Rjany wulět do Drježdźan

Freitag, 02. Juli 2021 geschrieben von:
Na kóncu ekskursije smy na wěžu zalězli a mějachmy krasny wuhlad přez Drježdźany hač na Saksku Šwicu. Foto: Daniela JawinskiBěše to horcy dźeń. 18. junija podachu so rja­dow­nje 5, 7a a 7b Wóslinčanskeje šule do Drjež­dźan. A měješe hi­šće horcyšo być. Wšako wopytach­my wohnjowy labor Techniskich zběrkow. Smy tójšto eksperimentowali a wo stawiznach wohenja zhonili. Njezapomnitej wostanjetej nam rozbuch­njenje a rejka gu­mijoweho barika. Wosebje přićahliwe pak běchu hry. W do­ži­wjenskim kraju matematiki mějachmy składnosć hódać! Nažel je so čas pře­spěšnje minył. Daniela Jawinski

Rědka namakanka

Freitag, 02. Juli 2021 geschrieben von:
Syman Domanja je ju namakał. A při tym bě kórka taaak derje za wul­kimi łopjenami schowana. Wosebity eksemplar z kórko­weho domu na burskim a ze­leninowym statoku Domanic swójby w Hózku waži 1 772 gramow. Tak wjele waži po­pra­wom pjeć kórkow hroma­dźe, po jednej něhdźe 350 gra­mow. Wšojedne, zo bě so kórka tak wulka radźiła. Wječor je wona wšitkim swójbnym zesłodźała … a bě runje tak słódna kaž te z mjeńšej wahu. Tekst a foto: Michał Domanja

Z Kulowskeje pěstowarnje

Freitag, 02. Juli 2021 geschrieben von:
Foće: Simone PoschTež my smy meju mjetali a za to so rjenje po serbsku zdrasćili. Noah bě najspěšniši – Lili sebi jako kralownu wuzwoli. „Šewca“ smy my rejwali, „Hdźež so módrja“ spěwali. Wša pěstowarska bobrija nam při tym wjes’le přikleska. Bóh dał, zo klětu móžemy zas lubych hosći witać pola nas. Simone Posch

Skónčnje swjećili

Freitag, 02. Juli 2021 geschrieben von:
fota: SN/Hanka Šěnec
Cyłe lěto su dźěći Budyskeje pěstowarnje „Jan Radyserb-Wjela“ na to čakali, zo změja wulki swjedźeń na swojim nowym hrajkanišću. Zašły tydźeń bě skónčnje tak daloko. Ale što to? Tójšto dnjow bě najkrasniše słónčko na njebju, wutoru pak so bjez přestaća dešćowaše. Wšojedne, myslachu sej dźěći a kubłarki. My swjećimy! Přeprosyli su sej hosći z města Budyšina a wot Křesćansko-socialneho kubłanskeho skutka. Firma Měrćina Krala z Pančic-Kukowa bě zahrodu na mały paradiz přetworiła, tuž bě tež wona na swjedźeń přeprošena. Skónčnje bě wšitko přihotowane. Dorosćeni rěčachu a rěčachu a rěčachu. Dźěći spěwachu a rejowachu. A dorosćeni so z přikleskom za rjany program dźakowachu. Nadobo pak rěkaše „start“! A hižo smalachu dźěći na zahrodu. Na dešćik běchu při tym zabyli. Najradšo wšak smala wone z rolerami abo małymi awtami po hładkej asfaltowej čarje. Rady so tež čumpaja abo sej w pěsku hrajkaja. Bórze změje tež žłobik nowe hrajkanišćo. Milenka Rječcyna

All you need is?

Freitag, 25. Juni 2021 geschrieben von:

25. lětnje dźiwadło na Budyskim hrodźe zahajene

Dyrdomdeje Sherlocka Holmesa a dr. Watsona słušeja ke klasikarjam kriminalkow. Wšako su je hižo na najwšelakoriše wašnja adaptowali – jako hrajne filmy, telewizijne serije, słuchohry a za jewišćo. Tójšto z nich bě drje Lutzej Hillmannej runje tak z inspiraciju za lětuši spektakl pod hołym njebjom na Budyskim hrodźe kaž literarne předłohi Arthura Conana Doylea. Intendantej Němsko-Serbskeho ludoweho dźiwadła je so poradźiło, najbóle wusahowace kajkosće mišterskeho detektiwa a jeho přećela kaž tež dalšich figurow takrjec destilować, štož jemu zmóžni, jednanje 25. Budyskeho lětnjeho dźiwadła w 1960tych lětach zapołožić a swojorazny kosmos Doylea přiwšěm njewopušćić.

„Jednota“ ma ludźimjez sobu zwjazować

Freitag, 25. Juni 2021 geschrieben von:

Wuznaće k žiwjenju a kulturje Serbow w regionje

Wobdźělnicy Wojerowskeje Zjawneje młodźinskeje dźěłarnje su so w minjenych měsacach z wulkej motiwaciju twarej wosebiteje łódźe wěnowali. Mnohim młodostnym bě to zdobom pućowanje k sebi samomu.

Steji-li wulka, impozantnje skutkowaca a přewšo rjana łódź na jednym z parkowanišćow we Wojerecach, da wona tójšto wćipnych přiwabja. Šěsć metrow wysoka, wjac hač pjeć metrow dołha a nimale metraj šěroku łódź z cyłkownej wahu něhdźe 500 kilogramow wšak tak spěšnje njepřewidźiš.

Pohladnicy powědaja wo dawnych časach, swědča wo podawkach a ludźoch.

Alfons Handrik wotkrywa nam swět,

na kotryž smy w minjenych lětach

nimale pozabyli.

Pohladnica z Minakałskim hrodom pochadźa z lěta 1958. Nakładnistwo Bild und Heimat w vogtlandskim Reichenbachu je składnostnje pjećlětneho wobstaća Centralneje serbskeje rěčneje šule Minakał zajimawu pohladnicu wudało. Z hrodowym parkom, pódlanskim hospodarskim twarjenjom a z jónkrótnej parlu mjez zemjanskimi sydłami našeje kónčiny, z Minakałskim hrodom, je němsce a serbsce na to skedźbnjene, zo steji tam kubłanišćo, hdźež dorosćenych w rěčnych kursach hornjoserbšćinu wuwučuja.

Spěchowanskemu towarstwu sławneho kompleksa twarjenjow hišće tójšto dźěła do rukow hlada

Wuznam Małowjelkowskich sotrownjow saha daloko za mjezy města Budyšina a wo­krjesa Budyšin. Zrědka hdy je tajki pomnikoškitny objekt takle njesfalšowany zachowany kaž tón, kiž zhladowaše loni na 250. róčnicu swojeho wobstaća. Wězo móhli to wulce swjećić, haj, njeby-li koronapandemija ze swojimi wobmjezowanjemi wšemu zadźěwała.

Spěchowanske towarstwo za Małowjelkowske sotrownje, kotrež bu w nowembrje 2019 załožene, njeje pak w tym času ruce do klina złožiło. Loni wot nalěća hač do oktobra su jeho čłonojo w swójskej režiji a z pomocu rjemjeslnikow w tamnišej bywšej wuhlowej pincy ­nuznikowu připrawu zatwarili. Nimale 600 hodźin su čłonojo towarstwa za to čestnohamtsce dźěłali. Jako přichodne planuja nětko přistup k nuznikam za zbrašenych wotpowědnje wuhotować. Za zwoprawdźenje swojeho předewzaća prócuja so wo 35 000 eurow ze sakskeho spěchowanskeho programa „Bjez­barjernje twarić – Najlubše městna ­za wšěch“.

Podpěra ze wšěch stron

W serialu „Na serbskich slědach po Praze“­ wjedźe bywši Pražan Marek Krawc čitarjow na městnosće w čěskej stolicy, kotrež maja tež za nas Serbow wulki wuznam­. Dźensa: Narodny muzej

Kóždy wopytowar čěskeje stolicy znaje impozantne twarjenje na čole jednoho z najwažnišich naměstow města – Narodny muzej na Wjacławskim naměsće, najwuznamniša to institucija swojeho razu w susodnym kraju. Hižo dlěje hač 200 lět zaběraja so tam z wjacorymi wědomostnymi zběraćelskimi wobłukami – najwažnišej stej přirodowěda a historija. Swoje eksponaty njewustaja institucija jenož w swojim historiskim twarjenju, ale tež druhdźe w Praze. A po cyłej Čěskej maja zajimowani składnosć, sej je wobhladać.

Pućować a domiznu zeznać

Freitag, 25. Juni 2021 geschrieben von:
Foće: Ferdinand RječkaZnajeće spěw „Što radosć rjeńšu dawa, hač dróhu pućować“? Napisałoj staj jón Handrij Zejler a Korla Awgust Kocor za swój oratorij „Nalěćo“. Njewěm, hač staj wonaj tehdy tež po Delanach pućowałoj a hač znaještaj swój čas Cygansku studnju. Ach ... wy tež nic? Nó, da pójće sobu. Startuju na křižowanišću w Trupinje ze směra Nižeje Wsy. Tam wotboču nalěwo po asfaltěrowanym puću, kotryž so po snadź dwěsćě metrach na pólny pućik měnja. Naprawo a nalěwo na łukach wšitko kćěje, kaž je to hižo Handrij Zejler wopisał. A hižo mje zeleń lěsa wobdawa. Tule dyrbi tola dalše kři­žowanišćo być, nimale sym je zapasła. Wotboču doprawa. Derje, zo sym sej krute črije wobuła. Přetož pućik je zdźěla chětro błóćany. Nalěwo a naprawo steji wysoke młódne zelo holanskich jahodkow. Hač sej jich tam w lěću karančk našćipam? Dale dźe, přeco po šćežce. Na lěwym boku wuhladam budku z ławku a rjenje murjowanu studnju – samo woda w njej je. Taflu z informacije­mi při­prawili a studnju wob­nowili su šulerjo Ralbičanskeje tehdyšeje srjedźneje šule. Na kromje studnje sedźo wotpočnu. Potom dyrbju dale.

Chróšćan Šulerjo

Neuheiten LND