Chodojtypalenje a jěry přisłód
Chodojtypalenje chcyjo nochcyjo fascinuje. Hdyž jutře wječor zaso płomjenja k njebju sapaja, začuwa čłowjek wěstu móc stwórby, zo wšo nastawa a wšo zańdźe. Dźěći maja swoje wjeselo runje tak kaž dorosćeni a derje, zo mjeztym na mnohich městnach k tomu słódnu kapku a praženu kołbasku poskićeja.
Jěry přisłód pak nastawa, zo tu a tam chodojtypalenje znjewužiwaja, zo bychu swój stary čapor wotbyli (hlej 4. stronu). Zo raz něhdźe wobarbjenu desku na hromadźe wuhladaš, njeje hišće tón najwjetši problem, byrnjež tež ta dowolena njebyła. Hórje je, hdyž něchtó kaž w Lejnje prosće swoje zbytki wobnowjenja bydlenja na hromadu zmjeta, njestarajo so wo to, zo je styropor ryzy chemija. Cyłe wobarbjene dźěle balkona tam runje tak mało słušeja kaž dźěle křesłow, někajke folije a podobne wěcy. A cyle spodźiwne začuće maš, hdyž wuhladaš na Žuričanskej hromadźe dźěl wabjenskeje tafle, kotraž bě po wšěm zdaću raz při pomniku swjateju Cyrila a Metoda pola Stróžišća přičinjena.
Olympiada z perspektiwu
Wot lěta 1965 so serbscy šulerjo w serbšćinje wubědźuja, najprjedy we wobłuku swjedźenjow serbskeje rěče a kultury. 1967 wužiwachu za nje prěni króć zapřijeće olympiada serbskeje rěče. Tehdy, jako prěnju přewjedźechu, běše zapřijeće olympiada, dźensa bychmy prajili, inflacionarne. Mějachmy za čas NDR sportowu a matematisku olympiadu kaž tež rěčne, na přikład tu rušćiny. Serbscy šulerjo pak mějachu swoju centralnu olympiadu serbšćiny. Na to smy dźensa hišće hordźi. Přetož wobdźělenje na njej je, tež hdyž to wjetšina wěrić nochce, bjezdwěla žiwjenski puć někotryžkuli młodeho wobdźělnika wobwliwowało. Mnozy něhdyši serbscy olympionicy wukonjeja mjenujcy dźensa dźěło na dobro Serbow. Mjez nimi su kubłarjo a wučerjo. Dźěl z nich su dźensa hižo dźěd a wowka a kubłuja přichodne generacije za kóždolětnje so wotměwace wubědźowanje, lětsa hižo połstate. Mnozy dźensniši serbscy wučerjo su něhdy prěni króć na olympiadźe zjawnje swoje znajomosće w serbskej rěči dopokazali.
Jim je so hłowa „kuriła“
Zadźiwany być – štó to dźensa hišće móže? Swět je digitalny, spěšny a wšitko hiba so w rytmusu sekundow wozjewjacych so nowych powěsćow. A tola, tež dźensa móžeš so dźiwać, wšudźe a stajnje. Dyrbiš jenož prawje hladać a słuchać.
K swojim myslam stać
„Fotografojo maja mjeno“ rěka wurisanje fotowych žurnalistow pod třěchu Němskeho zwjazka žurnalistow, w kotrymž mějachu Serbske Nowiny loni nós cyle prědku. Fotowym žurnalistam je nimoměry wažne, zo čitar jich dokładne mjeno pod w nowinje wozjewjenym wobrazom wuhlada. Woni chcedźa z wuslědkami swojeho dźěła identifikowani być. Z prawom na tym wobstawaja.
Tule česćelakomosć mjez dopisowarjemi, kotřiž wobroćeja so we łoskoćiwych naležnosćach na našu redakciju, přeco zaso parujemy. Hdyž njeje na listowej wobalce wotpósłar napisany abo hdyž sej tón wuraznje wuproša, swoju anonymitu respektować, stej redaktorej ruce sputanej: Što měł wón pruwować a za wozjewjenje přihotować, hdyž ani njewě, hač je awtor zapodatych linkow woprawdźe žiwa wosoba. Abo koho měł so prašeć, nańdźe-li njejasnosće. A to njespokoja. W tajkich dopisach zakótwjene měnjenja bychu čitarja zawěsće pohnuli, wo tym abo tamnym nastupajo mały serbski swět abo nastupajo zhromadne žiwjenje Serbow a Němcow w našich komunach rozmyslować.
Problem tči w towaršnosći
Połoženje ratarjow so dale a bóle přiwótřa. Płaćizny wudźěłkow na wikach su mjeztym tak niske, zo ratarske zawody hižo dlěje žadyn dobytk njenadźěłaja. Na tamnym boku su stajnej zjawnej kritice wustajeni. Burja měli swój skót lěpje hladać, přirodu škitać a k tomu hišće swětowym wikam wotpowědujo produkować. Ale dźe to docyła?
Jutrownu radosć do swěta njesć
Přihotujemy so na jutry. W tychle dnjach martrowneho tydźenja spominamy předewšěm na ćerpjenje Jězusa Chrystusa a na jeho smjerć na křižu.
Loni w septembrje su mnozy lajscy dźiwadźelnicy, chórowi spěwarjo, hudźbnicy a dalši pomocnicy w Chrósćicach wjacore razy pasionsku hru předstajili a tak Jězusowy wumóžacy skutk za wšitkich widźomnje na jewišću zwobraznili. Na křižu je Chrystus čłowjestwo z Bohom wujednał. Tak kaž běchu ludźo před nimale 2 000 lětami rjejili, wołaja tež dźensa: „Na křiž z nim!“ To pokazuje so předewšěm w tym, kak z nuzu ćerpjacymi wobchadźamy. Tež dźensa je křiž mnohim błaznosć a pohóršk.
Wo našim katolskim serbskim kraju so praji, zo je to kraj tysac křižow. Kaž naši prjedownicy tež dźensniši wěriwi wědźa, zo je křiž znamjo wumóženja. Njech wostanu tele njeličomne swjate křiže Bože žohnowanje za naš lud a kraj.
Serbska tematika prezentna
Knižne wiki, kotrež so hišće hač do njedźele w měsće nad Plesnu Lipsku wotměwaja, su kóžde lěto wosebity wjeršk mnohim na literaturje zajimowanym. Nimo Němcow sej je tež Serbja přiběrajcy spřistupnjeja. Tole mam za pozitiwny zjaw, kotryž měli dale spěchować.
Wobdźiwuju Budyske a hornjołužiske nakładnistwa, mjez nimi tež Ludowe nakładnistwo Domowina a nakładnistwo Lusatia dr. Franka Stübnera. Kóžde lěto znowa dawaja so wone z wulkej zahoritosću a energiju do dźěła, zo bychu so w Lipsku swětej předstajili. Zdobom polo literatury cyle wulkim koncernam njepřewostajeja. Wjeselu so tohorunja, kak samozrozumliwje serbsku rěč a serbske temy do poskitkow zapřijimuja, z čimž zdobom wědu wo našim ludźe šěrja.
