Basnje Serbam a přełožk „Vodník“ předstajili
Budyšin (SN/bn). Pod nadpismom „Krajina wutroby – basnje wo Serbach“ staj Smolerjec kniharnja a čěske Towarstwo přećelow Serbow (SPL) wčera dwójnu knižnu prezentaciju w Budyšinje wuhotowałoj. Najprjedy předstaji Milan Hrabal něhdźe 50 zajimcam w kopatym połnym předawanišću swoju nowu zběrku poezije „Domluvená šifra“, wopřijimacu 40 mjez druhim Benediktej Dyrlichej, Hance Krawcec a Benej Budarjej wěnowanych basnjow. Na to čitaše Ondřej Šrámek wurězk ze swojeho přełožka libreta spěwohry „Wodźan“ Handrija Dučmana, wudateho runja Hrabalowej zběrce jako publikacija rjadu „Łužickosrbská poezije“.
Jura Mětška wopominali
Drježdźany (hw/SN). Pod hesłom „Euforiske kompleksy“ stej Sakska krajna a uniwersitna biblioteka SLUB a Serbski kulturny archiw wčera „rozmołwny koncert“ składnostnje 70. narodnin komponista Jura Mětška na žurli Klempera SLUB w sakskej stolicy wuhotowałoj. Něhdźe 50 zajimcow dožiwi komornu hudźbu Mětška, předstajenu wot cyłka ensemble unitedberlin. Mjez muzikaliskimi přinoškami moderěrowaše dr. Theresa Jacobsowa ze Serbskeho instituta rozmołwu z komponistom prof. dr. Jakobom Ullmannom a ze załoženskim čłonom ensemble unitedberlin Andreasom Bräutigamom wo nastaću a adekwatnym sposrědkowanju Mětškowych twórbow. Ze swójskimi słowami woni wo Mětškowych wšelakich dźěłowych kruhach mjez druhim w Lipsku a Weimaru, mjezyčłowjeskich wašnjach a jeho skutkowanju rozmyslowachu. Ullmann měni, „zo je Juro tehdyšu wotwěru hudźby k zynkej a zwukej w kompozicijach tak chutnje brał, zo je to kompletnje na swoju hudźbu přenjesł. Z tym běše jara zmužity.“ Charakteristiske za hudźbu Jura Mětška je „hłuboke zakorjenjenje w europskej hudźbnej tradiciji předewšěm zažneho 20.
Lubina Holanec-Rawpowa
2. meje 1964 zemrě w Drježdźanskej chorowni w 36. žiwjenskim lěće mjezynarodnje znata serbska koncertna pišćelerka Lubina Holanec-Rawpowa. Jeje row je na Budyskim Tuchorju, hdźež staj tež jeje mandźelski dr. Jan Rawp a jeje nan, wučer Arnošt Holan (1882–1948), pochowanaj.
Lubina Holanec narodźi so 23. meje 1927 w Budyšinku do Holanec wučerskeje swójby, wopyta gymnazij w Budyšinje, hdźež bu tež na pišćelach wuběrnje wukubłana. Lěto studowaše w Lipsku na Wysokej hudźbnej šuli, wot lěta 1948 do 1953 na Praskim konserwatoriju a w pišćelowej rjadowni Jiříja Remberga Akademije hudźbnych wuměłcow w čěskej stolicy. Hižo 1951 wudoby sej prěnje městno na wubědźowanju na mjenowanej akademiji. Dwě lěće wukmani so na pišćelach w Tomašowej cyrkwi w Lipsku a skutkowaše po tym wot lěta 1956, w Budyšinje bydlaca, jako koncertna organistka. Wuda so na wnuka Bjarnata Krawca, hudźbneho wědomostnika a komponista dr. Jana Rawpa (1928–2007). Z mandźelstwa wuńdźe syn Kito, kiž pak jako młodostny Łužicu wopušći a je w zapadnej Němskej w dźiwadłach skutkował.
Zwjazana ze Zejlerjom a Brězanom
Jenička serbska profesorka sorabistiki, dr. phil. habil. Lucija Hajnec swjeći dźensa, 30. jutrownika, 95. narodniny. Přeju jubilarce po tutym puću Daj Bóh zbožo!
Rozmyslowanja wo zbožu
Filmiski pledoyer za diwersitu Serbow
Mysle redaktorow wo filmje „Bei uns heißt sie Hanka – Pla nas gronje jej Hanka – Pola nas rěka wona Hanka“
Přeju filmej Grit Lemkoweje wjele kinow, kotrež jón po wšej Łužicy a Němskej pokazaja. A tysacy přihladowarjow, kotrychž by wón inspirował, kak bychu swoje serbske korjenje wožiwić móhli. K jeje wobrazej, zo je wbohi indigeny serbski lud wopor złeho němskeho kolonializma, drje njechilam. Wšako wěmy tež dźakowano slědźenjam historikarkow, kaž Lubiny Malinkoweje, zo běše w stawiznach tež němskich dobroćelow, kaž Friedrich Caspar von Gersdorf, ale tež dosć Serbow, kotřiž su swoju narodnosć bjez nuzy wědomje wotbyli. Najebać to ma film tež nam Serbam wužitne poselstwo: Předstajejće sej serbski lud wjetši hač serbski swět, kotryž wokoło so widźiće – serbskosć saha wot katolskich Serbow dokoławokoło Chrósćic přez Wojerecy, Zły Komorow a Miłoraz hač do „Kolektiwa“ eksperimentelnych Serbowkow w Choćebuzu a hišće dale.
Rědka hornjoserbska kniha online přistupna
Budyšin (MD/SN). Dźakowano pokiwej z Litawskeje bu pruska „Agenda za evangelsku krajnu cyrkej“ z lěta 1899 w hornjoserbskej rěči namakana. Mjeztym bu žadna kniha z kemšacym porjadom, modlitwami a liturgiskimi formularami digitalizowana a je nětko zjawnje na portalu sachsen.digital přistupna.
Njerozrisana kriminalka
Měrana Cušcyna w swojich basnjach němsku a serbsku rěč ze sobu wjaza
Čitarnja w Lipšćanskej kniharni Hugendubel ma wosebitu atmosferu. Sedźiš-li za jednym z małych blidkow, čuješ so nimale kaž w swójskej dobrej stwě. Tute začuće matej po zdaću tež na podiju sedźacej moderatorka a awtorka – němska žurnalistka Ine Dippmann a serbska lyrikarka Měrana Cušcyna, kotraž je w ramiku Lipšćanskich knižnych wikow a zarjadowanja „Lipsk čita“ ze swojeje zběrki basnjow „innen bröckelt die unerhörte schicht“ čitała. Wudawaćelka zwjazka basnjow je Sakska Kulturna załožba. Na hodźinku z Měranu Cušcynej bě na wšěch połsta zajimcow do kniharnje přichwatało.
Wjace zajimcow za Łužicu
Wjacore lěta hižo wabi sobudźěłaćerka krajneho kuratorija Wjesny rum z. t. Sonja Hejdušcyna na Lipšćanskich knižnych wikach za cile w Hornjej Łužicy. Franziska Weber z předewzaća Sachsen Kartografie skedźbnja na dwurěčne napisy za městne mjena na kartach. Milenka Rječcyna je so z nimaj rozmołwjała.
Z kotrymi prašenjemi wopytowarjo na stejnišćo přichadźeja?
S. Hejdušcyna: Zastupujemy tule towarstwo Dowol w Sakskej we wjesnych kónčinach. Informuju zajimcow wo mnohich móžnosćach, sej dowol na kraju popřeć. Woni zhonja, zo njetrjebaja daloko do dowola jězdźić – runje ći, kotřiž pytaja za dowolowymi poskitkami za dźěći. Wězo wabju tež za klóšter Marijina hwězda w Pančicach-Kukowje. Přićahliwa tema na wikach su tež serbske jutrowne nałožki.
A što ma to z knižnymi wikami činić?
Łušćanski za počesćenje Jurja Hajny w lěće 2027
Budyšin (CS/SN). Hižo něšto lět so Jurij Łušćanski prócuje, serbskeho wuměłca Jurja Hajnu zjawnosći zbližić. Wuslědki swojich rešeršow předstaji wón předwčerawšim w Budyskeje měšćanskej bibliotece čłonam staroměšćanskeho towarstwa. Zahajiwši přednošk skorigowa najprjedy někotre wopačne podaća, kotrež we wšelakich žórłach kursěruja. Wuměłc „njeje so mjenujcy w Židowje narodźił, ale we Wjerinej chěžce, kotruž je pozdźišo tež wuměłsce zapopadnył. Swoje prěnje twórby stwori w času wukubłanja w Litografiskim wuměłstwowym wustawje bratrow Weigang.“ Hajna narodźi so w lěće 1877. Tohodla chce Łušćanski wuměłca w lěće 2027 składnostnje jeho 150. narodninow počesćić. „Hišće je čas, wo tym rozmyslować, kotra formje je w tym zwisku najkmańša.“
