4. Digitalizacija a spěchowanje serbskeje rěče
Pozadk: Digitalizacija skići wulku šansu, serbsku rěč tež w přichodźe zaručić. (...) Wosebje w načasnej informaciskej a komunikaciskej technologiji je serbšćina cuze zapřijeće. Prosymy statne knježerstwo wo to, nas w tym zmysle aktiwnje – tež financielnje – podpěrać.
Žadanja: – wužiwanje serbskeje rěče na globalnych platformach: Přikładej Microsoft Corporation sćěhujo dyrbi so serbska rěč tež na platformach kaž na př. Google a Apple integrować, zo by so efektiwnje jako komunikaciska, informaciska a datowa rěč wužiwała.
– spěchowanje modernych rěčnych technologijow: Wuwiće systemow za awtomatiske přełožowanje a spóznawanje serbšćiny dyrbi so spěchować. (...)
5. Mjeńšinowa politika na krajnej a zwjazkowej runinje
Pozadk: Serbski lud je jedna ze štyrjoch awtochtonych narodnych mjeńšin w Němskej. Trjebamy sylniše prawniske zaručenje na krajnej a zwjazkowej runinje, za škit a spěchowanje awtochtonych narodnych mjeńšin w Němskej .
Podstupim/Erfurt (dpa/SN). Po dołhim sonděrowanju su dźensa w Braniborskej a Durinskej koaliciske jednanja k wutworjenju noweju krajneju knježerstwow zahajili. W Podstupimje chcetej SPD ministerskeho prezidenta Dietmara Woidkeho a Zwjazk Sahry Wagenknecht knježerstwowy zwjazk wutworić. W Erfurće jednaja CDU, SPD a BSW w samsnej naležnosći. Knježerstwowe wobdźělenje BSW by nowostka w Němskej była.
Trump tuka na wobšudnistwo
Washington (dpa/SN). Republikanski kandidat za prezidenta Donald Trump je minjeny kónc tydźenja něšto dnjow do wólbow w USA hižo raz na to tukał, zo móhła móžna wólbna poražka wuslědk manipulowanja a wólbneho wobšudnistwa być. Na zarjadowanju w staće Pennsylvania mjenowaše wón demokratow „demonisku stronu“, kotraž při wólbach wobšudźi. Dobyćer wólbow je po jeho słowach hišće we wólbnej nocy znaty.
Ze swětnišća so nawróćili
Kijew (dpa/SN). Wonkowna ministerka Annalena Baerbock je Ukrainje hladajo na bližacu so třeću wójnsku zymu a trajacych nadpadow Ruskeje dla dalšu podpěru přilubiła. „Němska steji zhromadnje ze swojimi partnerami njepowalnje poboku Ukrainy“, rjekny politikarka Zelenych k zahajenju swojeho solidaritneho wopyta. Ministerka bě dźensa rano z ćahom do ukrainskeje stolicy Kijewa dojěła. Wopyt njeběchu wěstotnych přičina dla do toho připowědźili.
Nimale tysac dnjow po zahajenju ruskeje nadpadniskeje wójny chwaleše ministerka chrobłosć a zmužitosć Ukrainjanow najebać masiwne ruske nadpady na ciwilnu energijowu infrastrukturu.
Zymska škitna tarč, kotruž bě Němska hakle njedawno wo 170 milionow eurow za nuzowe zastaranje z milinu rozšěriła, je wotmołwa na zničene milinarnje a milinowody, Baerbock rjekny. Nimo toho chcedźa powětrowy škit zesylnić, zo bychu so ruskim lětadłam a trutam wobarać móhli. Hakle minjenu nóc bě Ruska sta trutow do Ukrainy pósłała.
Berlin (dpa/SN). W sprostnjenej zwadźe amploweje koalicije chcedźa tutón tydźeń wjele wuradźować. Terminowy zapisnik je pjelnjeny a lisćina temow, kotrež chce koalicija SPD, Zelenych a FDP wobjednawać, je dołha. Mjez druhim póńdźe wo přichod amploweho zwjazka, wo wusměrjenje hospodarskeje politiki a wo wuslědk wólbow w USA. Hižo wčera wječor běštaj so financny minister Christian Lindner (FDP) a zwjazkowy kancler Olaf Scholz (SPD) w kanclerskim zarjedźe zetkałoj. Wo wuslědkach zetkanja njebě spočatnje ničo znate.
Zajutřišim, srjedu, dźeń po prezidentskich wólbach USA, zeńdźe so koaliciski wuběrk, kotremuž přisłušeja tež předsydźa stron a frakcijow. Rěčeć chcedźa wosebje wo pobrachowacych miliardach w zwjazkowym etaće a wo planach, hospodarsku krizu Němskeje přewinyć. Scholz, hospodarski minister Robert Habeck (Zeleni) a Lindner chcedźa so do posedźenja koaliciskeho wuběrka wospjet sami zetkać, zo bychu za wupućemi z krizy knježerstwa pytali.
Prěni króć k swojej alkoholowej jězbje wuprajił je so bywši narodny wrotar Jens Lehmann. „To njebě derje wot mnje. Wobžaruju to jara. Sym pak so sam wopak posudźował“, rjekny Lehmann nowinarjam. W septembru bu znate, zo je policija Lehmanna zadźeržała, jako tón pod wilwom alkohola z awtom jědźeše. Naměrili so pola njeho 0,7 promilow. 54lětny dyrbi drje jězbnu dowolnosć měsac wotedać. Lehman wobara pak so rozprawam, zo bě pječa „dospołnje wopity“.
Zabyteho nachribjetnika dla je muž w Maisachu pola Mnichowa měšćansku železnicu zadźeržał. Wodźerka ćaha dyrbješe nuzowe borzdźidło wužiwać, jako wón naraz před njej na kolijach steješe. Na to wzachu muža w ćahu sobu, zo bychu jeho na přichodnym dwórnišću policiji přepodali. 29lětny pak twochny. Policija nětko za zawinowarjom haćenja pyta.
1. kubłanje: Polěpšenje serbskeje kubłanskeje infrastruktury
Pozadk: Dotalne krajne knježerstwa su problem spóznali, ale zeskutkownjenje wuwostanje. Wosebje akutny njedostatk wučerjow je wulke wužadanje.
Žadanja: – wosebity status za serbske šule: Serbske šule trjebaja wosebity status, wosebje hladajo na personalny kluč a rjadownje. Rěčne a kulturne naroki serbskeje ludnosće žadaja sej wosebite zakonske rjadowanje. Šulske družiny přesahowacy koncept 2plus wopisuje ramikowe wuměnjenja, kotrež měli so zakonsce zakótwić, runje tak kaž priorita zasadźenja maćernorěčnych wučerjow na serbskich – město druhich – šulach resp. rjadownjach.