneho zapřijeća „pólske smjertne lěhwo“ za němske zaničowanske lěhwa na teritoriju wobsadźeneje Pólskeje za čas Druheje swětoweje wójny přichodnje z pjenježnymi pokutami a samo jastwom chłostać.

Dawno tež druhdźe aktiwne

Montag, 29. Januar 2018 geschrieben von:

Studija: Łužiske předewzaća hotuja so na čas po brunicy

Podstupim (SN). „Łužica je najsylniši hospodarski region Braniborskeje, a tomu ma tež tak wostać. Brunica je hłowne žórło tejele sylnosće. Wuznam fosilnych nošerjow energije pak dale woteběra. Tohodla měł so region šěršo wusměrić. Łužica je w tym nastupanju hižo na dobrym puću. Tójšto předewzaćow brunicoweje industrije je dawno w hinašich wobłukach a na druhich wikach aktiwnych. To chcemy podpěrać.“ To rjekny braniborski minister za hospodarstwo a energiju Albrecht Gerber (SPD) tele dny w Podstupimje, jako předstaji tam najnowšu „Potencialnu analyzu hórnistwowych a milinarnjowych kompetencow Berlina a Braniborskeje“.

Tróšku optimizma

Montag, 29. Januar 2018 geschrieben von:
Zeleni su charakteriskej zasadźe na bok sunyli. Zo matej zastojnstwo a stronski mandat dźělenej być, to hižo njepłaći. Nowy zwjazkowy předsyda strony, schleswigsko-holsteinski wobswětowy minister Robert Habeck, bě jenož pod tymle wuměnjenjom zwólniwy scyła kandidatować. A delegaća to sćěhowachu. Dalša hižo njepłaćiwa zasada je, zo měještaj předsydaj wobě křidle strony – lěwicarske a te tak mjenowanych „realow“ – prezentować. Nowaj předsydaj pak staj wobaj realej. Hač charisma a agěrowanje Habecka a sobupředsydki Anna­leny Baerbock dosahatej, zo byštaj wšěch stronjanow přeswědčiłoj, to pokaza přichod. Hdyž pak je so Baerbock kónc ty­dźenja na zjězdźe Zelenych wuraznje na Łužicu poćahowała a nimo klimoweje temy kónc wudobywanja brunicy tež z toho wurosćacy socialny aspekt nuzneje struk­turneje změny narunanskich dźěłowych městnow dla načała, wuprudźa to tróšku optimizma. Axel Arlt

To a tamne (29.01.18)

Montag, 29. Januar 2018 geschrieben von:

Rabatowa akcija za nutelu je we wjacorych francoskich kupnicach wulke tumulty zawinowała. Rjećaz kupnicow Intermarché bě šokolodźany maz wo 70 procentow potuńšił. Na to so ludźo do wobchodow nawalichu, sej škleńcy mjez sobu z ruki torhachu a zadźeržachu so kaž „dźiwje zwěrjata“. Samo personal wohrožachu. W sewjerofrancoskim městačku Ostricourt dyrbješe policija zakročić, dokelž bě we wobchodźe k bijeńcy dóšło.

Wjace hač dwaj milionaj eurow stej so z pjenježneho transportera w Schleswigsko-Holsteinskej zhubiłoj. Jězdźidło bě z Hamburga do Kiela po puću, při awtodróhowym hosćencu pak šoferaj k přestawce zasta­štaj. Pozdźišo, jako w Kielu pjenježne kasety wurumowaštaj, wonaj hakle pytnyštaj, zo 2,3 miliony eurow pobrachuja. Kak běchu so pjenjezy zhubili, njeje hač do dźensnišeho jasne.

Kretschmer Minority SafePack podpisał

Freitag, 26. Januar 2018 geschrieben von:

Drježdźany (SN/JaW). Sakski ministerski prezident Michael Kretschmer (CDU) podpěruje europsku wobydlersku iniciatiwu Federalistiskeje unije europskich narodnych mjeńšin (FUEN) Minority SafePack, zo bychu so mjeńšinowe prawa w Europje skrućili. Wčera dopołdnja je wón w Drježdźanskej statnej kencliji w přitomnosći wjacorych zastupjerjow Serbow iniciatiwu podpisał. To bě zdobom jasny signal, zo nima Kretschmer mjeńšinowu politiku jenož w Sakskej, ale po cyłym swěće za wažnu.

Tarify přiměrić

Freitag, 26. Januar 2018 geschrieben von:

Wolfsburg (dpa/SN). Zawodne rady wulkich awtotwarcow z twornjemi na wuchodźe Němskeje žadaja sej rozmołwy wo tym, přiměrić mzdy a dźěłowe wuměnjenja w nowych zwjazkowych krajach. Tak podpěruja woni žadanje dźěłarnistwa IG metal, kotraž sej w tuchwilnych tarifowych jednanjach wotpowědne zawjazowace přilubjenje dźěłodawa­- rjow žada. „Je lózyskosć, zo njejsu ani zwólniwi wo přiměrjenju rěčeć“, rjekny šef zawodneje rady VW Bernd Osterloh we Wolfsburgu. „Po 25 lětach bychmy skónčnje započeć dyrbjeli wo tym rěčeć.“

Hospodarstwo warnuje

Berlin (dpa/SN). Wodźace zwjazki hospodarstwa su do zahajenja koaliciskich jednanjow mjez uniju a SPD před tym warnowali, tuchwilnu praksu časowje wobmjezowanych dźěłowych zrěčenjow na dobro njewobmjezowanych změnić. „Časowje wobmjezowane dźěłowe poměry su njeparujomny jobmotor“, rjekny prezident zwjazka dźěłodawarjow Ingo Kramer powěsćerni dpa. Runje małe zawody dyrbja fleksibelne być, zo móhli na chabłace połoženja reagować. SPD sej w koaliciskich jednanjach žada, časowe wobmjezowanje bjez přičiny wotstronić.

Chróšćan Šulerjo

Neuheiten LND