W Pólskej 380 ludźi zajeli

Dienstag, 19. Mai 2020 geschrieben von:

Waršawa (dpa/SN). Policija we Waršawje swoje rigorozne postupowanje přećiwo demonstrantam minjenu sobotu zakituje. Tak mjenowany protest předewzaćelow přećiwo wobmjezowanjam hospodarskeho žiwjenja koronapandemije dla bě wot wšeho spočatka njezakonski, rozłoži rěčnik policije telewizijnemu sćelakej TVN24. Cyłkownje 380 ludźi su w stolicy nachwilnje zajeli, nic jenož, dokelž běchu zakaz zhromadźowanja ranili, ale tež, dokelž běchu so policistam napřećo agresiwnje zadźerželi. Wobdźělnicy protestow wumjetuja policiji njetrjebawšu namóc a zasadźenje sylzopłuna.

Najebać zakaz běchu so samostatni předewzaćeljo zhromadźili, zo bychu sej spěšniše wožiwjenje hospodarskeho žiwjenja žadali. To su dalše skupiny za protest přećiwo knježerstwu a wukazanym naprawam wužili. W telewiziji poka­zowachu młodych ludźi z pólskimi chorhojemi a z parolu „Za swobodnu Pólsku“. Po tumultach su sej demonstranća a policija mjez sobu agresiwne zadźerženje a šěrjenje wopačnosćow wumjetowali. Reporter TVN24 rěčeše hladajo na njeměry wo „hotowym chaosu“.

Kwota korony woteběra

Freitag, 15. Mai 2020 geschrieben von:

Pólska wot přichodneje póndźele dalše wobmjezowanja zběhnje

Waršawa. Pólska zběhnje někotre wobmjezowanja koronawirusa dla, wobstawa pak dale na namjeznych kontrolach hač do 12. junija. Wot přichodneje póndźele smědźa frizerske a kosmetiske salony, hosćency a kofejownje zaso wotewrjene być. To je ministerski prezident Mateusz Morawiecki tele dny připowědźił. „Nawrót k normaliće je jara wažny“, wón rjekny. Přiwšěm maja so škitne naprawy dodźeržeć. Tak su terminy pola frizera a kosmetikarki jenož bjez čakanja móžne, to rěka, zo dyrbiš so do toho přizjewić. W hosćencach ma wotstawk mjez blidami dwaj metraj wučinjeć. Pinčnicy dyrbja hubu a nós zakrytej měć. Zjawne wobchadne srědki smědźa zaso wjace ludźi sobu brać, kóžde druhe městno za sedźenje ma přiwšěm swobodne wostać.

Krok po kroku k normaliće

Mittwoch, 13. Mai 2020 geschrieben von:

Marek Krawc rozprawja z Prahi za Serbske Nowiny

Po dwěmaj měsacomaj so wšědne žiwjenje Čechow skónčnje zaso normalizuje. Tak je třeća žołma připowědźenych wolóženjow póndźelu płaćiwosće nabyła. Muzeje a galerije su zaso přistupne, frizerske a kosmetiske salony, solarije a masažowe studija nětko zaso ludźi posłužuja. Tež kucharjo a pinčnicy njetrjebaja wjace w prózdnych hosćencach a ko­fejownjach na hłódnych a lačnych łakać a jim jědź do ruki předawać. W piwowych zahrodach móža zaso z połnej paru dźěłać – wězo ze škitom za hubu a nós a z wukazanym wotstawkom. Kina, dźiwa­dła a dalše kulturne institucije smědźa so tohorunja swojich swěrnych přiwisnikow nadźijeć. Předstajenja kaž tež kulturne a sportowe zarjadowanja za publikum hač do 100 přihladowarjow su zaso dowolene. Nic naposledk su wulke naku­powanišća zaso wočinjene. Tak čakaše póndźelu rano dołhi rynk ludźi před wobchodom Ikea w Praze, dokelž wabja swojich kupcow tam kaž druhdźe z wosebitymi poskitkami.

Wólbny „cirkus“ dale dźe

Freitag, 08. Mai 2020 geschrieben von:

Prezidentka pólskeho sejma ma nowy termin za referendum postajić

Waršawa. Tójšto Polakow – na wšě šěsć milionow ludźi – je sej srjedu wječor wusyłanje statneje telewizije wobhladało. Tam mějachu kandidaća za zastojnstwo prezidenta kraja składnosć, swoje programy w padźe wólbneho dobyća rozłožić. W tym času wšak njebě hišće znate, zo za njedźelu planowane wólby koronapandemije dla nětko tola njebudu.

Praski zběžk wopominali

Mittwoch, 06. Mai 2020 geschrieben von:
Praha (dpa/SN). Čěska je wčera wopory Praskeho zběžka přećiwo němskim okupantam před 75 lětami wopominała. Dokelž njemóžachu koronapandemije dla žane wulke ceremonije wotměć, wobroćichu so wodźacy politikarjo kraja z rozhłosowymi narěčemi na ludnosć. Ministerski prezident Andrej Babiš wuzběhny zmužitosć a chrobłosć tehdyšich zběžkarjow. Z hesłom Praskeho rozhłosoweho domu „Wołamy wšitkich Čechow“ bě so zběžk 5. meje 1945 započał. Na barikadach zemrě po trochowanju stawiznarjow nimale 2 900 wojowarjow.

Kocoraj a wólby

Mittwoch, 06. Mai 2020 geschrieben von:
Wrócław (JBR/SN). Pólske města spytaja wobydlerjam nětko tak derje kaž móžno pomhać. Wyši měšćanosta Wrócławja Jacek Sutryk, kiž je so hewak rady ze šulskimi dźěćimi w radnicy zetkawał, čini to nětko dale w interneće. Dypkownje připołdnju w jednej jim bajki čita, a „poboku“ ma kocora Wroceka, „sobuknježićela“ radnicy. W tej poł hodźinje wolóža Sutryk zdobom staršich, kotřiž swoje dźěći doma wothladuja. Dorosćenym Sutryk wo naprawach knježerstwa koronapandemije dla a wo „wólbnych bajkach“ wšědnje wječor rozprawja. Wšako je wulki přećiwnik prezidentskich wólbow, kotrež staj knježerstwo a předsyda strony PiS Jarosław Kaczyński za 10. meju kruće zaplanowałoj. „To njeje prawy čas za wólby!“, Sutryk jeju napomina. Chcyjo předsydu PiS přeswědčić, zo by wólby přestorčić dał, je wón njedawno spytał kocora Jarosława Kaczyńskeho wužiwać. Tak wón šefa PiS na chětro njetypiske wašnje namołwi: „Wy maće kaž ja kocora, to by tola dobry zakład mjezsobneho dorozumjenja był!“ Ludźo pak so jeno směja, dokelž su sej wěsći, zo drje so kocoraj skokšo dorozumitaj hač jeju wobsedźerjej.

Sto lět čěsko-serbski časopis

Mittwoch, 06. Mai 2020 geschrieben von:

Hnydom dwójny jubilej swjeći Praski časopis Česko-lužický věstník: W lěće 1920 wuńdźe prěnje čisło, 1990 wobnowjeny powěstnik, tehdy wšak najprjedy pod titulom Zpravodaj česko-lužické mládeže.

Dwójne čisło věstníka za januar a februar prezentuje so w nowym šaće z lěpšej papjeru, z barbnej titulnej stronu a z lěpšim wuhotowanjom. Prěnje barbne foto je wot Jürgena Maćija, jeho motiwy budu přichodnje prawidłownje wozjewjene. Připowědźene su tež nastawki z něhdyšich wudaćow časopisa. Tónkróć móžemy přinošk dr. Josefa Páty „Naše Serbstwo z procha stawa“ z lěta 1920 čitać. Wozjewjeny budźe tež přełožk powědančka „Dwě sotře“ („Sestry“) Boženy Němcoveje, wo kotryž bě so z Lubochowa pochadźacy Pětr Lipič (1844–1882) postarał a kotryž bě rukopisnje w lětniku Serbowki 1869–1870 wozjewjeny. Božena Němcová, znata wosebje přez dźěło „Wowka“ (přełožene wot Jurja Libša), narodźi so 4. februara 1820. Eliška Oberhelová njebudźe hižo zamołwita redaktorka měsačnika, wona swójbnych přičin dla redakciju wopušći.

Zawrjeneje mjezy dla wjele wot turizma wotwisnych předewzaćow w čěskej stolicy tuchwilu chětro ćerpi. Jednoho zrudoba je tamnemu wjeselo. Tak maja Praženjo skónčnje jónu móžnosć, při wuchodźowanju sej cyle woměrje a bjez hary turistow rjanosće swojeho města wotkryć, kaž tule na Karlovym mosće z hrodom w pozadku. Foto: Marek Krawc

Premije za awta tema byli

Dienstag, 05. Mai 2020 geschrieben von:

Berlin (dpa/SN). Zwjazkowe knježerstwo je dźensa ze zastupnikami hospodarstwa na „awtowym wjeršku“ wo ćežkim połoženju němskeje awtobranše wuradźowało. Na widejowej konferency wobdźělichu so zwjazkowa kanclerka Angela ­Merkel (CDU), wjacori zwjazkowi ministrojo a zastupnicy awtotwarcow kaž VW, Daimler, BMW a dźěłarnistwo IG metal. Delnja Sakska. Bayerska a Badensko-Württembergska, hdźež je najwjace ­awtotwornjow, žadaja sej premije za nakup nowych awtow.

Zeleni statnu pomoc za awtotwarcow wotpokazuja. Předsydka Zelenych Annalena Baerbock sej žada, zo měli awto­twarcy dopokazać, zo su woprawdźe w nuzy. Dołhož woni manageram a akcionaram dale bonus płaća, drje tomu po wšěm zdaću tak njeje.

Awtotwornja zaso dźěła

Dienstag, 05. Mai 2020 geschrieben von:

Praha (ČŽ/K/SN). Wot spočatka minjeneho tydźenja zhotowja znata čěska awto­twornja Škoda Auto po šěsć tydźenjach njedobrowólneje přestawki raznych naprawow přećiwo koronawirusowej pandemiji dla zaso jězdźidła najwšelakorišich modelow. W zawodach w Mladej Boleslavje, Kvasinach a Vrchlabí dźěłaja pak jenož w dwěmaj změnomaj město obligatoriskich třoch – nócneje su so nachwilnje wzdali. „Jědźemy tuchwilu pomałšo a k tomu mjenje wukonliwje, hač smy to zwučeni. Wěnujemy wjace časa desinfekciji a čisćenju dźěłowych gratow“, rjekny čłon předsydstwa předewzaća Tomáš Kotera powěsćerni čtk.

Při montažnych pasach přewodźa sobudźěłaćerjow cyłkownje 80 hygieniskich naprawow. Mjez druhim trjebaja wšitcy bjez wuwzaća škit za hubu a nós, kotryž jim firma darmotnje přewostaja. K wšědnym winowatosćam słuša tohorunja čisćenje gratow, telefonow, materiala a dalšich wěcow.

Neuheiten LND