Budyske wopomnišćo je z wotewrjenjom trajneje wustajeńcy „Jatba pod hokatym křižom“ dospołne. Hakle z dotal njewobkedźbowanymi stawi­znami Budyskeju jastwow za čas nacionalsocializma skići so wopytowarjam wobšěrny dohlad do prawniskeje praksy rozdźělneju diktaturow. Ekspozicija drje njewotmołwja na prašenje, čeho­dla je móhło tak masiwnje k zranjenjam zakładnych čłowjeskich prawow dóńć, pokazuje pak jasnje přechody a puće toho­ wuwića.

W zawostajenstwje našeho njeboh nana běchu mjez druhim „Dopomnjenki na Nowembersku rewoluciju“. Napis „1918 – 1968“ přeradźa, zo bě je k 50. róčnicy podawka spisał. Rozprawa tčeše­ we wobalce Nowej dobje. Čehodla ju njeje wotpósłał, je hódančko. Myslu sej, zo tež k 100. róčnicy rewolucije ­zajimuje, kak je 20lětny Smječkečan kónc Prěnjeje swětoweje wójny dožiwił. Tekst sym wostajił originalny a wuwjedł jenož trěbne stilistiske a prawopisne korektury. Cyril Kola

W tutych dnjach je so wjele wo Nowemberskej rewoluciji pisało, kiž je 1918 była. Wšo pisanje wšak bě wo tym, što je so w Němskej stawało. Ja pak bych chcył napisać,­ kak je rewolucija na fronće (w Francoskej, přisp. CK) była.

Dźensa před sto lětami w kejžorskej Němskej w nimale sto městach za měr a přećiwo monarchiji demonstrowali

Hižo 2. awgusta 1917 bě w němskej wójnskej marinje zběžk přećiwo dalewjedźenju wójny wudyrił, kotryž bu poraženy. Wjednikaj zběžka, matrozaj Albin­ Köbis a Max Reichpietsch, buštaj 5. septembra 1917 zatřělenaj. Samsny strach hrožeše nětko stam zajatych namórnikow z Kiela. Pod nawodom socialdemokratiskeho bywšeho dźěłaćerja na łódźnicy a nětčišeho namórnika Karla Artelta załožichu 2. nowembra 1918 w Kielu radu namórnikow, kotraž je za 3. nowember wulku protestnu demonstraciju organizowała. Tysacy dźěłaćerjow a rewolucionarnych wojakow so namórnikam přizamknychu. Artelt namołwi 7 000 demonstrantow, zajatych wuswobodźić. Pod komandom oficěra pak zašlahachu wojacy puć, třělachu na demonstrowacych, morichu dźewjeć z nich a zranichu něhdźe 30. Matrozojo zabichu na to oficěra, a wojacy so zběžkarjam přizamknychu. Namórnicy so ze stawko­wacymi dźěłaćerjemi města zbratřichu a wuswobodźichu w běhu dweju dnjow wšitkich swojich zajatych kameradow. 3.

Swoje wobkedźbowanja po puću w Chorwatskej napisał Křesćan Krawc (4)

Srdź rěka hora nad Dubrovnikom z terasu a restawraciju, po etažach na nahłym zwisu zarjadowanej, z wuhladom na Dubrovnik. Na Srdź dóstanješ so z kabinu po powjazowce. Hižo deleka w měsće nas na plakatach přeprošuja do muzeja wobydlerskeje wójny na Srdźu. Na tamnej stronje Srdźa, blisko chorwatsko-bosniskeje hranicy, w tym padźe Republiki Srpskeje, je na starej twjerdźiznje Muzej Domovinskog rata srpsko-crnogorske agresije 1991 instalowany. Wulke pismiki nam do wočow bija: HOMELAND WAR MUSEUM.

Hdyž sy ze swójbnymi, mjez nimi z dźesaćlětnej, na dowolu, to muzej wuwostajiš. Ale dźiwno, w tym padźe so my wšitcy do wójnskeho muzeja podamy.

Muzej na Srdźu