Zakaz wotehnaća ludnosć pači
Pólska debatuje wo planowanej změnje dotalneho zakonja
Waršawa. Dospołny zakaz wotehnaća, planowany wot noweho pólskeho narodnokonserwatiwneho knježerstwa, zbudźa razne protesty, ale tež přihłosowanje.
Na wšě 7 000 ludźi je minjenu njedźelu před sejmom we Waršawje přećiwo zakazej wotehnaća demonstrowało. Podobne akcije wotměchu so w 17 dalšich městach kraja. We Waršawskej cyrkwi swj. Anny dóńdźe k tumultam, jako předčita duchowny list biskopow, w kotrymž sej nawodźa cyrkwje tajki zakaz žadaja. Mjeztym naćisk noworjadowanja sejmej předleži. Wón předwidźi jastwo hač do pjeć lět za žony a za tych, kotřiž jim při wotehnaću dźěsća pomhaja.
Hrěšenje droho přišło“
POKUTU, samo chětro selenu, dyrbješe Vilémovske ratarske předewzaće ZSAT zapłaćić. Čěska wobswětowa inspekcija (ČIZP) w Havličkovym Brodźe je firmu pochłostała z nic mjenje hač 1,5 milionami krónow (něhdźe 55 555 eurow). To je jedne z najwyšich chłostanjow, wuprajene minjeny čas na zakładźe wobswětoweho zakonja, piše k tomu dźenik Lidové noviny. ZSAT je wina na tym a dyrbi za to pokućić, zo je swój čas w rěčce Doubravka wjace hač 8 000 rakow zahinyło. Přičina jich smjerće bě zajědojćena woda rěčki, k čemuž je dóšło, dokelž běchu podźěle pesticida nurelle z nutřkozawodneje kanalizacije ratarskeho předewzaća do Doubravki zběželi. „Mortwe raki smy našli na 6,5 kilometrow dołhim wotrězku Doubravki. Njeńdźe wšak jenož wo to, zo su rěčne raki zahinyli, nimoměry toksiska maćizna je w spomnjenym wotrězku nimale wšitke žiwe organizmy kaž tež dalše škitane družiny zwěrjatkow zničiła“, rjekny direktor ČIZP Jan Panský. Po jeho sudźenju je tak cyły wokolny ekologiski system chětro wulku škodu poćerpjeł.
Dwójce hižo „ně“ wuprajene
Dowěrnica němskeho knježerstwa za migraciju Özoğuz w Praze přebywała
Praha/Bratislava (dpa/K/SN). Rozdźěleć požadarjow wo azyl po jednotnym kluču na wšitke čłonske staty zhromadźenstwa, kaž to komisija Europskeje unije w zwisku z reformu azyloweje politiki mjez druhim namjetuje, Čěska kaž tež Słowakska jednomyslnje wotpokazujetej. Čěski ministerski prezident Bohuslav Sobotka je za to, politiku napřećo ćěkancam pod kontrolu jednotliwych statow wostajić. Z Bratislavy je słyšeć, zo měła komisija EU „europsku realnosć a wotpokazliwu poziciju Visegrádskeje štyrki na wědomje wzać“.
Wulke wěstotne wobmyslenja
Waršawa (dpa/SN). Ani štyri měsacy do zahajenja swětoweho zetkanja młodźiny z bamžom Franciskusom w Krakowje wadźa so w Pólskej wo rizikach tohole wulkozarjadowanja. Fachowcy knježerstwa za wěstotu maja wulke wobmyslenja, kaž powěsćowy sćelak TVN24 rozprawja. W swojim posudku rěča wo „wulkich rizikach za žiwjenje a strowotu wopytowarjow“. Mosty nad rěkami, kotrež swjedźenišćo wobdawaja, njejsu za telko ludźi twarjene. Nimo toho njedosaha infrastruktura, na přikład při masowej panice abo při trěbnym ewakuowanju, wěstotni eksperća sudźa.
„Njemyslimy na to, zarjadowanje přepołožić“, rjekny porno tomu Krakowski biskop Damian Muskus. Wón ma organizować zetkanje swjateho wótca z 2,5 milionami młodych katolikow ze wšeho swěta. Wulka płonina Brzegi pola Wieliczki, něhdźe 20 kilometrow wot Krakowa zdalena, je jeničke hodźace so městno za nócne modlenje a kónčnu Božu mšu 31. julija, Muskus wuzběhuje.
Nětko maja tež program
Čěska cyle prědku
Praha (ČŽ/K). Štóž wo alkohol a cigarety přezměru rodźi abo rady njestrowje jě, nańdźe za hrěšenje přećiwo strowemu wašnju žiwjenja w Čěskej tak dobre wuměnjenja kaž skoro nihdźe druhdźe w Europskej uniji. Tole piše serwer iDnes, powołacy so na studiju instituta Epicenter. Ta ma Čěsku přisamom za „přistaw swobody“ předewšěm tohodla, zo njewobmjezuje w hosćencach konsumowanje alkohola a dowola reklamu za elektroniske cigarety kaž we wěstej měrje samo za alkohol. W tym padźe njezawidźomne prěnje městno zaběra Čěska tež „dźakowano“ tomu, zo ma najwjetšu přetrjebu piwa na swěće. Tomu po měnjenju awtorow studije polěkuje, zo je wone jara nisko zdawkowane.
Nimo Čěskeje su nastupajo alkohol, tobakowe a elektroniske cigarety kaž tež njestrowu jědź a napoje poměrnje liberalne mjez druhim Słowakska, Němska, Awstriska, Luxemburgska a Nižozemska. Za najmjenje swobodne w tym nastupanju mjenuje studija Finsku, Šwedsku, Wulku Britanisku, Madźarsku a někotre dalše kraje. Najdoraznišo reguluje Finska alkohol, tobak a njestrowe jědźe.
Antiterorowy zakoń w Pólskej
Nutřkokrajna wěstotna słužba ABW z wobšěrnymi prawami
Waršawa. Po Brüsselskich terorowych nadpadach je nowe narodnokonserwatiwne knježerstwo Pólskeje hnydom reagowało. W běhu jenož někotrych dnjow zdźěłachu nowy antiterorowy zakoń. Přichodne dny chcedźa jón w sejmje wobzamknyć. Po woli knježerstwa ma noworjadowanje wot meje płaćić.
Centralnu rólu w „boju přećiwo terorizmej“ změje pólska nutřkokrajna wěstotna słužba ABW. Institucija změje potom nowe, dotal njesłyšane prawa. Tak smědźa terorizma podhladnych wukrajnikow hnydom z Pólskeje wupokazać. Nimo toho smědźa bjez dowolnosće sudnistwa telefonaty wotposkać a bydlenja podhladnych kóždy čas, tež w nocy, přepytać – štož dotal móžno njebě. Zajatych smědźa 14 dnjow bjez sudniskeho wukaza do jastwa tyknyć a přesłyšować, dotal smědźachu to jenož 48 hodźin. Štóž chce sej mobilny telefon kupić, dyrbi wot meje swoje wosobinske daty zawostajić. Internetne strony, pozbudźace k terorizmej, budu zawrjene.
Wusaknje Čecham woda?
Napjatosće a překwapjenja
Peter Čačko z Bratislavy rozprawja za Serbske Nowiny
Lětuši nalětnik móža Słowacy woměrje mjenować měsac napjatosće a překwapjenjow – a to w zwisku z wólbami Wyšeje rady. Spočatk měrca bě napjatosć wulka była, kak drje wólby wuńdu. Wěste jenož bě, zo strona Smer-SD premiera Roberta Fica wjetšinu za samoknježenje hižo njedóstanje. Jako so z wólbnym wuslědkom dospołnje zašmjatana, za čas wobstaća samostatneje Słowakskeje hišće nihdy so njejewjaca situacija wukuli, zo ani zlěwa ani sprawa žaneje demokratiskeje wjetšiny njeje, so napjeće hódaše: kak dale? Do sejma bě wosom stron zaćahnyło, mjez kotrymiž ani njeje Křesćansko-demokratiske hibanje, kotrež bě wot prěnich swobodnych wólbow 1990 hač do njedawna politiske žwjenje w kraju postajało. Druhe wulke překwapjenje běše, zo zdoby so do parlamenta ekstremistiska Ludowa strona Naša Słowakska (LSNS), a to hnydom ze 14 sydłami. Nic jeno, zo podoba so uniforma tuteje strony tej, kajkuž běchu nosyli za čas słowakskeho stata z hnady Hitlera; hłosy dósta LSNS samo na wsach, kotrež bě němska Wehrmacht partizanow dla zničiła.
