Program skupiny PoŠtyrjoch bě minjeny pjatk jedne z lětušich poslednich zarjadowanjow w Budyskej barje Sundowner. Sobotu su tam sezonu zakónčili. Dohromady witachu na zahrodźe Serbskeho ludoweho ansambla něhdźe 5 400 wopytowarjow. Wuhoto­war bary Beno Brězan je jědnaće wosebitych wječorow organizował a chce z baru klětu pokročować. Foto: Maćij Bulank

Arnošt Bart

Montag, 31. August 2020 geschrieben von:

Stawizny narodneje organizacije a prócowanjow wo prawa serbskeho ludu su wusko zwjazane z mjenom Arnošt Bart-Brězynčanski. Jako wusahowacy zastupjer Serbow w prěnjej połojcy 20. lětstotka bě wón pućrubar a hłowny sobuzałožer Domowiny 1912 we Wojerecach a jeje prěni předsyda. Wažimy sej Barta jeho prócowanjow wo awtonomiju Serbow po Prěnjej swětowej wójnje dla.

Załoženje Domowiny běše měznik w narodnym skutkowanju muža, kiž so mjez druhim přez wliw Michała Hórnika k serbskej narodnosći wuznawaše. 29. žnjenca 1870 w Lětonju swójbje korčmarja, žiwnosćerja, sudarja a překupca narodźeny angažowaše so Bart wot lěta 1892 w serbskim towarstwowym hibanju. Sewjernje Budyšina běše serbskej towar­stwje w Chwaćicach a Malešecach kaž tež Chwačanske wupožčowanske a nalutowanske zjednoćenstwo sobu załožił.

Kniha wo Stróži a Lemišowje

Freitag, 28. August 2020 geschrieben von:
Stróža (SN). Kniha wo stawiznach, stawizničkach a přitomnosći Stróže a Lemišowa w Malešanskej gmejnje je tele dny wušła, kaž tamniše domizniske towarstwo Radiška jako wudawaćel informuje. Jemu je so poradźiło z podpěru Załožby za serbski lud dalšu dźěru w domizniskich stawiznach zapłatać. Awtor w Hornjołužiskim nakładnistwje wušłeje 128­stronskeje edicije z titlom „Wartha – Lömischau Vor Jahrzehnten – Nach Jahrhunderten“ je 80 lět w Stróži bydlacy serbski žurnalist Sieghard Kozel. Wón zesta­ja z archiwow, starych publikacijow a z nowšeje literatury mnohostronski wobraz a přida wosobinske dožiwjenja.

Spočatk doby serbskeho hudźbneho wideja?

Donnerstag, 27. August 2020 geschrieben von:

„Video Killed the Radio Star“, fifoleše britiske duwo The Buggles w lěće 1979 a zahaji z tym dobu hudźbneho widejoweho klipa. Zynki a wobrazy ze sobu zwjazać, bě drje hižo do toho z wašnjom – wobmjezujemy-li so na europske stawizny, saha tale tradicija wróćo hač do antik­skeje Grjekskeje –, ale ze spočatkom 1980tych lět nastupichu poněčim dźeń a wjac spartowych telewizijnych sćelakow, posrědkowace raz mjenje, raz bóle radźene krótkofilmčki na wobrazowki po wšěm swěće. Cyle tak, kaž tule dobu zahajacy mjenowany spěw wěšćeše, wšak přiwšěm přišło njeje – tež dźensa hišće słyšimy zwjetša jenož krótki čas relewantne štučki na njeličomnych rozhłosowych žołmach; a sćelaki, kaž MTV, VH1 abo VIVA, su mjeztym (zaso) nišowe formaty, kotrež – jelizo docyła hišće eksi­stuja – wjetšinu programa ze wšěm móžnym wuhotuja, při čimž hudźbu skerje zlutniwje wobkedźbuja. Přiwšěm je wulka doba hudźbneje telewizije tomu přinošowała, zo sta so zwobraznjenje po­powych titulow ze swójskej wuměłskej formu.

Wulět po Hornjej Łužicy

Donnerstag, 27. August 2020 geschrieben von:
Składnostnje lětušeho Dnja Hornjeje Łužicy su čłonojo zwjazka „Lusatia“ minjeny tydźeń swjedźenski tydźeń z wjace hač 50. zarjadowanjemi přewjedli. Jedyn z wjerškow bě zhromadny wulět k najrjeńšim městnam Łužicy. Jězba wjedźeše z pólskeho Radomierzyca přez Lubij do Budyšina (hlej wobraz). W Biskopicach wočakowaše jich wyši měšćanosta dr. Holm Große na wodźenje po měsće. Jězba měješe najrjeńšej hrodaj Łužicy w Radomierzycu a Ramnowje symbolisce zwjazać. Zwjazk „Lusatia“ ze 700 čłonami je syć hornjołužiskich domizniskich, přirodowych a stawizniskich towarstwow k spěchowanju hornjołužiskeje kultury a identity. Foto: SN/Hanka Šěnec

Wo słowjanskim archetypje

Mittwoch, 26. August 2020 geschrieben von:
Troisdorf (SN/CoR). Drježdźanski lěkar za neurologiju a psychiatriju a čłon Towarstwa přećelow Smolerjec kniharnje dr. Křesćan Kessner je nětko knihu pod titulom „Swjate su mi twoje hona“ wudał. Ze studiju z napismom „Zum Archetypus des Slawischen in der Lausitz im Osten Deutschlands – ein Versuch über die vergessenen Anderen“ bě Kessner swoje wukubłanje na psychoanalytikarja na Instituće C. G. Junga w šwicarskim Küsnachće wotzamknył. Nowostka je w Smolerjec kniharni na předań.

W starej póšće wočinja zaso kulturne woknješko

Mittwoch, 26. August 2020 geschrieben von:

Wojerecy (SiR/SN). Wot decembra lońšeho lěta su twarjenje stareje póšty na Friedrichowej we Wojerowskim starym měsće wobstajnje z kulturnymi zarjado­wa­njemi wožiwili. Po tym zo bě cityjowa managerka Dorit Baumeister na lońšim staroměšćanskim bulwaru namołwjała, historiske twarjenja zachować, zrodźi Christian Völker-Kieschnick ideju, tule na­mołwu na staru póštu přenjesć. 31lětny předstaji swoje ideje mějićelej domu dr. Marcusej Meixnerej. Wo tym bě lěkar zahorjeny, a tak dom hdys a hdys za naj­wše­lakoriše małe formy kultury wužiwachu.

Z koronowej pandemiju bě z tym najprje­dy raz bohužel kónc. Nětko pak chcedźa kulturne woknješko dźensa za tydźeń, 2. septembra, zaso wočinić, wězo pod płaćacymi hygieniskimi wuměnjenjemi a z konceptom, kiž je ze strowot­niskim zarjadom wothłosowany. Tak su wopytowarjo winowaći, w twarjenju škit­ny­ nahubnik nosyć, doniž swoje městno njedocpěja. Nimo toho tuchwilu dujerska hudźba, spěwne zarjadowanja a předań napojow móžne njejsu.

Wobaraja so wumjetowanjam

Dienstag, 25. August 2020 geschrieben von:

Kamjentny dom so wumjetowanjam sej swoje hosći wuzwoleć spřećiwja.

Budyšin (SN/JaW). Ze zjawnym listom je předsydstwo towarstwa Budyskeho Kamjentneho domu na wumjetowanja AfD w sprjewinym měsće reagowało.

AfD spyta „dźěło Kamjentneho domu ideologizować“, rěka w pismje, kotrež našemu wječornikej předleži. Pozadk wšeho je, zo bě Kamjentny dom planowane konstituowanje młodźinskeho foruma w sprjewinym měsće přestorčił. „Rozsud smy we wothłosowanju z městom Budyšinom a na zakładźe pokazkow wěstotnych zarjadow tworili“, tak čłonojo předsydstwa towarstwa Kamjentny dom.

Festiwal mjezynarodnje wuklinčał

Dienstag, 25. August 2020 geschrieben von:
Wulki, wjelestronski kulturny swjedźeń tworješe wjeršk a zdobom zakónčenje lětušeho hudźbneho festiwala šesćiměstow „Přińć a woteńć“. Minjenu sobotu zahudźi w Zhorjelskej chłódźerni – planowana party na přibrjohu Bartonoskeho jězora (Berzdorfer See) njewěsteho wjedra dla móžna njebě – mjez druhim serbska tere­ministka Carolina Eyckec zhromadnje z łužisko-pólskim smyčkowym kwartetom Scharwenka. Mjez popołdnjo a wječor wobrubjacymi hudźbnikami běchu dale na při­kład Jerzy Owczarc, Christian Kühne a Samuel Wagner. Nimo toho čitaštaj ­Julia Malik a Jaroslav Rudiš wujimki ze swojeju aktualneju romanow kaž tež krótkopro­zu. Foto: Verónica Lagos

Serbska hudźba do swěta

Dienstag, 25. August 2020 geschrieben von:
Kónc tydźenja połny kultury je nimo, a to trjechi wosebje hladajo na hudźbne po­dawki. Hudźbu serbskich akterow njejsy jenož w Budyskej Sundowner-barje słyšeć móhł, ale tež na festiwalu šesćiměstow „Přińć a woteńć“ w Zhorjelcu (ze serbskej tereministku Carolinu Eyckec), na koncertomaj we wobłuku wuměłstwoweho projekta „Wobrazy krajiny“ w awstriskim Pliberku/Bleiburgu a słowjenskim Slovenj Gra­decu (mjez druhim z kruchami Walburgi Wałdźic, Jura Mětška, Ulricha Pogody, Sebastiana Elikowskeho-Winklera, Jana Cyža) kaž tež na 20. swjedźenju noweje hudźby „intersonancy“ w Podstupimje (tohorunja z kompozicijemi Pogody, Elikowskeho-Win­klera, Cyža). Derje, zo su serbscy komponisća a hudźbnicy samozrozumliwy dźěl powšitkowneho hudźbneho swěta a zdobom Serbow zastupuja – tež hdyž Němcy to přeco njerozumja a Jana Cyža za Polaka maja, kaž nowiny Potsdamer Neueste Nach­richten. Cordula Ratajczakowa

Chróšćan Šulerjo

Neuheiten LND