Praha (dpa/SN). Po dwěmaj smjertnymaj njezbožomaj w běhu jednoho tydźenja je w Čěskej debata wo wěstoće železniskeho wobchada wudyriła. Wutoru wječor bě dwuposchodowy ćah bliskowobchada njedaloko Prahi z wotmachom do stejaceho póstoweho ćaza zrazył. Lokomotiwnik wosoboweho ćaha je žiwjenje přisadźił. Dźesaćo so zranichu.
„Z wulkej wěstosću je lokomotiwnik čerwjeny signal zastaća ignorował“, rjekny minister za wobchad Karel Havlíček rozhłosownikam. Zdobom wón potwjerdźi, zo jedna so wo jednu z najlěpje zawěsćenych čarow kraja. Havlíček w tym zwisku připowědźi, zo chcył nowu wěstotnu komisiju załožić, kotraž njezbožo pola Českeho Broda, 30 kilometrow před Prahu, přepytuje. Hakle tydźenja běštej w čěskich Rudnych horinach ćahaj frontalnje do so zrazyłoj, hdźež dwě wosobje zemrěštej. Opozicija ma wobchadneho ministra za zamołwiteho za najnowšu seriju njezbožow. Wona kritizuje, zo je Havlíček tež hišće minister za industriju a wikowanje a zo je přežadany. Politikar přisłuša populistiskej stronje ANO ministerskeho prezidenta Andreja Babiša.
Waršawa (dpa/SN). W rozsudnym kole pólskich prezidentskich wólbow je so dźensa w běhu dnja wotbłyšćowało, zo ma mějićel zastojnstwa Andrzej Duda snadny předskok před swojim wužadarjom Rafałom Trzaskowskim. Tak je Duda wčera 51 procentow hłosow nažnjał, Waršawski wyši měšćanosta Trzaskowski 49 procentow. Doskónčny wuslědk wólbow wočakuja hakle dźensa wječor, kaž wólbna komisija připowědźi.
Andrzej Duda bě wčera wječor optimistiski, zo je wólby za sebje rozsudźił, a dźakowaše so swojim přiwisnikam za podpěru. Zdobom přeprosy wón Trzaskowskeho do prezidentskeho palasta. Tón pak přeprošenje wotpokaza a chcył najprjedy oficialny wuslědk wólbow wočaknyć. Wšako měješe tež wón hišće nadźiju, zo so na kóncu tola hišće přesadźi.
Waršawa. Poslednje dny do rozsudneho koła wólbow pólskeho prezidenta zajutřišim, njedźelu, dožiwjeja ludźo kuriozne dźiwnostki, kotrež cyle wěsće do stawiznow kraja zańdu. Wuchadźišćo tychle spodźiwnych podawkow bě „mjezsobne wotprajenje“ wobeju kandidatow – mějićela zastojnstwa Andrzeja Dudy a napřećiwneho kandidata Rafała Trzaskowskeho –, k telewizijnemu duelej so zetkać. Jako prěni bě Duda poskitk Trzaskowskeho wotpokazał, dokelž nochcyše do komercielneho sćelaka TVN přińć. Město toho prezident chcyše, zo wotměje so telewizijne rozestajenje w statnym sćelaku TVP, kotryž je jemu přichileny a hdźež njetrjeba so njepřijomnych prašenjow bojeć. To pak Trzaskowski zaso nochcyše.
„Kónc z koronu“ rěkaše wčera tydźenja na Karlowym mosće w Praze, hdźež běchu 500 metrow dołhi banket za 2 000 ludźi zarjadowali. Knježerstwo je skoro wšitke wěstotne naprawy kaž winowatosć škitneho nahubnika, zběhnyło, strach natyknjenja pak dale wobsteji. Tak ma Čěska stajnje hišće 12 515 schorjenych. Hłowne wuchadźišćo natyknjenjow njeje wjace Praha, ale sewjerna Morawa. Tam su póndźelu wšitke podkopki kamjentneho wuhla zawrěli. Hižo spočatk róžownika započa so wirus w podkopkach Darkov mjez hórnikami šěrić. W Darkovje je połoženje mjeztym přehladne, srjedźišćo epidemije pak přesuwa so dale do směra na Karvinsku kónčinu. W tamnišich podkopach je situacija tuchwilu jara napjata. Wulkeje ličby natyknjenych hórnikow dla hrožeše strach, zo dyrbi cyła industrijna kónčina wokoło městow Karviná a Frýdek-Místek zaso pod krutu karantenu. Wobydlerjo Morawsko-Šleskeho wokrjesa móža pak najprjedy raz wodychnyć. Zamołwići rozsudźichu, zo njejsu wospjet překrute naprawy trěbne, dokelž so wirus dale njerozpřestrěwa.
Zagreb (dpa/SN). Knježace Chorwatske demokratiske zjednoćenstwo (HDZ) je wčerawše wólby parlamenta jasnje dobyło. Konserwatiwna strona ministerskeho prezidenta Andreja Plenkovića zdoby sej 68 z cyłkownje 151 mandatow, kaž statna wólbna komisija čłonskeho stata Europskeje unije zdźěli. Opozicionelni socialni demokraća docpěchu z 43 mandatami jenož druhe městno.
We hłownym sydle HDZ w Zagrebje so Plenković swojim wyskacym přiwisnikam prezentowaše. „Wuslědk wólbow, naše dobyće, su nam wulki zawjazk. Mamy ćežki mandat z tójšto pruwowanjemi za sobu. Tola před nami ležace wužadanja su hišće wjetše“, wón wuzběhny. Předsyda socialdemokratiskeje strony SPD Davor Bernardić swoju poražku přizna a je wólbnemu dobyćerjej gratulował.
Dobyće knježaceje strony HDZ bě na kóncu jasniše hač spočatnje wočakowane. Přiwšěm trjeba wona partnera, zo by knježerstwo wutworiła. Hladajo na wjetšinowe poměry pak njebudźe to za nju žadyn wulki problem.
Waršawa (dpa/SN). Tydźeń do rozsudneho koła prezidentskich wólbow w Pólskej je so mějićel zastojnstwa Andrzej Duda přećiwo wjace prawam homoseksualnych porow wuprajił. Narodnokonserwatiwny politikar je připowědźił, hišće dźensa w sejmje wotpowědnu próstwu wo změnu wustawy zapodać. Z njej měli jenakosamsnosplažnym poram zakazać, dźěći přiwzać směć.
Na to bě so tež liberalny napřećiwny kandidat Dudy Rafał Trzaskowski přećiwo tajkej formje adopcije wuprajił, rozpraja powěsćernja PAP. Zdobom Waršawski wyši měšćanosta kritizowaše, zo so Duda „zastupjerskim“ temam wěnuje.
Zapósłanc sejma a aktiwist na dobro homoseksualnych Krzysztof Smiszek w tym zwisku naspomni, zo nima Duda za swoju iniciatiwu trěbnu wjetšinu w parlamenće, zo móhł wustawu změnić. Připowědźenje je dalši přikład instrumentalizacije primitiwnych strachow před homoseksualnymi, zo by wolerjow mobilizował, rjekny 40lětny. Po naprašowanju konserwatiwneho powěsćoweho magacina Do Rzeczy ma Duda 50,9 procentow, Trzaskowski 49,1 procent hłosow.
Karviná (dpa/SN). W Čěskej su wšitke podkopki kamjentneho wuhla koronapandemije dla najprjedy raz zawrěli, kaž statne hórniske předewzaće OKD zdźěli. Wot minjeneho pjatka maja tam jenož hišće nuzowe mustwo, zo bychu wěstotu w štyrjoch aktiwnych podkopkach kraja zaručili. Hórniski koncern reaguje tak na wulki podźěl natyknjenych wosobow při prawidłownym přepytowanju hórnikow. Po informacijach strowotniskeho zarjada běchu wirus pola kóždeho pjateho z cyłkownje 3 400 testowanych dźěłaćerjow dopokazali. Wjetšina z nich pak ma jeno snadne symptomy abo scyła žane.
Industrijna kónčina wokoło wuchodočěskeho města Karviná wuwiwa so poněčim na najwjetši centrum z koronu natyknjenych w susodnym kraju. Tuchwilu pola OKD z toho wuchadźeja, zo šěsć tydźenjow dołho žane kamjentne wuhlo wudobywać njemóža. Wot lěta 2018 po bywšej priwatizaciji znowazestatnjeny zawod ma wjace hač 9 000 sobudźěłaćerjow.
Tež w Pólskej běchu mjez hórnikami wjele padow korony zwěsćili a na to podkopki wuhla zawrěli.
Waršawa. Pólska hotuje so z wotmachom na rozsudne koło prezidentskich wólbow 12. julija, po tym zo njebě w prěnim kole žadyn z cyłkownje jědnaće kandidatow absolutnu wjetšinu docpěł. W rozsudnym kole wojujetaj nětko wo hłosy wolerjow jenož hišće tuchwilny prezident Andrzej Duda, kiž kandiduje za knježacu narodnokonserwatiwnu stronu Prawo a sprawnosć, a Waršawski wyši měšćanosta Rafał Trzaskowski, kiž nastupi za opozicisku Wobydlersku platformu. Z prěnjeho koła wólbow bě Duda z 43,5 procentami hłosow jako dobyćer wušoł, Trzaskowski docpě 30,5 procentow.
Praha (dpa/SN). Čěski stat ma so za wuprajenja swojeho prezidenta Miloša Zemana pola wnučki spisowaćela Ferdinanda Peroutki formelnje zamołwić. To je sudnistwo w Praze rozsudźiło, powěsćernja ČTK rozprawja. Kaž je hłowa stata w narěči na konferency wo holocausće twjerdźiła, je Peroutka pisał, zo bě „Hitler gentleman“. To je njefairne a njesprawne, sudnicy měnjachu.
Zeman je w zašłosći swoje wuprajenja stajnje zaso zakitował. Stawiznarjo pak su přeswědčeni, zo njeje Ferdinand Peroutka to nihdy pisał. Nawopak, za čas Druheje swětoweje wójny běchu nacionalsocialisća čěskeho intelektualneho do koncentraciskeju lěhwow Buchenwald a Dachau zawlekli. Pozdźišo dźěłaše přećiwnik komunizma za ameriski sćelak Radio Free Europe.
Rěčnik prezidenta je z wusudom sudnistwa spokojom, dokelž bě wone jenož jedne ze štyrjoch dwělomnych wuprajenjow Miloša Zemana wotpokazało. Tamne tři wuprajenja wotpowěduja prawu na swobodne měnjenje, twitterowaše Jiří Ovčáček. Přećiwo rozsudej je rewizija na najwyšim sudnistwje móžna.