Njeby naležnosć runje tak zrudna kaž chutna była, hodźeli so slědowace linki pod nadpismo „Zešiwki won, rjadowniske dźěło!“ stajić. Nalěćo 1938 překročichu dźesaćitysacy wojakow Wehrmachty hranicu Awstriskeje, zwoprawdźiwši tak posledni akt „přizamknjenja“ kraja na „Třeći reich“. Jich listy wotbłyšćuja nerwozitu a strach, kajkiž mjez nimi čakajcy na přikaz marša knježeše. Ze samsnych žórłow rěči wulke wolóženje, kajkež začuwachu spóznawši, zo njetrjebaja wojować. Tež Serbja wo napjatym połoženju a „měrliwym“ rozrisanju pisachu – dźakowano censoram, kotřiž swoju lubu ćežu ze serbšćinu mějachu, samo dosć wotewrjeni a njezatajejo. Něhdźe poł lěta pozdźišo swědča listy wojakow wo podobnych nazhonjenjach, jako Němska – z přihłosowanjom tehdyšich wulkomocow Europy (Češa drje běchu na jednanjach zastupowani, přewjele wotewrjenych wuchow pak po wšěm zdaću njenańdźechu) – po Sudetskim kraju „zbytk“ Čěskeje wospjet „měrliwje“ wobsadźi. Wobě „operaciji“ buštej z „na pačenje ludnosće“ wusměrjenej propagandu, desinformacijemi a łžemi přihotowanej.

Smy wosrjedź časa, hdyž so kołowokoło nas najwšelakoriše zarjadowanja wotměja. Za njeličene wjesne swjedźenje organizatorojo runje tak wabja kaž za jubileje wohnjowych woborow, koncerty chórow, wulěty atd. Lisćina hodźała so hišće cyłu chwilu pokročować. Štož wšitke terminy zjednoća je, zo chcedźa zarjadowarjo po móžnosći prawje wjele wopytowarjow přiwabić. Ćim wjace ludźi přichadźa, ćim wjace so pije a jě, wšako dyrbi so wšitko někak zapłaćić. Wulki rozdźěl je, zo na někotrych městnach zastup zběraja, na druhich nic. A často so potom wo tym diskutuje, hač je zastup předrohi abo nic abo hač dyrbi so scyła zběrać.

Tajke diskusije jewjachu so tele dny tež w zwisku z festiwalom pod hołym njebjom „Kras Brass“ w Hórkach. Je 20 eurow zastupa wjele abo nic? A hdyž ma młodostny, kotryž snano hišće swójsku zasłužbu nima, 15 eurow płaćić, je to předrohe abo nic? Druhdźe scyła žadyn zastup njezběraja kaž na klóšterskim a swójbnym swjedźenju w Pančicach-Kukowje. Tež tam pak mějachu kulturne poskićenja najwšelakorišeho razu.

Z dwěmaj fulminantnymaj hromaj je so němska wubranka koparjow srjedu dočasnje za wosmifinale lětušich Europskich mišterstwow kwalifikowała. Euforija w stadijach na public viewingu abo na fanowych milach je famozna. Tež hdyž wjedro tuchwilu tak prawje „sobu njehraje“ – cyle hłuboko w nami wšak mamy wšitcy nadźiju, zo so „lěćna bajka“ – wone koparske mišterstwa 2006 w Němskej – wospjetuje. Tehdy su sej němscy koparjo „jenož“ trěće městno, za to pak wulke sympatije publikuma w tu- a wukraju zdobyli. Emocije běchu za Němcow njetypiske sylne, kóždy tehdy z kóždym prosće wulku party swjećeše. Dźiwotworne potajnstwo kopańcy je, zo nanajspěšnišo wulke emocije zbudźi, dobre kaž tež hubjene, a to w cyłym přihladowarstwje. W tutym stawje zjednoća publikum – runje w tutych časach pačeneje towaršnosće je to balsam za našu dušu.

Wólby Budyskeho wokrjesneho sejmika wuwědomjeja, kak sej ludnosć njewotwisneho serbskeho wokrjesneho radźićela waži. Z tym zaměrom je Serbske wolerske zjednoćenstwo (ZSW) lětsa znowa nastupiło. Jeho kandidatki a kandidaća su we wšitkich dźesać wólbnych wokrjesach hłosy zběrali. Z docpětym wuslědkom je SWZ tež w nowym wokrjesnym sejmiku zastupjene.

Wěm so dopomnić, zo běchu po wólbach Budyskeho sejmika 2014 rozmyslowanja, kotrež mějachu druhi mandat SWZ za móžny. Tehdy je SWZ swój wuslědk wo třećinu stopnjowało, jeho kandidaća su 6 758 křižikow na hłosowanskich lisćikach nažnjeli. Na to přiběraše wólbne wobdźělenje wot 52,1 procenta přez 64,6 procentow 2019 na lětsa 69 procentow, hłosy SWZ pak woteběrachu.