63 milionow eurow za kulturu

Freitag, 12. Juni 2020 geschrieben von:

Drježdźany (SN/CoR). Z nimale 63 mi­lionami eurow chce Sakska wot koronapandemije wosebje potrjechene kulturne institucije a swobodnje skutkowacych akterow podpěrać, kotřiž njemějachu dotal žadyn abo jenož mało přistupa k pomocnym programam.

W pomocnym pakeće je 30 milionow eurow předwidźanych za swobodne dźiwadła, festiwale a kulturne towarstwa. 10 000 eurow připłatka je móžne za jednotliwu próstwu, wuwzaćnje tež 50 000. Kulturna załožba Sakskeje dóstanje sydom milionow eurow, wosebje za spěcho­wanske stipendije w programje „Denkzeit“. Tak móže swobodnje skutkowacy wuměłc hač do 2 000 eurow dóstać. „Sakska w tej formje podpěry nawjeduje“, rěka­ w zdźělence ministerstwa za kulturu a turizm. Něhdźe 60 sakskim kinam přewostaja 1,5 milionow eurow. Hač do 9 000 eurow móže kino z hač do pjeć sobudźěłaćerjemi dóstać. Dale spěchuja tež filmowe projekty a lokalne medije z 1,5 milionami eurow. Turistisku branšu podpěruja z přidatnymi pjeć milionami eurow – z toho je 2,9 milionow za wosom turistiskich regionow.

Tež do Budyskeho Kamjentneho domu pomału zaso žiwjenje zaćehnje. Byrnjež rjad zarjadowanjow, kaž wubědźowanje BEAT, lětsa­ wotprajili, pokazuja tam kóždu srjedu a pjatk w 20 hodź. film. Wo zastup stara so w foyeru Irena Janiw (napr.). Škit za hubu a nós je tež na kursach kaž rysowanju winowatosć. Nahrawane koncerty poskića dom přez livestream. Foto: SN/Hanka Šěnec

Jězbna knihownja zaso po puću

Donnerstag, 11. Juni 2020 geschrieben von:
Wšitcy, kotřiž sej serwis jězbneje knihownje Budyskeje měšćanskeje biblioteki waža, maja tónle serwis po wobmjezowanjach koronapandije dla mjeztym třeći tydźeń zaso­ k dispoziciji. Knižny bus je po zwučenych turach w Budyšinje a na wsach sewjero­­­wuchodnje města po puću. Na zastanišću w Allendowej štwórći je sej Nina tule wšelaku lekturu wupytała, kotruž busowy šofer a zamołwity Thomas Richter za wupožčenje registruje. Wuskosće w jězbnej knihowni dla je njewobeńdźomne sej na­hub­nik stajić. Pilnym čitarjam měšćanska biblioteka poruča, sej medije tele­fonisce abo elektronisce předskazać. To wupožčenje pospěša. Foto: SN/Hanka Šěnec

Hakle spočatk junija rozšěri so zrudna powěsć, zo je 22. meje zemrěł naš něhdyši kolega a wotrjadnik w Serbskim instituće dr. Helmut Jenč, rěčespytnik, kiž bě swoje žiwjenske dźěło wěnował serbšćinje a bě sej na tym polu wulke zasłužby zdobył. Njeboćički narodźi so 13. meje 1936 w Budyšinje jako najstarši syn Rudolfa Jenča, wučerja a pozdźišeho wědomostnika w Instituće za serbski ludospyt. Wotrostł je Helmut Jenč w Budestecach, kubłanski puć wjedźeše jeho kaž mnohich druhich Serbow jeho generacije přez gymnazij w čěskim Varnsdorfje, šulske kubłanje zakónči wón 1954 z maturu na Budyskej Serbskej wyšej šuli. Sćěhowaše studij slawistiki na Lipšćanskej uniwersiće. W Instituće za serbski ludospyt, předchadniku nětčišeho Serbskeho instituta, přistajichu jeho 1960 jako sobudźěłaćerja rěčespytneho wotrjada. Hromadźe ze swojimaj staršimaj kolegomaj Fridom Michałkom a Helmutom Fasku wěnowaše so přeslědźenju tehdy we wulkich dźělach rěčneho teritorija hižo sylnje wohroženych serbskich dialektow.

Drježdźany (SN/CoR). Sakska statna ministerka za kulturu Barbara Klepsch (CDU) chce lětsa znowa čestnohamtskich za jich wosebity angažement w muzejach swobodneho stata wuznamjenić.

„Čestnohamtski angažement w mu­zejownistwje hódnoćić je mi wulka naležnosć. Je wažne, zo stajimy towaršnostny přinošk čestnohamtskich sobudźě­łaćerkow a sobudźěłaćerjow do fokusa zjawnosće a tak tež młódšu generaciju za wobydlerski angažement w sakskim muzejownistwje motiwujemy“, Barbara Klepsch wuzběhnje.

Wuznamjenjenje „Čestnohamtski angažement w muzejownistwje“ běchu lěta 2004 do žiwjenja zwołali. Počesćenje wotměnja so lětnje ze Sakskim muze­jowym mytom. Lětsa chcedźa po cyłej Sakskej něhdźe 25 ludźi za wuznamjenjenje wuzwolić a čestne wopisma 28. septembra w Drježdźanach swjatočnje přepodać.

Hudźbnicy a solisća Choćebuskeho Statneho dźiwadła su minjenu sobotu wječor pod hołym njebjom pod hesłom „Kultura ­najebać koronu“ koncertowali. Bě to prěni wustup w awtokinje na parkowanišću nakupnišća Łužiski park w Gogolowje ­na kromje­ Choćebuza. Wopytowarjo słyšachu hudźbu w awtoradiju. Město aplawsa woni trubjachu. Foto: Michael Helbig

Dr. habil Frido Mětšk

Dienstag, 09. Juni 2020 geschrieben von:
9. junija 1990 zemrě w Budyšinje wědomostnik, pedagoga, spisowaćel a basnik, lawreat Myta Ćišinskeho 1. rjadownje dr. habil Frido Mětšk. W Annabergu bě so wón 4. oktobra 1916 swójbje přistajeneho narodźił. Mać nana bě Delnjoserbowka, a tak přiswoji sej młody Frido maćeršćinu wowki. W Halle studowaše staru filologiju, slawistiku a stawizny a wuda tam tajnje prěnju zběrku basnjow „Mojim Serbam“. W Jenje promowowaše na doktora filozofije. Po nawróće ze sowjetskeje wójnskeje jatby bě wot 1949 pjeć lět direktor Serbskeje wyšeje šule Budyšin a je za šulerjow wučbne materialije sobu zdźěłał. Spožčichu jemu titul Zasłužbny wučer ludu. Wot lěta 1955 hač do wuměnka bě dr. Mětšk při­stajeny Instituta za serbski ludospyt, hdźež je Serbski kulturny archiw natwarił a nawjedował. Z jeho pjera su wjacore sta wědomostnych a literarnych dźěłow a přinoškow w medijach, přełožkow z litawskeje a kašubskeje literatury a něhdźe 25 knihow, kaž powědančko „Bjedruški“, „Chrestomatija dolnoserbskeho pismowstwa“, „Stawizny němsko-serbskich kulturnych poćahow“ a „Der Kurmärkische-wendische Distrikt“.

Intendantso rozžohnuje

Montag, 08. Juni 2020 geschrieben von:

Zły Komorow (SN/CoR). Intendant Złokomorowskeho Noweho jewišća Manuel Soubeyrand swoje hač do kónca hrajneje doby 2021/2022 płaćiwe zrěčenje njepodlěši. „31. awgusta 2022 swoje zrěčenje jako intendant Noweho jewišća po wosom lětach skutkowanja zakónču. Tydźeń do toho budu 65 lět. Je to dobry a prawy wokomik přestać. Sym tuž hižo w februarje krajneho radu Siegurda Heinza za předsydu zaměroweho zwjazka kaž tež wotpowědny wotrjad ministerstwa za wědomosć, slědźenje a kul­turu jako najwjetšeho pjenjezydawarja wo swojim wotpohledźe informował. A su jón wšudźe ze zrozumjenjom při­wzali. Zažny rozsud zaruča planowansku wěstotu. Dźiwadło je derje nastajene, tak zo móža přepodaće intendancy dołhodobnje přihotować“, Soubeyrand piše.

W Kölnje rodźeny a we wuchodnym Berlinje wotrostły skutkowaše Manuel Soubeyrand mjez druhim jako dźiwadźelnik w Berlinskim ansamblu, bě dźiwadłowy direktor w Kamjenicy a intendant Württembergskeho krajneho jewišća Esslingen, doniž njeje lěta 2014 Nowe jewišćo w Złym Komorowje přewzał.

Hrónčka za porsty

Freitag, 05. Juni 2020 geschrieben von:
Budyšin (SN). Hač „Himplašk a pimplašk, taj palčikaj“ abo „Mała husańca“ – w nowej knize Ludoweho nakładnistwa Domowina ma kóždy porsćik swój wulki wustup. Knižku „Dźesać mojich porsćikow“ za najmjeńše dźěći je Lydija Maći­jowa zestajała a Martina Burghart-Vollhardt spodobnje ilustrowała. Podajće so z porsćikami na wulku jězbu po swěće abo tola do lěsa. Hibajće swoje porsćiki a dajće je zhromadnje z lóštnymi rymami, hrónčkami a wuličenkami po ćěle a chribjeće skakać. Hač stare abo nowe hrónčka, hač porstowa hra abo wuličenka – palc, pokazowak, srjedźak, pjeršćenjak a małušk so čile pohibuja. Wuspytajće sami, što wšitko zamóža!

A-Team w Serbskim muzeju

Freitag, 05. Juni 2020 geschrieben von:
Henry Puchert, Heinz Schmöller a Anna Eisenmenger (wotlěwa) z Drježdźanskeje firmy A-Team maja tuchwilu ruce połnej dźěła. Wot 18. meje woni w Budyskim Serbskim muzeju eksponaty měšaneho depota fotografisce dokumentuja a je wěcy­wu­stojnje zapakuja. Hłownje jedna so wo keramiku, drjewjane a metalowe objekty. Něhdźe 930 eksponatow njeinwentarizuja mjenowani třo jeno při zapa­kowanju, ale dyr­bja kóždy z nich po wupakowanju z nimale sto kistow hišće raz přepru­wować. Zarja­dować nowy skład na Lubijskej dróze w Budyšinje pak je nadawk Serbske­ho muzeja. Foto: Mónika Ošikowa

Chróšćan Šulerjo

Neuheiten LND